Jonge koppeltjes die met blinkende ogen potten en pannen keuren, glazen tegen het licht houden, aan bedlinnen voelen. Is het nog van deze tijd? Leggen we nog steeds een huwelijkslijst bij een geschenkenzaak? Trends en tradities binnen de verlanglijst.

Elsi Poppe / Illustratie Tom Schoonooghe

Een mensenleven wordt tegenwoordig ingedeeld in lijsten. Je zit nog in de moederbuik als ze uit lijsten je naam zoeken, in het ziekenhuis krijg je cadeautjes van een geboortelijst, als je later jarig bent (en een beetje slim) stel je verjaardagslijstjes samen, zodat je zeker geen nutteloze spullen ontvangt. Wie heeft in een verliefde, maar vertwijfelde bui geen pro- en contralijst gemaakt van prince of princess charming? En dan zijn er de boodschappenlijstjes, de genodigden- en vriendenlijsten, verlovings-, jubileum-, samenwoonlijsten enzovoorts.

Grootste naam en faam heeft echter de huwelijkslijst. In de praktijk heeft die (nog) niet veel concurrentie te duchten van samenwoonlijsten. “Ik denk dat mensen die stap een beetje moeilijk durven zetten”, oppert Jacques Flamant, zaakvoerder van Flamant in Antwerpen, Brussel en Gent. Het zijn voornamelijk homokoppels die deze mogelijkheid kiezen. Die koppels, die meer en meer gaan samenwonen, vormen een nieuwe markt, net als de oudere mensen, die actiever zijn, meer geld hebben en interesse om het te spenderen. Beide groepen zijn zeer esthetisch ingesteld, houden van gezelligheid en besteden veel geld aan cadeaus. Michel Machiels, directeur van Tilquin in Antwerpen, verwelkomt elk koppel met hetzelfde elan: “Wil je bij ons komen, dan gaan we je met gans ons hart helpen en bijstaan, of je nu een homokoppel of een heterokoppel bent, of je gaat samenwonen of trouwen.”

Opvallend is dat de huwelijkslijst volgestouwd is met klassiekers: koppels verlangen nog steeds in de eerste plaats naar een mooi servies, bestek en glaswerk. Daarna komen decoratieobjecten, zoals vazen, fotolijsten en verlichting. Tafelaccessoires ontbreken niet, kookgerei evenmin. De schenkers hebben ook zo hun tradities. Messen bijvoorbeeld worden uit bijgeloof niet graag gegeven. Voorts geven mensen liever een geheel dan een deel. “Eén bord, één glas, één vork, dat geven ze niet graag. Eerder nemen ze een dessertbord en een kop en schoteltje, dat lijkt dan een geheel”, zegt Sara Timmermans, medezaakvoerster van Huis aan de Waterkant in Gent.

Het uitwisselen van cadeaus heeft een diepgewortelde waarde in onze samenleving: bij elk feest horen geschenken. Jacques Flamant: “Veel mensen komen bij ons een huwelijksgeschenk kopen omdat ze absoluut niet willen meedoen aan het systeem van ‘zet maar op ons spaarpotje’.” Soms blijkt het voor de schenker echter moeilijk om de specifieke smaak van de ontvanger(s) te volgen. Berucht zijn de tantes en grootouders die traditioneel een stijlvolle vaas in je handen stoppen, ook al staat die niet op je lijst. Sommige schenkers hebben er immers problemen mee dat bij een huwelijkslijst de prijs door het koppel geweten is.

Trouwen koppels minder dan vroeger? Moeilijk te zeggen, vast staat dat de meesten in ieder geval eerst een poos hebben samengewoond voor ze zich aan ‘de grote stap’ wagen. Koppels trouwen dus later, soms ook voor de tweede keer, en dat heeft gevolgen voor de samenstelling van de huwelijkslijst. Het paar heeft meer levenservaring, weet beter wat het wil, is gewoonlijk goed geïnformeerd en heeft wel eens zin in iets anders. Ze stellen zelf hun menu samen, naar eigen smaak en verbeelding. Bob Vereecke, verantwoordelijke aankoop en verkoop van verlichting bij Corona in Brugge: “We proberen eigenlijk zo compleet mogelijk te zijn. Twee op de drie koppels die hier een huwelijkslijst leggen, wonen al samen. Ze hebben automatisch al veel, dan moet je proberen creatief te zijn en hen een redelijk aanbod zien voor te schotelen.”

