Voor een privé-zwembad hoeft u niet per se te zwemmen in het geld. Zolang u maar overdachte keuzes maakt.

Bart Vandergeten Foto : Jan Caudron

U kent ze wel, die grote kuipen in hard polyester. Naast de grotere sport- en vakantiewinkels staan ze voor het zicht van iedereen recht opgesteld. Nu denkt u misschien : ?Makkelijk, zo’n zwembad. Gewoon naar huis laten voeren, in het voorgegraven gat laten zakken, en we kunnen het water in.” Uw bad is inderdaad snel geplaatst, en omdat het polyester in één stuk gegoten werd, is het zeker stevig. Maar er bestaat slechts een beperkt aantal vaste modellen. En groter dan 12 meter op 4 het moet onder de bruggen doorkunnen mogen de bassins niet zijn. Wat met de transportkosten ? Krijgt u de monoliet wel naar uw achtertuin gemanoeuvreerd ? Is er ruimte voor een zware hefmachine ? Hebt u zich al vragen gesteld over de moeilijke aanaarding en het waterpas krijgen nadien ?

Van alle types is het prefab zwembad met soepele pvc-bekleding het goedkoopste en het meest aangelegde. Een doe-het-zelver kan een deel van het werk zelf aan. Op de putbodem wordt eerst een (gewapende) betonplaat gegoten. Daarna worden tegen de lange zijden muurtjes gemetseld. Omdat de korte zijden door hun ronde vorm de waterdruk veel efficiënter opvangen, hoeven die geen extra versteviging. In de ruwbouw komen vervolgens wanden van staal of kunststof, en ten slotte wordt daarin een pvc-zak met behulp van een raamwerk opgehangen. Eens het water erin, trekt de folie zich vanzelf strak.

Een aannemer : ?De folie is specialistenwerk. Van de weinigen die er zich aan wagen, zitten de meesten nadien met lekken. U moet het pvc niet alleen goed weten te plooien en op te hangen, u moet het ook waterdicht kunnen lassen.” Nog een reden waarom u niet ondoordacht zelf aan de slag moet gaan : het grondwater. Wegzuigen voor u aan de werken begint : anders kalven de kuilwanden.

Natuurlijk heeft de prefabmethode met pvc zijn nadelen. Pvc is bijvoorbeeld kwetsbaarder dan een volledig betonnen constructie. Het heeft ook een kortere levensduur. Zit u met een hoog grondwaterpeil, dan kan u het bad niet zonder meer leegpompen. Maar prefab is dus snel aangelegd, en voor de prijs hoeft u het niet te laten. Met veel doe-het-zelfwerk hebt u al voor 200.000 frank een zwembad in uw achtertuin. Laat u alles aan de aannemer(s) over, dan moet u het dubbele voorzien. Daar zou wel moeten inbegrepen zijn : filterinstallatie, leidingen, zuig- en spuitkoppen, ladder, stofzuiger en onderhoudsproducten.

Wie zijn keuze niet wil laten begrenzen door de gestandaardiseerde vormen en afmetingen van de prefab kuip, komt vanzelf bij een constructie in metselwerk of gewapend beton. Metselwerk is de goedkopere formule, maar voor de waterdichtheid moet er nog pvc-folie of polyester overheen. Beton is van zichzelf waterdicht. Het is de stevigste, meest duurzame bouwwijze. De binnenafwerking kan met verf, bepleistering of polyester. Vergeet geen bouwvergunning aan te vragen voor deze twee typen.

De grootste kwaliteit in afwerking levert de betegeling met glasmozaïek. Het drijft de prijs van het zwembad dan wel met honderdduizenden de hoogte in, maar het is makkelijk te onderhouden, het verslijt niet zo gauw en oogt gewoon mooier. De keuze in het kleurengamma is ruim. Let wel : deze tegeltjes van gebakken glaspasta kunnen alleen op betonnen wanden worden aangebracht. Als de mozaïek budgettair niet meteen haalbaar is, kunt u in afwachting voor een afwerking met cement opteren. Of u kiest voor gewapend polyester als alternatief. Dat komt ongeveer 35 % goedkoper uit. Hou er rekening mee dat polyester zich elektrostatisch oplaadt, waardoor het stof en andere onzuiverheden aantrekt.

