Stak vorig jaar optimisme nog voorzichtig de kop op, dit jaar mochten alle registers open. Strakke lijnen worden letterlijk uit de meubels geblutst, sofa’s zijn zachter, kleuren feller of witter, structuren bloter en eerlijker en de meubels nog multifunctioneler. Nieuwe technologieën worden uitgeprobeerd en zorgen voor dynamiek in de industrie, al duiken er hier en daar alweer de eerste doodskoppen op. Een selectie uit de interessantste nieuwigheden, en interviews met Hella Jongerius, François Azambourg, Job Smeets en Patrick Norguet.

(half)-italianen

Patricia Urquiola : deze door Milaan geadopteerde Spaanse houdt een hoog tempo aan. Ze maakt een wel heel gezellige fase door en creëert nesten à volonté : in geitenbont, in draadstructuren, geweven of door een stoel smaller te maken met deuken.

Paola Navone : huisontwerpster voor Gervasoni, maar altijd te vinden voor een experiment zoals voor tegelproducent Viva Ceramica. Ook nog: Airport voor Poliform.

Feruccio Laviani : alomtegenwoordige vakman met anarchistische kantje. Zie interview p. 174.

Francesco Binfarè : Corbeille voor Edra.

fransen

Jean-Marie Massaud : elegant en natuurlijk, comme toujours. Meubels voor o.a. Viccarbe, Axor, Porro, Poltrona Frau, Offect

Ronan & Erwan Bouroullec : veelgevraagd, maar selectief in de keuze van producenten.

Jakob + McFarlane : ze spelen met veelvlakken, geometrie en optisch bedrog. En doen dat zoals altijd met grote stijl. No End voor Sawaya & Moroni

Christophe Pillet : hij tekende wel meer dit jaar, maar de Yuki voor Zanotta en de Sunset Beach voor Tacchini zijn onze twee favorieten.

Arik Levy ontwierp de stijlvolste salontafel van 2006 : Folded voor Baleri Italia

Patrick Jouin One Shot voor Materialize.mgx en Optic voor Kartell.

a François Azambourg

François Azambourg : slaagde erin om met dé verrassing van Milaan te komen : hij maakte Mr. Bugatti. Daarvoor injecteerde hij polyurethaan in een stoelenframe uit flinterdunne metaalplaat. Daarna was het kwestie van het geheel een paar flinke blutsen te geven en te overspuiten met autolak. In het designmagazine Frame kondigt Azambourg deze maand aan dat hij nu op zoek is naar een manier om de milieuonvriendelijke polyurethaan te vervangen door samengeperste lucht.

Elke stoel is dus uniek ?

Azambourg : Ja. Dit showroommodel heeft bijvoorbeeld ondertussen al heel wat blutsen en streepjes bij gekregen sinds de eerste dag op de beurs. Super, toch ?

Vanwaar de link met de auto-industrie ? De naam van de stoel, de hoogglanslak ?

Mijn grootvader was chauffeur en gepassioneerd door wagens. Ik wilde absoluut de kleuren van de échte Fiat, Ferrari, Lamborghini, Maserati, Bugatti, de Italiaanse klassebakken. De schittering van de gelakte blutsen toont de stoel zoals hij echt is. Het lijkt net een laagje papier en maakt de stoel heel licht, wat hij in werkelijkheid ook is.”

Komt er een vervolg op Mr. Bugatti ?

Misschien een tafel (LC)

a Patrick Norguet

Patrick Norguet : autodidact en daardoor zeer gemotiveerd en professioneel. Voor Artifort werkte hij al eerder, Gebrüder Thonet is een nieuwe klant.

Wat vindt u belangrijk als u een ontwerp maakt ?

Patrick Norguet : Dat het behoeften van mensen bevredigt. Kijk, ik ben geen artiest. Ik werk in een maatschappij, voor mensen, niet voor mezelf. Daarom maak ik ook brave en bescheiden ontwerpen, die bij het leven passen.

U ontwierp onlangs de nieuwe concept store voor Lancel in Parijs. Is interieurinrichting een nieuwe uitdaging voor u ?

Misschien wel. Ik doe het graag. Niet voor particulieren, maar voor winkels, openbare plaatsen. Het gaat steeds om een heel concrete opdracht of een probleem. Het is interessant om daar telkens weer een oplossing voor uit te dokteren.

Wat zijn uw volgende plannen ?

Ik ben aan het samenwerken met Nespresso, werk met ceramiek en porselein, en ik ben aan een bagagelijn bezig. (LC)

japanners

Naoto Fukasawa : de grote voorganger van de steeds sterker wordende generatie ontwerpers uit Japan. Meubels voor o.a. B&B Italia en Metalarte

Nendo : een talentvol collectief, meesters in subtiele humor, vooruitstrevend zonder meer. Werk voor o.a. Thonet en in eigen beheer.

Tokujin Yoshioka voor Driade : Ory en Oval

Tomita Kazuhiko voor Moroso :

Ukiyotafeltje

Nederlanders Job Smeets

Job Smeets : leidt sinds 1998 de in Antwerpen gevestigde Studio Job, een bureau dat internationaal steeds meer weerklank krijgt. Hoe bekijkt hij design in 2006 ?

