Toen Trisha Yearwood in 1991 debuteerde met de single “She’s in love with the boy” en daar regelrecht naar de eerste plaats van de country-hitlijsten mee schoot, ging er een schok door Nashville : het was de eerste keer in meer dan tien jaar dat het een vrouw gelukt was om dat te doen. De stuff waar dromen van gemaakt worden.

JACKY HUYS

De hele carrière van Yearwood heeft iets van een Nashville-variante op een Hollywoodiaans sprookje. Ze wist heel vroeg dat ze het wou maken in de muziek, maar omdat ze als dochter van een bankier en een lerares in het verzonken dorpje Monticello, Georgia de wijze levensles had meegekregen dat één vogel in de hand beter is dan tien adelaars in de lucht, kombineerde ze eerst nog Nashville met studies ekonomie, specializatie Muziekbusiness. Ze werd naderhand receptioniste, deed af en toe een sessie als backing vocaliste en zong demo’s in voor aspirant-songschrijvers. Op de duur begon de kwaliteit van die stem op die demo’s meer op te vallen dan de songs die ze zong en een slimme platendirekteur rook goud. Het kontrakt werd snel getekend. De leerlinge van Linda Ronstadt zou nog sneller de lerares overtreffen.

Vier en een half miljoen cd’s later zitten wij tête à tête in de katakomben van Vorst-Nationaal.

“Mijn ouders hadden één verzamelaar die je vermoedelijk via de televisie kon kopen, ” zegt Yearwood, “en daarop stonden twaalf country-grootheden. Ik weet nog dat ik me afvroeg waarom maar twee van hen vrouwen waren, Kitty Wells en Patsy Cline. Daarna ben ik geobsedeerd geraakt van Elvis Presley. Iedere keer ik zakgeld kreeg, kocht ik een van zijn platen. Wij woonden op het platteland : buitenspelen was de enige attraktie. Ik zong de hele tijd, ik pretendeerde dat ik een grote ster was, ach, op die leeftijd ben je niet realistisch, je denkt dat je alles kan. En eigenlijk heb ik die mentaliteit tot vandaag kunnen behouden. Waarom denk je anders dat ik op een dag heb gezegd : ik ga naar Nashville, ik word een ster ? “

Wanneer werd het écht serieus ?

Yearwood : Op mijn negende heb ik piano leren spelen. Op mijn dertiende veranderde mijn stem en ontdekte ik Linda Ronstadt. En toen vonden mijn ouders dat ik maar beter liedjes van haar en Carole King kon spelen dan al die notenbalken. Ik voelde dat ik die hoge noten van Ronstadt niet aankon, maar de mensen uit mijn dorp zeiden dat ik talent had en dat ik ooit nog eens de muzieklerares van de dorpsschool zou worden (glimlacht).

Ronstadt was eigenlijk, zeker in het begin, meer country-rock dan country.

Yearwood : Samen met de Eagles en Emmylou Harris en Gram Parsons, die ik toen ook allemaal ontdekte, ja. Maar ik heb daar altijd meer country dan rock in gehoord. Trouwens, rond die tijd, 1980 zeg maar, waren de grootste countrysterren Dolly Parton, Kenny Rogers en Christal Gayle en wat mij betreft, waren die meer pop dan country. In California maakte men platen die zowel tekstueel als instrumentaal luister maar eens naar die overvloed fiddles en pedal steels meer country waren dan wat Nashville produceerde. Maar ik geef toe dat mijn idee van country misschien afwijkt van wat de meerderheid erover denkt.

’t Is een beetje hetzelfde als wat nu gebeurt : een of ander kieken uit het marketingdepartement bedenkt de term “new American music”, terwijl het in wezen natuurlijk country is en blijft.

Yearwood : Tien, vijftien jaar geleden wilden de Amerikanen niet meer naar country luisteren, omdat ze bevooroordeeld waren. Ze dachten dat wij allemaal hillbillies waren, die nog nooit van schoenen hadden gehoord en dat Nashville een zandbak zonder straten was. Lach niet, want ik overdrijf geen haartje. Het heeft ons tien jaar gekost om dat beeld te korrigeren. Bon, een tijdje geleden heeft men ons dan geleerd dat Europa eigenlijk staat waar Amerika tien jaar geleden stond en dat iemand, zoals je zegt, uit het marketingdepartement de term new American music heeft bedacht, omdat jullie anders nooit naar onze country-artiesten zouden luisteren. Mij zul je alleszins nooit horen zeggen dat wat ik doe geen country is.

