“We kloppen onszelf voortdurend op de borst : kijk eens wat voor een gelijkwaardige maatschappij we zijn”, zegt fotograaf Johan Bävman. “Maar de realiteit klopt niet.” In Zweden, het land met het meest genereuze zwangerschapsverlof, nemen haast geen vaders vrijaf. Een fotoreeks en een gesprek met mannen die het wel deden. “Ik ben een huisman.”

Viggo is nu drie. De intense relatie die we in die vroege acht maanden hebben opgebouwd, is er nog steeds. Ik ken Viggo heel goed, en hij weet dat hij op mij kan vertrouwen. Die band zullen we nooit verliezen.” Toen fotograaf Johan Bävman vaderschapsverlof opnam om te zorgen voor zijn zoon, was hij verbaasd hoe alleen hij stond. “Er waren geen boeken, er was geen website, en er waren ook verbazend weinig vaders die zoals ik ervoor kozen om acht maanden thuis te blijven. Zweden heeft een erg mooie zwangerschapsregeling, een gelijke verdeling van de dagen tussen beide ouders wordt financieel aangemoedigd, en toch maken haast geen vaders er gebruik van. Ik wilde weten hoe dat kwam, en de mannen in beeld brengen die wel pappaledig waren, zoals dat bij ons heet. Om de discussie op gang te trekken.”

Behalve de band met de zoon, vindt Johan ook het begrip voor de partner een belangrijk winstpunt. “Er zijn zoveel echtscheidingen als de kinderen klein zijn, omdat partners uit elkaar groeien. Extreem gesteld : hij begrijpt niet waarom zij altijd moe is en zeurt, ze is toch gewoon thuis bij de kinderen ? En zij kan er niet bij dat hij alleen aan zijn carrière denkt en zo weinig betrokken is bij de familie. Ik weet nu dat huisman zijn een erg veeleisende fulltime job is. We hebben vrouwen daar eigenlijk nooit genoeg voor gewaardeerd. En dat hoorde ik van alle mannen die ik heb geportretteerd.”

Vaders vinden was in eerste instantie niet makkelijk. “Ik wilde enkel mannen die het zwangerschapsverlof gelijk verdeelden met hun vrouw, en die zelf voor het kind zorgden. Niet iemand met een nanny, of een constant aanwezige oma. Uiteindelijk blijken mijn vaders haast allemaal blanke, middenklassemannen uit een creatief of academisch milieu te zijn. Voor laaggeschoolde vaders, of mannen van een andere etniciteit, is het blijkbaar nog moeilijker om de keuze te maken. En rijkere mensen nemen een hulp in huis.”

Na 35 foto’s en gesprekken heeft Bävman de waarom-knoop ook nog altijd niet volledig kunnen ontwarren. Waarom maken niet meer mannen gebruik van die erg liberale regeling ? “In het buitenland hoor ik voortdurend : als we hier zo’n systeem hadden, zouden alle mannen vrijaf nemen om bij de kinderen te blijven. Makkelijker gezegd dan gedaan, antwoord ik dan. Er werkt veel tegen je als vader : het feit dat je het kind niet gedragen hebt en dat je start met negen maanden achterstand. De mannelijke cultuur, de dwang om je te conformeren, de druk van je carrière… De territoriumbescherming van vrouwen soms ook : kinderen zijn ons domein, wij kunnen dat beter. En vooral : onwetendheid ; voor je eraan begint, weet je niet hoe mooi, overweldigend en bevredigend het kan zijn : je kind opvoeden. Zoiets heb je nog nooit meegemaakt. Mochten alle mannen er even van kunnen proeven, zouden ze snel overtuigd zijn.”

Johan Bävman is freelancefotograaf. Hij werkt onder andere voor Sydsvenskan, een van de grootste kranten van Zweden.

www.johanbavman.se

DOOR LENE KEMPS & FOTO’S JOHAN BÄVMAN

Göran Sevelin: “Niets kan op tegen de band die je opbouwt met je kind”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content