TORENS VAN GROEN VOOR BIOBRANDSTOFFEN, AUTODELEN, COMPUTERGESTUURDE WAGENS, MAAR OOK ELEKTRISCHE FIETSEN EN SCOOTERS, SNELLE TREINEN, TRAMS EN BUSSEN : BIJ MERCEDES WERKT FUTUROLOOG ALEXANDER MANKOWSKY AAN DE MOBILITEIT VAN DE TOEKOMST.
Wie op de 93ste verdieping van het Park Hyatt Hotel in Sjanghai staat, weet niet wat hij ziet. Aan de overzijde van de rivier groeit een bos van torenhoge gebouwen. De cijfers liegen er niet om : in de voorbije tien jaar zijn 693 buildings van meer dan 100 meter hoogte opgetrokken. Het Park Hyatt zelf is met zijn 490 meter het hoogste hotel ter wereld, en ernaast is men al volop bezig met de bouw van een mastodont die de 600 meter moet overschrijden. Een en ander heeft niet zozeer met een geboorte-explosie te maken (die wordt met de one child policy in de stad onder controle gehouden), dan wel met de vlucht naar de stad. Sjanghai telt nu al 19 miljoen inwoners, maar het verkeer is er merkwaardig genoeg niet echt chaotisch en de files zijn niet eindeloos. Dat heeft ook te maken met de beperking van het aantal ingeschreven auto’s : maandelijks worden niet meer dan zesduizend nieuwe auto’s geregistreerd, en de platen ervoor worden per opbod verkocht. Het is een systeem, maar niet het enige.
We ontmoeten er Alexander Mankowsky, die als futuroloog voor Daimler AG werkt en zich sinds jaren over de verkeersproblematiek buigt. We willen van hem weten of een gebrek aan planning aan de basis ligt van de verkeerschaos in de grote steden.
“Die chaos is niet nieuw, ze bestaat al bijna een eeuw. Op films uit de jaren twintig valt het chaotische autoverkeer op, en dat zowel in Parijs als in New York. Dat kwam onder meer door de rudimentaire verkeersgeleiding. Vanaf 1916 begon New York met het zoningsysteem, waarbij publieke en private ruimtes gescheiden werden gehouden, en brede wegen werden aangelegd voor het autoverkeer. Een glimp van een mogelijke toekomst werd in 1939 getoond op de New York World’s Fair, waar GM zijn visie in het Futurama tentoonspreidde. Orde en snelheid leken de slagwoorden, en in die visie verbonden geautomatiseerde supersnelwegen de grootstad met de rurale centra. Industriële activiteiten werden er gescheiden van de woonplaats, en die betrachting leidde tot het intense woon-werkverkeer dat tegenwoordig een deel van het verkeersprobleem geworden is. Omdat de auto de meeste andere vormen van transport heeft verdrongen.”
“Nochtans bestaat er een grote verscheidenheid in mobiliteit die deels cultureel gebonden is en deels uit omstandigheden is ontstaan. Neem de fiets, die in sommige Europese steden als Amsterdam en Kopenhagen getuigt van een zekere levensstijl, terwijl hij in Beijing wegens een gebrek aan alternatieven een noodzaak is. Op enkele uitzonderingen na zijn Noord-Amerikaanse steden omwille van hun planning, die op de auto gericht is, ongeschikt voor wandelaars. In overbevolkte Aziatische steden, waar werknemers ’s morgens in propvolle metrostellen worden geduwd, is het bezit van een stuk persoonlijke ruimte een vorm van luxe geworden, en wordt een rit in de eigen auto ervaren als een rit in een schuilplaats met eigen entertainment, ver van de overbevolkte realiteit van het dagelijks bestaan.”
Hoe ziet de toekomst eruit ?
Alexander Mankowsky : Wie voor een mobiliteit gaat die aangepast is aan eenieders noden en behoeften, kan niet zonder een systeem van multimediaal transport. De evolutie die we bij Daimler in gedachten hebben, is er een van bredere keuzes, waarbij verschillende vormen van vervoer naast elkaar kunnen bestaan. Daarin moet zowel plaats zijn voor kleine stadsauto’s als voor limousines met achterin een leefruimte voor de gebruiker die door een chauffeur wordt gereden. Maar ook een snelbus moet er een kans krijgen, naast trams, die vanwege hun snelheid en eigen bedding op een comeback kunnen rekenen, en lokale en hogesnelheidstreinen. Om het geheel te kunnen coördineren zullen computergestuurde vervoerssystemen, zoals Traffic Jam Assistant, hun opwachting maken. Daarin zal zelfs plaats zijn voor auto’s zonder chauffeur, overigens een stokpaardje van Eric Schmidt van Google.
Het bezit van een auto is in grootsteden al aan het verminderen, en die tendens zal versterken doordat initiatieven als Car2go en Car2gether aan populariteit winnen. Bovendien zal de lucht- en levenskwaliteit verbeteren door de toename van het aantal elektrische voertuigen. Daardoor kan een globaal systeem ontstaan met enerzijds de luxe van een individuele keuze, en anderzijds een leefbaarder omgeving. Dat laatste slaat ook op de veiligheid : tegen 2020-2030 zullen we kunnen spreken van een ongevalvrije mobiliteit, en dat dankzij geautomatiseerde systemen. Die bovendien de passieve veiligheidssystemen in auto’s overbodig maken, waardoor bespaard kan worden op hun gewicht.