Dat het klassieke aanbod tegenwoordig te beperkt lijkt, meent ook Jos Peeters, zaakvoerder van Donum in Hasselt: “Ik denk dat te weinig collega’s erbij stilstaan dat ze moeten proberen hun assortiment veel ruimer te maken, meer open te trekken tot andere dingen die meer in de interessesfeer liggen van het koppel, dat eigenlijk nog wel bereid is een huwelijkslijst te leggen maar niet meer echt geïnteresseerd is in alleen maar de potten en de pannen, het servies en het bestek. We leven in een andere tijd, ik denk nog wel dat er een goede toekomst is voor lijsten, maar dan moet je het op de goede manier aanbrengen. Het gebeurt veel te weinig tot nu toe dat huwelijkslijstwinkels mee-evolueren. Het assortiment moet breder.”

Een van de zaken die koppels meer en meer op prijs stellen, zijn bijvoorbeeld elektrische toestellen: kleine en grote stukken als (stoom)strijkijzers en de immer trendy dvd-spelers, alsook microgolfovens en koelkasten. Dat hebben ze goed begrepen bij Corona: naast een geschenkenafdeling hebben ze er een groot aanbod aan huishoudelijke en elektrische apparaten.

Ook de huwelijksreis komt een stapje hoger op de prioriteitenlijst: na tafel- en keukengerei, interieurdecoratie, huislinnen en elektrische apparaten gaat het koppel neuzen in koffersetten en badkostuums. Bij een aantal reisbureaus heb je de mogelijkheid voor een reis te sparen. Neckermann regelt het als volgt: nadat de huwelijksreis is gekozen, geeft de reisconsulent kaartjes dat het koppel aan potentiële schenkers uitdeelt. Op de kaartjes schrijft het paar hun rekeningnummer en als alle giften zijn gestort, wordt het totale bedrag in één keer overgeschreven naar het reisbureau.

Elk koppel is dus anders, de lijst altijd heel persoonlijk. Toch zie je enkele lijnen. Oudere koppels durven al extremer te gaan dan jongere. En vooral de rijpere koppels gaan voor grotere stukken, als een meubel of een vaatwasser, waarvoor via cadeaubons gespaard kan worden. De eigen smaak volgen is cruciaal. “Hoe jij voelt, hoe jij denkt, dat gaat echt boven alle trends. Je moet kijken naar wat er is en daar neem je uit wat je past. Dat is met mode net zo: het is niet omdat korte shorten in de mode zijn, dat je die moet aandoen”, zegt Lieve Bijttebier, winkelverantwoordelijke van Bijttebier in Wevelgem.

Trouwlustigen van vandaag staan erop hun eigen leven te leiden, advies is welkom, maar moeder laten ze rustig thuis als de huwelijkslijst wordt gelegd. Jacques Flamant: “Vroeger zagen we dat veel koppels met de ouders kwamen, de schoonmoeder of de mama kwam mee, nu beslissen koppels nagenoeg alles zelf.” Vooral de vrouw lijkt zelfstandiger en onafhankelijker, soms komt ze zelfs zonder haar toekomstige bruidegom. Meestal vergezelt die haar wel bij de beslissende momenten, maar constant is hij blijkbaar niet nodig in de organisatie van de huwelijkslijst.

“Bovendien lijken mensen nu minder vatbaar voor de klassieke trends genre ‘je moet een Limoges-servies hebben’ of ‘je moet kristallen glazen hebben’,” aldus nog Jacques Flamant. De aandacht gaat meer uit naar dagelijkse gezelligheid. Serviezen en bestek om in de kast te zetten en alleen uit te halen bij een gelegenheid, zijn uit den boze. Functioneel, efficiënt en stijlvol zijn de kernwoorden vandaag. Jan Smits, zaakvoerder van Pas-Partoe in Mechelen: “Mensen gaan minder naar uitvoeringen in duurdere materialen, objecten die ze maar een paar keer per jaar bovenhalen. Ze zullen meer voor objecten kiezen die ze frequenter kunnen gebruiken.” Een aantal winkels geeft zelfs stalen mee aan het stel. Lieve Bijttebier: “Neem het mee, eet er eens van en probeer of die vork goed in uw hand ligt. Sommige designs zijn prachtig, maar niet praktisch.”