Je bent natuurlijk sowieso een buitenbeentje in de country en om vele redenen. Eentje daarvan is dat je niet naar Nashville bent getrokken om alle bars af te dweilen, maar om Music Business te studeren.

Yearwood : Ik ben een plattelandsmeisje (lacht), met bijdegrondse ideeën. Het leek me dus logisch om te zeggen : als ik in de muziekindustrie terecht wil komen, dan ligt het voor de hand om eerst zoveel mogelijk te weten te komen over deze business. Ik studeerde nog, maar ik droomde ervan zangeres te zijn. Dus zocht ik manieren om die twee te kombineren. En ik vond Belmont College : ik kon er mijn studies afmaken, ik kon naar Nashville verhuizen, ik kon er mensen leren kennen én ik hoefde geen kelnerin te zijn. Ik kan die studies overigens aan iedereen aanbevelen : zingen is boeiend, maar er komen miljoenen andere dingen kijken bij een carrière. Je bent nu bijvoorbeeld tegen een Naamloze Vennootschap aan het spreken, die permanent vijfentwintig mensen tewerkstelt : managers, boekingsagenten, advokaten, chauffeurs, roadies, sekretaresses, kledingassistentes, musici. Maar vergeet niet dat ik dat nooit had gekund als ik niet begonnen was als sessie-zangeres, door mijn eigen telefoontjes op te nemen, budgetten op te stellen en alles over belastingen te weten.

Commercieel gesproken heb jij na vier elpees al meer verkocht dan mensen als Linda Ronstadt of Emmylou Harris in hun hele carrière.

Yearwood : Ik kan daar nog altijd niet overheen. Zie je, nog voor ik een kontrakt had getekend, had ik de carrières van die vrouwen bestudeerd, met name dan die van Reba McEntire, op dat moment de suksesvolste country-zangeres. En ik wist dat het haar zes, zeven elpees had gekost om door te breken. Ik had er dus op gerekend dat ik een paar elpees in relatieve anonimiteit zou moeten opnemen en dat er dan pas, heel langzaam, iets zou beginnen bewegen. Het minste wat je dus kan zeggen, is dat ik niet echt voorbereid was, voor wat gebeurde. Mijn eerste plaat op nummer 1 en mijn eerste toernee in het voorprogramma van Garth Brooks. Als je net uit de studio komt en je hebt maximaal voor vier, vijf mensen gezongen, wil je wel eens nerveus zijn als de volgende stap een zaal van 20.000 mensen is. Jezes, een nachtmerrie was het.

De business is natuurlijk veel groter geworden sinds de dagen van Linda en Emmylou.

Yearwood : Uiteraard en je mag dat perspektief nooit verliezen. Ik ben er trots op dat ik in vier jaar tijd vier en een half miljoen cd’s heb verkocht, maar het is allemaal zo relatief. Twintig jaar geleden stond Merle Haggard aan z’n kreatieve en commerciële top en hij verkocht in het beste geval honderdduizend platen omdat dat nu eenmaal de grootte van het publiek was in die tijd. Het is nog altijd niet makkelijk om een gouden plaat te krijgen vandaag, maar het is stukken eenvoudiger omdat er meer mensen platen kopen. De business is groter dan het leven zelf geworden : je hebt nu bijvoorbeeld video’s te jouwer beschikking en ik weet zeker dat ik zonder clips twee tot drie keer langer had moeten werken voor mensen me hadden gekend.

Je ziet de relativiteit van het leven zelfs zo nadrukkelijk, dat je na je eerste plaat al gezegd hebt dat je mentaliteit er een was van : dit doe ik niet voor eeuwig.