Job Smeets (37) : “Design wordt abstracter, omdat functionalisme en machines niet meer domineren. Je hoeft een product niet langer een functie te geven. Symboliek is veel belangrijker geworden. Ik vind het opvallend dat je in de kunst net het tegenovergestelde ziet : kunstenaars proberen kunst te maken met machines. Kunst wordt concreter, terwijl design abstracter wordt. Nieuw is dat niet, kijk maar naar de decoratieve kunsten van de zeventiende tot de negentiende eeuw.”

“Mensen hebben het nu over design art, dat zijn stukken die in zeer beperkte oplage zijn gemaakt. Zeer hip is dat. Voor ons is de industrie niet langer de belangrijkste pijler van het designgebeuren. Wij zoeken liever nieuwe wegen. Voor de industriële revolutie was het belangrijkste designicoon in huis het centrepiece, het zilverstuk op tafel. Dat voorwerp drukte de status van de bezitter uit. Verscheidene oude merken zijn er groot mee geworden. Sinds de industrialisering is de stoel het belangrijkste designicoon. Maar hoelang nog ? Volgens mij is het centrepiece aan een comeback toe.”

“Wij ontwerpen niet per se voor een klant. We ontwerpen ook niet voor onszelf. Ons werk is een driedimensionaal dagboek van onze ideeën, onze angsten. Het is een opeenstapeling van iconen. We worden voortdurend met iconen overspoeld. We worden bekogeld met informatie, als je alles bij elkaar brengt, zit je op een berg kennis. Allemaal icoontjes en symbolen. De oorlog in Irak is ook een symbolische oorlog. Je weet vaak niet meer wat echt is. Dat willen we graag bespreken in ons design. Onze biscuitcollectie voor Koninklijke Tichelaar Makkum, het oudste bedrijf van Nederland, is een opeenstapeling van iconen, gestapeld als een soort mierenhoop. Soms lijken die iconen een verhaaltje te vertellen, maar is er geen touw aan vast te knopen, en soms lijkt het onzin, maar is er wel een verhaal. In ons werk mengen we fictie en werkelijkheid. Louter fictie vinden we niet interessant. Je wordt al genoeg voor de gek gehouden. Wij zijn op zoek naar realiteit. Politiek inspireert ons. Maar ons werk is niet idealistisch. We zeggen niet : zo moet je leven, dat moet je doen. We willen niemand sturen. We constateren gewoon dat de westerse cultuur bol staat van grenzen en beperkingen. Eigenlijk vinden we alles interessant. Het lanceren van een atoombom is net zo interessant als een vrouw die thuis de was doet. Het uitbeelden van handelingen : dat is de essentie van ons design.”

“In Milaan hebben we dit jaar een groep van vier meubelen voorgesteld, geediteerd door Studio Job. Een tafel, een kast, een scherm en een Vlaamse bank, geïnspireerd door de Vlaamse primitieven. Alles ingelegd met marqueterie. Een motief van dierenskeletten, heel avant-garde en gewelddadig. We hebben tropisch hardhout gebruikt, dat we zelf hebben geïmporteerd. Als dat fineer op is, is ook de editie op. Het is high design, of haute design, zoals je ook haute couture hebt. Van elk stuk hebben we zes exemplaren gemaakt. Die zijn bijna allemaal uitverkocht. Verder was er nog de collectie voor Makkum. En voor Moooi hebben een reeks papieren meubelen ontworpen. In oktober onthullen we onze eerste publieke sculptuur, een vier meter hoge triomfboog in Nijmegen, versierd met straaljagers, engelen, bloemen en snoep. Een mengsel van een peperkoekenhuisje en een dictatoriaal symbool. We hebben dit najaar tentoonstellingen in Londen, Tokio, Groningen en Miami, en we werken aan een gevel van 3000 vierkante meter voor een gebouw van TV Rijmond in Rotterdam, gemaakt van geroeste metaalplaten met reliëfs van iconen.”

“De Belgen ? Die laten weinig van zich horen. Ik ben in België geboren, maar heb lang in Nederland gewoond. Sinds een paar jaar werk en leef ik in Antwerpen. Design in België is enigszins anders, het is vooral een zaak van interieurdecoratie. Terwijl wij meer als kunstenaars opereren. Met de beurs Interieur heb ik drie ervaringen gehad, en die waren alledrie dramatisch. We laten in België dingen produceren. We eten in de restaurants en we kopen onze kleren hier, maar verder hebben we weinig contact.” (JB)Marcel Wanders : is vooral met zijn eigen project Moooi bezig, maar werkt ook voor twee andere merken: Kartell en Poliform.

Tord Boontje : Begint zichzelf een beetje te herhalen, maar doet dat uitermate goed én succesvol. Dit jaar bij De Vecchi, Fiam, en Moroso. Boontje komt op 16 oktober om 17 uur als gastspreker op Interieur 06, in Hal Stoutenberg in Kortrijk Xpo. Gratis reserveren via kortrijklecture@kvadrat.org

Floris Schoonderbeek : charmant vonden we zijn mix van romantiek en industrialisme. Meer van dat !