En zo zijn we bij het hoofdstuk zwembad binnenshuis aanbeland. Staat uw huis er al en wilt u toch nog een zwembad, dan bent u eigenlijk te laat. U had eraan moeten denken toen de bouwplannen getekend werden. Tenzij u natuurlijk nog ruimte over hebt voor een bijbouw. Dan kan de aannemer van nul beginnen en het gebouw aan alle technische vereisten voor een binnenbad laten voldoen.

De aannemer : ?De bouwtechnieken zijn grosso modo dezelfde als voor een openluchtzwembad, alleen moet u zorgen voor een adequaat ontvochtigingssysteem om schimmelvorming te vermijden. Het probleem met een bestaande schuur of garage is dat u geen ontvochtigingskanalen meer kunt aanbrengen. En als de muren niet geïsoleerd zijn, kan u niet behoorlijk ontvochtigen.” De kosten voor deze luchtcirculatie alleen al bedragen minimum 150.000 frank, maar kunnen oplopen tot het viervoudige. Met de bouw erbij lopen de extra investeringen voor zo’n bassin op tot zeker enkele miljoenen.

Verwarming is geen te verwaarlozen punt voor een binnenzwembad. Niet alleen het water, ook de lucht dient verwarmd. En om te grote verdamping tegen te gaan, moet de temperatuur daarvan liefst 1 tot 2 graden hoger liggen dan die van het water. De ideale watertemperatuur voor een binnenbad bedraagt 26 tot 27 graden, en dat betekent wel wat aan bijkomend brandstofverbruik. Meet daarom de zwembadruimte niet te ruim, zeker in de hoogte : u moet heel het luchtvolume ventileren, verwarmen en ontvochtigen.

Voor de aanleg van een binnenzwembad kan een beetje overleg tussen architect en zwembadspecialist dus geen kwaad. De aannemer : ?Omdat de meeste architecten geen kennis van zaken hebben, proberen wij altijd bij het voorontwerp betrokken te raken. In negen van de tien gevallen stellen wij vast dat ze wel wc, kleedhokjes, vestiaires en douches hebben getekend, maar geen technische ruimte waar u de filterinstallatie kwijt kunt.” Bent u niet schatrijk maar wilt u per se toch een overdekt bad, dan heeft u met een veranda misschien een tussenoplossing. Reken er niet op dat u ze ’s winters krijgt warmgestookt, maar ze verlengt wel uw zwemseizoen. Ontvochtigen hoeft niet : een structuur van glas en metaal kan niet rotten. Een veranda kan wel te warm zijn in de zomer. Voorzie dus eventueel schuifdeuren. Bedenk vooraf goed wat u wilt en tegen welke prijs. Voor een gezin met twee kostwinners ligt een veranda van een miljoen binnen financieel bereik. Desnoods bouwt u ze pas jaren later over uw zwembad heen.