Yearwood : Feit 1 : je bent zo goed als je laatste plaat. Feit 2 : in de wereld van vandaag zijn carrières als die van Emmylou niet meer mogelijk, helaas. Wat dat betreft, is country een beetje zoals pop geworden : meer sterretjes die éven gigantisch bloeien en die daarna genadeloos doven. Iemand die vandaag in deze business begint en denkt dat hij levenslang nummer 1 zal zijn, staat een koude douche te wachten. Niémand kan dat nog. Ik hoop dat ik het gezond verstand heb om als zeventigjarige (lacht) de mensen niet meer lastig te moeten vallen : “Hé, ik ben ooit beroemd geweest, mag ik nog eens She’s in love with the boy voor jullie zingen ? ” Artiesten zijn net hetzelfde als sportlui : je hebt een piek van een aantal jaren, dan bol je als atleet uit en dan heb je misschien een carrière als trainer of organizator. Ik zal misschien nog zingen over twintig jaar ik weet dat eigenlijk wel zeker, want ik hou er te veel van maar ik zal zeker niet meer aan de top staan.

Ik vraag me soms af of Emmylou er vandaag, een beetje weg van de spots, niet meer van geniet dan jij, die dag na dag in de rat race moet meelopen.

Yearwood : Het is biezonder opwindend om dit mee te maken, maar er zit ook een bijna onhoudbare mate van stress bij. Ja, ik kijk uit naar de dag dat het over zal zijn en jà, ik denk dat ik er dan meer van zal genieten. Met mijn laatste elpee hebben de mensen me voor het eerst behandeld als een gevestigd artiest. En ik moet je zeggen : het voelt goed om niet meer het schitterende, opkomende, jonge sterretje te zijn. Even maar, want dan besef je : oho, nu moet ik met de grote jongens in het strijdperk. En dan begint er een andere rat race.

Linda Ronstadt zegt : “Ik heb twee kinderen, ik ga nooit meer naar Europa op toernee, ik ben eindelijk gelukkig. “

Yearwood : Ik begrijp haar : dit bestaan is slopend. Toeren is vernietigend voor je lijf en je geestelijke gezondheid. Maar hey, ik word betaald om te doen wat ik liefst doe : zingen. Ik denk : dit is een avontuur, dit zijn ervaringen die later hartverwarmende souvenirs zullen worden. Ik ben op toernee met Emmylou en God, ik ga in de zaal zitten om haar te horen soundchecken : dit zijn de mensen die mijn jeugd zin hebben gegeven en nu mag ik met hen een podium delen. Besef je hoeveel het voor mij betekent als ik James Burton kan vragen hoe het was om met Elvis te toeren of aan Emmylou wie Gram Parsons echt was ? Ik denk : als je dan toch in de rat race zit, kun je er misschien beter van genieten zolang het duurt.

Zijn er songs waar je niet aan durft raken ?

Yearwood : Ik heb zoveel bewondering voor Linda Ronstadt dat ik altijd met een grote boog om de covers ben gelopen die zij al opgenomen heeft, ook al hou ik van bijna elke song. Verder sta ik ook erg huiverig tegenover Patsy Cline’s werk, al heb ik dan met Aaron Neville I fall to pieces voor de cd Rhythm, Country & Blues gedaan. Als je eens wist hoe De Heren Die Het Voor Het Zeggen Hebben mij hebben moeten overtuigen (lacht).

Ik heb de idee dat het vroeger kleurrijker was in Nashville. De drugs, de drank, de excessen, de seks, de manier waarop George Jones en Tammy Wynette hun trouwceremonie zongen, terwijl je wist dat ze al aan hun volgende partners dachten.

Yearwood : Het had z’n charme, ja. Ik weet niet wat er gebeurd is, noch wanneer, maar Nashville is nu oogverblindend proper. Er valt niets opwindends of fouts over ons te vertellen (glimlacht).

Toch is er zelfs al een boek over jou geschreven “Get hot or go home : Trisha Yearwood, The Making of a Nashville Star” en je bent pas begonnen.

Yearwood : En dat boek handelde dan nog over 1992 alleen, mijn tweede jaar in de business. Het zijn dus geen memoires, want die heb ik nog niet. Er was een meisje dat een verhaal wou schrijven over een beginnende zangeres en iedereen in Nashville zei dat ze mij als onderwerp moest nemen. Mijn eerste plaat was zes maand uit en wij dachten : waarom niet, misschien helpt het om me bekender te maken. Dus hebben we haar de toestemming gegeven om me een jaar te volgen. Ik heb de drukproeven gelezen, de herinneringen aan een pijnlijk jaar werden weer heel levendig en ik heb het sindsdien niet meer onder ogen durven nemen. Ik ben wel blij dat ik het boek heb, omdat het echter is dan wat je in de meeste biografieën leest : wij voelen ons niet altijd kiplekker, ons haar en onze schmink zitten soms helemaal fout, we vloeken wel eens. Maar we wilden niets weten van zelfcensuur, dus is het een boek geworden dat ons toont als mensen.