Hella Jongerius

Ze was nog nooit te zien op het internationale Salone del Mobile in Milaan. Dit jaar bracht ze daar verandering in. Ze omarmt en wordt omarmd door internationale fabrikanten : van Ikea tot Vitra. En daarvoor heeft ze geen toegevingen moeten doen. Integendeel : producenten passen zich aan haar manier van werken aan. Faut le faire.

Opvallendste nieuwigheden dit jaar zijn The Workerfauteuil voor Vitra en de Bloomlamp voor Belux.

Moeilijke bevallingen ?

Neen. Belux is een vrij technisch bedrijf dat veel spots maakt. Vaak in aluminium, hightech en klein. Ik wilde de spot opblazen, hem een huid geven, een andere kleur. Ik wilde er een lowtechvoet bij in terracotta en een detail als de bloemenknopswitch.

En The Worker, wat was daar het belangrijkste ?

Ik wilde hout. We kunnen dunner en meer hightech gaan, maar uiteindelijk heeft hout zoveel waarden en mogelijkheden voor meubelcreatie. Ik wilde rechttoe rechtaan vakwerk zoals je dat kent uit Duitse huizen. Iets dat robuust en naakt is, maar tegelijkertijd zacht door een gestoffeerd deel. Nou ja, zo ben ik niet begonnen, maar op een gegeven moment werd de achterkant steeds naakter en de voorkant steeds ingepakter.

Leert u dan nog bij als u voor een nieuw bedrijf gaat werken ?

Tuurlijk, het is elke keer weer een nieuwe wereld induiken. Elke keer weer leren over industriële technieken. Dat is ook waarom ik het doe. Als ik niets zou leren zou ik er niets aan hebben. Ik ben niet op aarde om er een hoop rommel op te zetten. Neen, ik vind het tof om iets nieuws te doen, om te studeren op wat er is gedaan in het verleden. Wat zijn de sterke punten die we kunnen gebruiken en hoe kun je die verbinden met nieuwe technieken of vormen. Die combinatie levert een nieuwe taal op waar ik mogelijkheden in zie, waarin ik geïnteresseerd ben. En waarin ik studeer. Ja, zo noem ik het dan. Een ander studeert in een boek, ik in een vorm. En mijn taal en mijn grammatica bestaan uit beelden en vormen. Daar kun je ook een alfabet in maken.

In welke zin is uw taal veranderd vergeleken met vijftien jaar geleden ?

Ze verdiept zich. Er komen nieuwe takken aan de boom, maar uiteindelijk is er maar één verhaal. Als beginner kun je commentaar geven op de industriële wereld. Maar als je niet werkelijk weet wat je kunt veranderen in die wereld, blijf je aan de zijlijn. Nu mag ik meedoen. Dat is natuurlijk fantastisch.

Wat zijn uw plannen voor de toekomst ?

Ik ga weer eventjes lekker aan het werk zonder klant. Even los van opdrachten. Experimenteren.

Was dat dan zo lang geleden ?

Neen, want dat doe ik ook als ik voor de industrie werk. Met in het wilde weg werken bouw je een bibliotheek op. Er komt waarschijnlijk niets concreets uit, maar je hebt wel een schoenendoos met mooie beginnetjes.

britten

Ron Arad : glitterboy blijft op zijn populaire stijl verder bouwen. Werk voor o.a. Magis en Driade.

Jasper Morrison : Crate voor Established&Sons, het meest besproken object van de hele Milanese meubelbeurs. Eenvoud ten top. Ook ontwerpen voor Cappellini.

Frank : een collectief om in de gaten te houden. Deze tafel voor Established & Sons is geïnspireerd op een brug over de autostrade.

Tom Dixon : succesvol in zijn eigen lijn (o.a. de Slouchfauteuil), en als creatief directeur bij Artek en Habitat.

Louise Campbell (Engels-Deens) : Veryroundstoel voor Zanotta.

James Irvine : slim en commercieel interessant : Box, een draaiend boekenrek voor MDF Italia.

exoten

Front : vier Zweedse dames met heel veel zin voor humor en ironie. Te nemen of te laten. Werk voor o.a. Moooi.

Fernando + Humberto Campana : de Braziliaanse broers blijven trouw aan hun vaste partner Edra. Deze keer : een slangensofa (zie p. 39) en een tafel van op elkaar geplakte metallic plaatjes.

For Use : een Duits-Oostenrijks-Joegoslavisch trio dat elkaar ontmoette in designscholen in Zagreb en Wenen.

belgen

Versnipperd maar aanwezig, de Belgen op de meubelbeurzen. Een selectie uit de Belgische ontwerpen die dit jaar in productie gingen. Verwacht u echter aan een grote stroom nieuwigheden in Kortrijk. Zie artikel p. 76: 60 primeurs op Interieur 06.

Door Leen Creve en Jesse Brouns