Toch blijft het energieprobleem voor de aandrijving van zoveel transportsystemen bestaan.
Energie is op zich geen probleem : de zon stuurt ons elk uur voldoende energie om de hele wereldbevolking toe te laten een heel jaar in haar behoeften te voorzien. Het volstaat alleen om deze energie te oogsten en, nog belangrijker, ze op te slaan. Vroeger gebeurde dat ondergronds, want vergeet niet dat fossiele brandstoffen de energie van de zon uit een ver verleden hebben ge-stockeerd. In de toekomst zal energie bovengronds en in de hoogte worden geoogst. Een interessante denkpiste is die van vertical farming, waarbij biobrandstof gewonnen wordt uit torens van groen, die zelfs in de steden een plaats kunnen krijgen. De meest logische weg bestaat erin om met die brandstoffen voertuigen aan te drijven, of de energie ervan te benutten voor het maken van waterstof, die vervolgens kan worden opgeslagen om emissievrije brandstofcelvoertuigen aan te drijven. Alhoewel Mercedes momenteel bezig is met de productie van zowel een A- en een B-klasse als een Citarobus met brandstofcel, is die optie niet voor morgen. Omdat de milieuvriendelijke productie van waterstof in haar kinderschoenen staat.
Daarom bewandelen we een aantal paden, die alvast voor een drastische reductie van de uitstoot zorgen. Het hele spectrum aan innoverende technologische ingrepen werd jaren geleden bij Mercedes gelanceerd als BlueEfficiency, en omvat zowel een afslanking van het gewicht van voertuigen en een betere aerodynamica, als een intelligent energiemanagement, door bijvoorbeeld het buiten werking stellen van componenten als ze niet gebruikt worden, inclusief de motor, dankzij een start/stopfunctie. Dat geheel aan maatregelen heeft bij klassieke motoren gezorgd voor een verlaging in het verbruik van 23 procent. In de praktijk werd de BlueTectechnologie voor propere dieselmotoren voor het eerst toegepast in de E 320 BlueTec, die World Green Car of 2007 werd. Een andere technologie, de BlueDirect, wordt toegepast bij direct ingespoten benzinemotoren. Door die techniek, en dankzij downsizing, konden we vorig jaar in de E-klasse een zescilindermotor vervangen door een viercilinder, die 25 procent meer motorkoppel levert terwijl het verbruik toch met meer dan 20 procent daalt. Een verdere stap was de introductie van hybride modules die zowel benzine- als dieselmotoren assisteren. Indrukwekkend is alvast de E 300 BlueTec Hybrid, die aan 4,1 liter diesel genoeg heeft voor 100 kilometer en slechts 109 gram CO2 uitstoot per kilometer. Nog straffer wordt de S-500 Plug-in Hybrid, de eerste auto uit het luxesegment met een gemiddeld verbruik dat onder de 4 liter per 100 kilometer zal blijven. Voor auto’s die enkel op batterijen lopen zette Daimler intussen samen met Evonik de Deutsche Accumotive GmbH op, die vanaf 2012 modulaire systemen van lithium-ionbatterijen zal produceren.
Mercedes mikt niet enkel op auto’s ?
Opmerkelijk is de recente aanwezigheid van Mercedesdochter Smart op de markt van de gemotoriseerde tweewielers. Op het salon van Parijs toonde Smart twee interessante concepten voor de toekomst. De escooter, een elektrische scooter voorzien van de zogenaamde smart drive kit die zowel als smartphone, snelheidsmeter of aanduider van de autonomie zal fungeren. Dat de escooter met zijn tijd mee is, bewijst de aanwezigheid van zowel abs, een airbag als een dodehoekverklikker. De elektrische motor, die 4 kilowatt ontwikkelt, zit vervat in de naaf van het achterwiel waardoor extra laadruimte vrijkomt op het chassis. Hij is 45 kilometer per uur snel, met een autonomie van 100 kilometer, en kan thuis aan de stekker in 3 à 5 uur worden opgeladen doordat de oplader zich aan boord bevindt.
Net zo ingenieus is de Smart ebike, een hightechfiets die eigenlijk een hybride tweewieler is met een elektrische motor in het achterwiel, die in combinatie met de spierkracht van de gebruiker voor een elekstrische assistentie zorgt.
DOOR PIERRE DARGE – ILLUSTRATIE SARAH VANBELLE
“TEGEN 2020-2030 ZULLEN WE KUNNEN SPREKEN VAN EEN ONGEVALVRIJE MOBILITEIT.”
“EEN MULTIMEDIAAL TRANSPORTSYSTEEM COMBINEERT DE LUXE VAN EEN INDIVIDUELE KEUZE MET EEN LEEFBAARDER OMGEVING.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
