Een globale blik op dit appartement doet huiveren.

Maar in de details schuilen veel boodschappen. Gaetano

Pesce verhardt zijn wilde ideeën met kunsthars. Dit is

zijn prototype van het huis van morgen.

Jean-Pierre Gabriel

De heropening van de Brusselse kinderkledingzaak Dujardin vorige zomer liet niemand onverschillig. De Louizalaan, die zo haar eigen ideeën heeft over goede smaak, heeft de felle kleuren van Gaetano Pesce in dit kinderrijk nog altijd niet verteerd. Stedebouw had het ook al moeilijk met deze Italiaans-Amerikaanse architekt, want keurde zijn gevelontwerp resoluut af.

De expressietechnieken van Pesce zijn zeer hedendaags. In Brussel, New York en elders verwerkt hij moderne materialen uit de petrochemie. Polyuretaan bijvoorbeeld, een syntetisch hars waarmee hij zelfs meubels maakt. Diezelfde basisprodukten gebruikt hij ook voor het gieten van vloeren, die hij dan voorziet van dekoratieve fresko’s. Daarmee ontketende hij een ware revolutie.

In 1992 moest hij de techniek voor deze syntetische vloeren die hij nu meesterlijk beheerst een eerste keer bijwerken. Gaetano Pesce kende die kunstharsen wel : hij gebruikte ze al voor het maken van fauteuils, tafels, consoles, deuren. Al die modellen, die in beperkte oplage worden geproduceerd, worden gegoten in zijn atelier in New York, en vandaar verzonden naar de klanten of de galeries die zijn werk verspreiden.

Voor de vloeren ligt dat anders. Hij moet ze ter plekke gieten, volgens een metode die zeer hoge eisen stelt. Die had hij al eens kleinschalig uitgeprobeerd in 1985-’86 in het Parijse appartement van Marc André Hubin, fotograaf en verzamelaar van designvoorwerpen. Maar de kostprijs van de bestanddelen, verkocht door Bayer, beperkten in hoge mate de verspreiding van het systeem.

En hier verscheen Ernest Mourmans ten tonele. Mourmans is architekt en binnenhuisarchitekt, en was al heel jong een resoluut voorstander van hedendaags wonen en een fan van Gaetano Pesce en Ettore Sottsass. Hij verzamelt hun meubels en andere ontwerpen al van toen hij zestien was. Het was bijna vanzelfsprekend dat hij na het behalen van zijn diploma voor enkele jaren naar Milaan trok. Zo kwam hij van in het begin van zijn carrière meteen in het middelpunt van de designwereld terecht. Hij ontmoette er de vaders van het Italiaans design, de figuren die op de jongste drie decennia hun stempel hebben gedrukt, dus ook Pesce en Sottsass.

Terug uit Milaan opende hij een eerste galerie in Maastricht. Ondertussen bleef hij rondsnuffelen en originele stukken verzamelen, zowel voor zichzelf als voor zijn ouders. Hij heeft er een goede neus voor : wat hij vroeger kocht, blijkt tot soms wel viermaal de aankoopprijs waard te zijn. Die medaille had echter ook een keerzijde. Om aan de vraag tegemoet te komen, beslisten de firma’s die al werk van Gaetano Pesce hadden uitgebracht die zo begeerde stukken opnieuw in produktie te brengen. Daarom maakte Ernest Mourmans een afspraak met Pesce. Hij reisde naar New York en stelde hem een nieuwe formule voor : beperkte reeksen, genummerd en gesigneerd, die dus niet op anarchistische wijze konden worden gereproduceerd. Beiden stortten zich in dit avontuur, dat al snel uitbreiding nam en nieuwe perspektieven opende die dichter bij de architektuur aanleunden.

Het appartement in Knokke, op het einde van de zeedijk, is een totaalontwerp van Pesce, en werd gelijktijdig met de galerie Mourmans uitgevoerd. De vloeren zorgden voor een eerste probleem : het was zoeken naar de basismaterialen, het hars met twee komponenten, verrijkt met een marmerpoeder voor een betere weerstand. In Nederland vond Mourmans de geschikte leverancier. Een bedrijf gespecializeerd in vloeren voor sportzalen en andere grote ruimten kon het gevraagde leveren tegen een aanvaardbare prijs. Toen kon Pesce beginnen er de gekleurde grafische motieven aan toe te voegen, die zijn werk tot een kunstwerk verheffen.

Deze vloeren zijn niet alleen experimenteel, ze vergen ook grote fysieke inspanningen. Elke laag moet zonder onderbreking gegoten worden. Is er toch een onderbreking, zoals op de 2000 m² kantoorruimte in New York, dan moet er een verbindingsvoeg gemaakt worden. Bovendien zijn voor elke kreatie vijf lagen nodig : een neutrale grondlaag die aan het beton van de ondervloer hecht, de kreatieve laag, en drie beschermende lagen die achteraf gepolijst worden.