Duurzaamheid wordt geapprecieerd, maar tegelijk houden mensen ook van verandering. Wat perfect samen kan gaan door te starten met een sobere basis en af te werken met trendy accessoires en/of trendy kleuren. Ook soberheid in aantal: ” Less is more, we hebben van alles minder maar beter nodig”, beweert Lieve Bijttebier. Hoge kwaliteit betekent meestal ook wel hoge prijzen. Vandaar dat een niet onaanzienlijke groep niet alleen bewust maar ook prijsbewust probeert te kopen. Een uitdaging.

“Het is eigenlijk een heel levendige branche,” vervolgt Lieve Bijttebier, “omdat ze zo onderhevig is aan trends. Neem nu het taartvorkje, dat was ten dode opgeschreven. Wie van ons vrouwen eet er nu nog taart in de namiddag? Ten eerste: het is slecht voor de lijn en ten tweede werken we allemaal, jonge vrouwen toch. Wat gebeurt er? We gaan nu allemaal hapjes serveren bij het aperitief. Wat hebben we nodig? Kleine vorkjes. En, het taartvorkje heeft een tweede leven gekregen.” De sectoren die zich bezighouden met huwelijkslijsten moeten constant mee-evolueren met de tijd, de consument en de maatschappij. Onze samenleving neemt invloeden op van allerlei andere culturen, wat vooral in het eten te merken is. Bijgerechten en sauzen zijn erg in, net als Italiaans en oosters koken. De tafelcultuur kan zich best gaan aanpassen. Soepterrines maken plaats voor potjes en kommetjes, borden met plaats voor saus.

De meeste winkels werken met fictieve lijsten, wat wil zeggen dat het koppel op elk moment de lijst kan aanpassen en op het einde ook stukken kan wisselen of niet nemen. De huwelijkslijst is op de eerste plaats een verlanglijst, géén bestelbon. “Vroeger durfden koppels die een huwelijkslijst hadden gelegd geen objecten te veranderen die de mensen gekozen hadden”, zegt Jacques Flamant. Dat is veranderd, nu beslist het paar zonder gêne volledig volgens de persoonlijke smaak over de uiteindelijke aankopen. Ook de meeste schenkers zien er geen graten in dat het koppel iets anders zou nemen dan het gekozene. Als zij er blij mee zijn, is het goed. Als er toch iets op de lijst blijft staan waar het paar absoluut zijn zinnen op had gezet, kunnen ze dat eventueel kopen met de tien procent korting die ze van de winkel gewoonlijk krijgen.

De aanpak van Inno geeft trouwers de meeste vrijheid. Arnaud Piedfort, internetmanager Inno Brussel: “Bij de inschrijving krijgt het koppel een soort bankkaart en de mensen die cadeaus aanbieden, vullen de rekening aan. Het koppel gaat met zijn kaart naar de kassa en geeft uit wat is geschonken. Het voordeel is evident: met de kaart kun je in de vijftien Inno’s in België kopen. In sommige winkels is er meer keuze dan in andere, zo kun je in Oostende een jurk kopen voor haar en in Brussel een meubel voor beide. Al de winkels zijn aangesloten op het systeem.”

Nieuw is de communicatie via het internet: er kan gemakkelijker gecommuniceerd worden tussen winkels en fabrikanten, tussen winkels en koppels, tussen koppels en schenkers en ook tussen koppels en fabrikanten. Vaak kun je de huwelijkslijst op internet raadplegen én het gewenste bedrag dadelijk storten of overschrijven. Het koppel ziet meteen wat (door wie) gekozen is, wat nog overblijft, enzovoort. Jonge merken en modernere winkels beginnen zich wel bewust te worden van die mogelijkheden: ze gaan hun aanbod eraan aanpassen. Sara Timmermans: “Vroeger kwamen de mensen meer naar de winkel. Oudere mensen komen nu nog graag kijken, maar jongere mensen storten gewoon hun gift op de rekening.”

Wat is populair?

top-10

1. servies

2. bestek

3. glaswerk

4. decoratie (van vazen en fotolijsten tot verlichting)

5. tafelaccessoires

6. kookgerei

7. elektro-huishoudelijke toestellen

8. huislinnen/textiel

9. accessoires huis/interieur

10. meubels

Trouwlustigen van vandaag staan erop hun eigen leven te leiden: moeder laten ze rustig thuis als de huwelijkslijst wordt gelegd.