Wat zal het volgende zijn ? Ik vroeg het mij al af toen de media nog een vette kluif aan Joe Van Holsbeeck hadden. We weten het intussen : een nog gruwelijker en in het oog springender misdaad, die bovendien racistisch kan worden genoemd, wat scoort in deze tijden – al was dat van die mp3-speler ook niet kwaad bedacht.

De verwondering van de mensen daarover verwondert mij. Hoe kun je de wereldgeschiedenis kennen en toch telkens weer schrikken als je een mens ziet ontaarden in het beest dat hij in wezen blijft, daar diep in zijn verduisterde hersenpan waar een reptielenverstand sluimert ? Waar zou ze anders naartoe zijn, de wreedheid die we in Auschwitz zagen, en op zoveel andere plekken met minder klinkende namen ? Ze is niet in de grond gesijpeld. Ze is niet opgelost of verdampt. Ze leeft in ons allen en heeft zich met dorre bladeren bedekt. Gecamoufleerd ligt ze te wachten op gunstiger tijden.

Het lijkt erop dat die tijden stilaan aangebroken zijn. Wat eerst nog losse faits divers leken, blijken steeds meer de symptomen van eenzelfde, omvattender probleem : er zit te veel druk op de ketel. Er is te veel onrechtvaardigheid, te veel woede en frustratie. Er wordt te veel verdiend en te weinig geslapen. Zelden kom ik nog iemand tegen die zegt dat hij probleemloos acht uur per nacht pit. Ook de vriendelijkheid is uit het straatbeeld geweken. Laatst nog, bij de ingang van de Colruyt, bracht ik een vrouw hevig aan het schrikken met de vraag of ik haar winkelkarretje mocht overnemen.

Intussen worden onze toestellen almaar krachtiger. Niet alleen de auto’s krijgen meer pk’s, zelfs bij de oplaadbare batterijen is een wedren naar meer power bezig. De laatste tien jaar heb ik hun capaciteit zien verdrievoudigen. Van 750 naar 2300 mAh, voor de kenners. Bij stofzuigers is hetzelfde fenomeen aan de gang (van 1350 naar 2000 watt). Je merkt het niet zo als je bij Krëfel of Vandenborre staat, maar ook de kernwapens worden steeds handiger en compacter.

Een paar weken geleden zag ik daar een hallucinante documentaire over. Ze ging over de genaamde A.Q. Khan, de man die Pakistan aan zijn eerste kernbom heeft geholpen (nu hebben ze er vijftig). Na die heldendaad zette hij een soort nucleaire supermarkt op poten waar niet alleen landen konden shoppen (van Libië tot Noord-Korea en Iran), maar ook particulieren. De A-bom is goed op weg geprivatiseerd te geraken. Volgens kenners is de nucleaire dreiging vandaag dan ook vele keren groter dan toen de VS en de USSR nog met getrokken messen tegenover elkaar stonden. “Tegenwoordig”, zei een van die experts, “kun je een atoombom in een rugzak verbergen, in een aktetas of ossenkar.”

Voeg dat bij wat je al wist over uitbuiting en racisme, over milieuverloedering en godsdienstfanatisme en je hoeft niet zo gek veel verbeeldingskracht te hebben om je conflicten voor te stellen waarnaast de Tweede Wereldoorlog maar een burenruzie was. Nu zijn er mensen genoeg, natuurlijk. Wordt de helft van de wereldbevolking uitgeroeid, dan blijven er nog altijd drie miljard individuen over. Evenveel als in de jaren zeventig – en toen ging het ook.

Misschien is dat de manier waarop de natuur werkt, die hardvochtige tante. Misschien is het leven inderdaad erg goedkoop. Maar die gedachte staat haaks op alles wat ik ooit geloofd heb over naastenliefde, of noem het solidariteit. “Verbeter de wereld, begin bij jezelf” : die spreuk van de Bond Zonder Naam klinkt tegenwoordig erg wollig. Maar wat moet een mens anders ? Zich aansluiten bij iets met de naam V3, wat voor “Vereniging voor Verdraagzaamheid” staat, maar mij in de eerste plaats aan een Vergeltungs-waffe doet denken. Alle sympathie voor de doelstellingen, zolang ik er maar geen liedje bij moet zingen.

Van een collega hoorde ik dat ze al jaren één procent van haar inkomen aan Het Goede Doel afstaat. Ik vond dat een mooie gedachte, zeker toen ik begon te rekenen en voor mezelf aan een beschamende 0,25 procent kwam. Ik denk er nu over mijn donatie te verhogen. Niet dat het zal helpen. Maar het geeft een goed gevoel. Zoiets als slapen met het raam open. Nu Albert Frère nog over de streep zien te krijgen.

reacties : jp.mulders@skynet.be

jean-paul mulders