Heb jij trouwens nog een privé-leven ?

Yearwood : Nee (lacht). Het is nog erger geworden sinds ik getrouwd ben met Robert Reynolds van de Mavericks, want zijn band begint ook steeds populairder te worden en als mensen ons herkennen, moeten we nu alle twee handtekeningen uitdelen. Hee, het is niet eenvoudig, want het sukses van een country-artiest is meer dan in welk genre ook gebaseerd op een goeie relatie met zijn fans. Ze willen alles van je weten en meestal doen ze dat ook, soms zelfs meer dan wij van onszelf weten. Ik heb een paar dreigbrieven gekregen en de politie heeft een dossier over me : als er ooit iets met me gebeurt, dan weten ze dat ze daar eerst eens kunnen in bladeren.

Jijzelf vindt een van je sterkste punten je integriteit.

Yearwood : Ik kan na al die jaren nog altijd ontroerd luisteren naar bijvoorbeeld Pieces of the sky van Emmylou of Prisoner in disguise van Linda en dat is het soort platen dat ik zelf ook hoop te maken. En verder trek ik ook nogal duidelijke lijnen in mijn leven : er zijn mij al kleine fortuinen aangeboden om reklame te maken voor sommige produkten, maar als ik vind dat ik daar niet achter kan staan, dan doe ik het niet. Een voorbeeld : alkohol- en bierfabrikanten staan te drummen om je toernees te sponsoren, maar ik heb dat altijd afgewezen. Ikzelf hou van een glas op tijd en stond, maar ik heb heel jonge fans en ik wil niet dat zij denken dat ik drinken goed vind. Nog een voorbeeld : een fabrikant van vloeibare, slankmakende maaltijdvervangers wilde mij zijn hebben en houden geven, maar ik heb ook daarop nee gezegd, omdat ik niet in verband wil gebracht worden met produkten die schadelijk zijn voor de gezondheid.

Jij komt uit het zuiden van de States. De reputatie van de bevolking daar is, zacht uitgedrukt, bedenkelijk.

Yearwood : In alles zit een grond van waarheid en ja, tijdens mijn jeugd ben ik in kontakt gekomen met een uitgebreide staalkaart rednecks en hillbillies. Maar je moet een en ander historisch situeren : country was oorspronkelijk de blues van de blanke. Country handelde over zijn harde leven en zijn ellende. Maar naarmate je de toename zag van grootsteden en een urbane mentaliteit, kreeg je ook steeds meer snobs die neerkeken op de muziek en de levenswijze van plattelandsmensen. Vandaar dat je ook meteen de politieke associatie kreeg : country-fans zijn republikeinen. Maar mijn familie heeft nooit voor de ene of de andere partij gekozen : altijd voor personen. En dan heb je ook nog eens de invloed van Hollywood, dat niet alleen de Indianen altijd fout heeft geportretteerd, maar meestal ook mensen uit het diepe zuiden. Een jaar geleden deden wij in New York een fotosessie en een vrouw kwam naar ons toe. Oprecht verbaasd zei ze : “Waw, jullie komen uit Nashville en jullie zijn hip gekleed. ” Ach, het zit in de mens, vrees ik : elk ras, elke kultuur, elk muziekgenre wordt altijd bekritizeerd door mensen die er niets van begrijpen. Da’s de echte betekenis van racisme, denk ik.

Vandaar dat je het belang van een cd als “Rhythm, Country & Blues”, waarop blanke en zwarte artiesten duetteren, nooit kan overschatten. Of het resultaat artistiek bevredigend is, is eigenlijk bijzaak.

Yearwood : Precies. Dit haalt de pers niet meer, maar er zijn veel radio-stations die geweigerd hebben om die plaat te draaien, puur en alleen op racistische basis. Je kan je niet voorstellen dat we het daar in 1995 nog over zouden moeten hebben, maar helaas is het zo.

Ach, sommige mensen zeggen dat country racistisch is. Sommigen zeggen dat rap oproept om alle agenten neer te kogelen. Beide groepen vergissen zich.

“Thinkin’ about you” van Trisha Yearwood is verschenen bij MCA.