De eerste pogingen op de trap en in de badkamer van de galerie waren geslaagd. Dus begon het duo Pesce-Mourmans met een gerust gemoed aan het appartement van ruim 100 m². Gaetano had de voornaamste motieven en kleurenschakeringen die hij ging gebruiken al uitgetekend. Bij het buitengaan maakte hij zijn kunstwerk af met een prachtig benvenuta aan de voordeur.

In de vier grote deuren van de kleerkast, uitgevoerd in New York, zitten echte kledingstukken in de harslagen, afkomstig van een kleermaker die uitverkoop hield. Een hyperrealistische knipoog en een hommage aan de recyclage.

Pesce houdt van herhaling : hij werkt voor een maatschappij die het moet hebben van tekens en symbolen en computerikonen. Niet te verwonderen dus dat de doorzichtige polyuretaandeuren van de keukenkasten hun inhoud evoceren : flessen, vaatwerk, bestek, een boodschappentas… De samenleving van morgen grijpt terug naar de naïeve muurschilderingen van Lascaux, het tijdperk van de cyberspace reikt de hand aan de beschaving van het vuur.

Hij maakte nog andere stukken speciaal voor dit appartement, zoals de lamp bij de eettafel, uitgevoerd in schapewol om de wolken te verzinnebeelden die in ons klimaat het (minder) mooie weer maken. En ook de tafel zelf, met aan de ene kant het achterwerk van een vrouw en aan de andere kant dat van een man. Een verwarrende sensualiteit die geassocieerd wordt met een andere zintuiglijke beleving, namelijk het genieten van een lekkere maaltijd.

Om de tafelgesprekken nog te verlevendigen, kreeg de tafel soepele poten, die bij kontakt lichtjes meeveren met de bewegingen van de tafelgenoten. Wie ooit aan deze tafel gezeten heeft, is in de wolken omdat ze zo stil is. Geen enkel bord of stuk bestek maakt geluid op dit soepele materiaal.

Pesce denkt lang na over alles wat hij doet, en geeft de dingen meer dan één funktie of betekenis. De deur van de badkamer die aan de grote slaapkamer grenst, werd versierd met hemelsblauwe waterdruppels. Maar het blijft niet bij deze signaalfunktie. Men kan bijvoorbeeld een douche nemen met het licht uit als het licht in de slaapkamer brandt. De doorzichtige deur vormt dan een grote lichtwand.

Zijn zin voor tederheid en poëzie leefde Pesce uit in het hoofdeinde van het bed in deze slaapkamer. Het stelt twee gezichten voor, vereeuwigd in een eindeloze zoen. De gekapitonneerde hoofden kunnen van elkaar gescheiden worden door het openen van een rits.

Ernest Mourmans vulde het werk dat Pesce ter plekke uitvoerde aan met een aantal stukken uit zijn eigen verzameling, zoals de fauteuils I Feltri, uitgebracht in 1987 door Cassina. Een van de mooiste stukken bevindt zich in de logeerkamer : een bed verpakt als een geschenk. Het werd ontworpen voor de Franse fotograaf Hubin. Na zijn dood besloot zijn zus het appartement aan de avenue Foch te ontmantelen. Ernest Mourmans kocht alles wat kon worden meegenomen, tot en met de muurschilderingen die hij met muur en al verhuisde. Als je het bed openplooit, sta je oog in oog met een felrode muur die alle nachtmerries op de vlucht jaagt. En een bed in geschenkverpakking, dat is toch de mooiste blijk van gastvrijheid die men zijn vrienden kan geven.

Zowat alles draagt Pesces stempel : van de tekeningen op de vloer en de erotische of initiërende motieven op de stoelen van de eetkamer, tot en met de deurklinken in de vorm van huisjes. Het appartement in Knokke is een vakantie- en weekendverblijf. Met als motto : “Onder onze grijze hemel hebben we toch een beetje kleur nodig. “

Info over het werk van Gaetano Pesce : The Mourmans Gallery, Zeedijk-Zoute 739, Knokke-Heist, tel. (050) 61.19.91 (van oktober tot eind juni open van vrijdag tot zondag tussen 14 en 19 u.).

De tafelpoten veren lichtjes mee met de bewegingen van de tafelgenoten. Geen enkel bord of stuk bestek maakt geluid op dit soepele materiaal. Achteraan : de lamp in schapewol verzinnebeeldt de wolken.

Een bed in geschenkverpakking : de mooiste blijk van gastvrijheid.

Het hoofdeinde van dit bed stelt twee gezichten voor, vereeuwigd in een eindeloze zoen. De gekapitonneerde hoofden kunnen gescheiden worden door het openen van een rits.

De doorzichtige polyuretaandeuren van de keukenkasten vereeuwigen de inhoud.

Tot en met de deurklinken in de vorm van huisjes dragen Pesces stempel.

In de kleerkastdeuren zitten echte kledingstukken in de harslagen. Een hyperrealistische knipoog en een hommageaan de recyclage.

De badkamerdeur met ingewerkte waterdruppels fungeert als lichtwand als het licht brandt in de slaapkamer.