De meesten onder ons reizen om te ontsnappen aan de sleur van alledag. Een andere omgeving verlost ons voor even van de routine en van het gewicht van de zorgen. Mensen als Jennie Vanlerberghe reizen omdat ze rusteloos zijn, vol vragen zitten. Ze willen de knopen ontwarren van de lijnen die ze ergens in hun leven hebben opgepikt. Ze laten die lijnen nooit los. De Balkan en Af-ghanistan hielden Jennie de jongste tien jaar in de ban. Als deze column verschijnt, is ze weer in Afghanistan, in het vrouwenhuis van Istalif, om er onder meer voor te zorgen dat de meer dan 30.000 euro aan donaties van Weekend Knack-lezers, nadat ze in december 2005 door u werd verkozen als Vrouw van het Jaar, een goede bestemming krijgen.

Ze vraagt zich zelden af of het moment rijp is voor een boek of een project. In het heetst van de strijd legt ze haar oor te luisteren bij alle partijen in een conflict. Zo verbleef ze afgelopen zomer in Israël en Pales- tina. Ze wou zien en horen, proberen te begrijpen wat daar de geesten en de harten scheidt.

Van Antwerpen naar Jeruzalem begint bij het levensverhaal van de Antwerpse Regine Beer, die Auschwitz overleefde, loopt verder via de Brusselaars Thérèse en Léon Liebmann, een joods Brussels echtpaar dat zich aan het eind van zijn leven bekocht voelt door de staat Israël, langs Walid Dajani, een Palestijnse hoteleigenaar die zijn Belgische jeugdliefde in rook zag opgaan, omdat de Zesdaagse Oorlog ertussen kwam.

Er zijn geen twee meer tegengestelde verhalen dan dat van de orthodox-joodse Ruth Schlossman en van de Palestijnse Um Nidaal. Ruth Schlossman komt uit New York en voelde zich door God geroepen om in Jeruzalem te gaan leven. Vanuit het perspectief van Israël als land in oorlog, is ze ervan overtuigd dat niet alleen de Palestijnen, en in het verlengde daarvan alle Arabieren, maar de hele wereld tegen haarzelf, haar kinderen en haar land zijn. Um Nidaal woont met haar zes kinderen in haar huis dat door het Israëlische leger afgesloten werd met een omheining, waarvan de soldaten de sleutel hebben, omdat ze zich verzette tegen afbraak. Het staat in de weg van een nederzetting. Soms staat de omheining dagen open, maar vaak is ze dicht en kunnen haar kinderen alleen naar buiten en naar binnen als dat het leger belieft. Haar jongste zoon was drie toen de vrijheid hen werd ontnomen.

Jennie Vanlerberghe vertelt verhalen van twee kanten. Ze laat de 82-jarige Alyah Strauss aan het woord, als jonge vrouw geëmigreerd van Missouri naar Israël, nu een van diegenen die aan de checkpoints de wacht houdt, en dagelijks noteert hoe Israëlische soldaten daar buiten hun boekje gaan. Ze probeert de motivatie te ontrafelen van de jonge Omar die haar vertelt dat hij zich liever opblaast dan nog naar een Israëlische gevangenis terug te keren.

Yasmin uit Gaza studeert aan de Birzeit universiteit en doet er jaren over om haar ingenieursstudie af te maken, omdat het, als ze naar huis gaat, soms maanden duurt voor ze weer toestemming krijgt om terug te keren. Manal Marcos, een christelijke Palestijnse, probeert aan de onderdrukking te ontsnappen door voor haar omgeving choquerende kunst te maken.

Dit boek kiest geen partij, het roept veel vragen op, laat veel stemmen horen.

a

Jennie Vanlerberghe, van Antwerpen naar Jeruzalem – Haat, racisme en liefde ; Roularta Books ;

176 pagina’s ; ISBN ; 90-8679-051-8

Tessa blogt !

Van muizen en mensen, op www.knack.be

Reacties : tessa.vermeiren@knack.be

Tessa Vermeiren