Eigenaars over hun zwembad

Hoewel alle kinderen het ouderlijk huis verlaten hebben, genieten Jos Brems en Lieve Van Belle, een echtpaar uit het Leuvense, nog veel van hun zwembad. Zelfs nog meer dan vroeger, nu ze allebei gepensioneerd zijn. Vier op acht meter volstaan daarvoor. Allebei zwemfanaten, besloten ze een twintigtal jaar geleden een bassin te laten aanleggen, dicht tegen het huis aan in hun achtertuin. Op een betonnen bodem werden polyestermodules van 1,5 meter diep aan elkaar gelast. Kosten : 61.000 fr. voor de graafwerken, 250.000 fr. voor de eigenlijke aanleg, en nog eens 17.000 fr. voor allerlei benodigdheden en de stenen rondom. Die prijzen zouden nu natuurlijk een stuk hoger liggen. ?Wij werkten dan wel allebei, de een vol- en de ander deeltijds, maar het bleef een investering. En een luxe, zeker. Maar terwijl iemand anders zich een Mercedes aanschafte, reden wij al die jaren in Lada’s rond.” Bij Brems-Van Belle ook geen klaagzang als het over de terugkerende kosten gaat. Met 8000 fr. extra per jaar maakt water daarbij de belangrijkste post uit. Het waren vooral de bijkomende investeringen in de jaren ’86-87 waarvoor in de geldbeurs diende getast. Eerst een elektrische warmtewisselaar van bijna 160.000 fr. ?In de jaren ’70 wilden we het water met stookolie verwarmen. Dat duurde een jaar. Toen schoten de stookolieprijzen opeens de hoogte in.” Daarna kwam de zandfilter. ?Veel gebruiksvriendelijker. De diatomeefilter die we daarvóór hadden, zuiverde wel beter, maar het onderhoud was een miserie.” Ten slotte was er een lek in de afvoer naar de filter. ?Misschien omdat het bad in de loop der tijd wat ging verschuiven. Het heeft ons in ieder geval moeite gekost om het lek te vinden, omdat het buiten het bad lag, onder de grond.” Sinds ze hun privé-zwembad hebben, zijn ze nooit meer naar een openbaar bad gegaan. ?Te veel chloor. De kinderen die in de buurt wonen, komen nog af en toe zwemmen. Of houden feestjes rond het water : het zwembad als middelpunt van het sociaal gebeuren. Na de winter maken we het bad schoon. Een dag werk is dat. Met de jaren werd het onderhoud routine. Als het weer een beetje meezit, zwemmen we al eind mei.” Na meer dan twintig jaar dienst beginnen de wanden toch slijtage te vertonen. Kalkafzetting en gaatjes. Komt ervan als je er ’s winters op gaat schaatsen.

Een zaakvoerder uit de omgeving van Aalst liet zeven jaar geleden een zwembad bouwen nadat hij een bijkomende lap grond achter de tuin had kunnen kopen. ?Ik wou het bad dicht tegen het huis, maar ook nog een tuin overhouden erachter. Daarom heb ik gewacht tot ik dat perceel kon kopen.” Waarom geen binnenbad ? Deze man had er nochtans het geld voor. ?Het interesseert me niet om ’s winters te zwemmen. Het moet mooi weer zijn.” Het werd een bad van vijf meter op elf met als diepste punt 1,9 meter, en met een strook over drie meter van 0,8 diep voor de kinderen. De wanden kregen een dure bekleding van tegels in glaskeramiek, waarin een tekening van een zeepaardje werd verwerkt. Die tegeltjes ogen niet alleen mooier, ze voelen ook prettiger aan. Tegen het zwembad kreeg het huis nog een bijbouw met bar, bubbelbad, douches en kleedhokje. De natuurstenen rond het zwembad lopen door tot binnen. ?Hygiëne vind ik belangrijk. Water van bubbel- en buitenbad worden door dezelfde, op de centrale verwarming aangesloten warmtewisselaar op temperatuur gehouden. In de winter blijf ik het zwembadwater filteren en staat de thermostaat op drie graden. Dat is het me wel waard. Anders riskeer ik bij vriesweer beschadiging aan de wandtegeltjes. Wist je trouwens dat het water in het bad zuiverder is dan dat waarmee ik bijvul ? Het bassin wordt veel gebruikt. De kinderen komen al eens zwemmen, en het is een aangenaam kader voor tuinfeestjes. Ik heb mijn leven lang gereisd. Tot 250 dagen per jaar was ik het land uit. Hotels ben ik dan ook beu, op vakantie ga ik niet meer. Daarom wou ik alle comfort thuis. Ik kan zo lang in mijn zwembad blijven als ik wil, ik heb privacy en, geloof me, nergens word je beter bediend.”

M.m.v. nv De Cock E & C uit Hasselt en bvba Jardigand-Azur uit Destelbergen.