Voor langetermijnopdrachten mis ik het juiste gen. Ik ben een nogal acute mens. Toen ik bijna anderhalf jaar geleden het aanbod van Kunsthal Kade kreeg om een tentoonstelling over actuele Belgische kunst te cureren, besefte ik al snel dat dit veel voorbereidend werk zou vragen. Dat was even aanpassen. Ik heb, meer dan ooit, exposities bezocht, online kunstenaars gecheckt, met heel veel interesse De Canvasconnectie gevolgd – een van de beste tv-programma’s die ik ken -, en de ateliers van de nog levende kunstenaars bezocht.
Een 22-jarige die zegt dat hij wil leven van het schilderen, is niet geschift. Een twintiger die al met zijn pensioen bezig is, dat is waanzin. In de drive van jonge kunstenaars zie ik een parallel met mezelf. Ook hun verzuchting nergens in te passen, herken ik. Eigenlijk is dat een teken van onafhankelijkheid.
Een Belg wil niet dat hij ergens op vastgepind wordt. Voor Deus was het eclecticisme zeker een troef. We hingen niet vast aan het handboek van de rock-‘n-roller, zoals Londense groepjes. Wij Belgen putten ook heel wat rijkdom uit de ons omringende landen : Duitsland, Frankrijk, Nederland… Noem eens een Engelse of Amerikaanse band die het Franse chanson met de paplepel heeft binnengekregen ?
Mijn ideaal luidt : eerst doen, dan pas nadenken. Al te cerebrale kunst lust ik niet. Ik hou niet van dat berekende. Ik zoek een zekere aanwezigheid. Kunstwerken die zeggen : “Hier ben ik !”
Magie, daar draait het voor mij om. Pas als je op een kunstbeurs rondloopt waar voor 95 procent rommel hangt, besef je hoe moeilijk die magie te verkrijgen is. Waarom zijn twee strepen op het ene doek rotzooi en twee strepen op een ander doek raak ? Dat kun je niet uitleggen. Het heeft met intuïtie te maken. Ik ben niet de meest spirituele mens, maar ik vrees dat die ontroering zich toch op dat spirituele niveau afspeelt.
Ik zou mezelf eerder kunstenaar dan muzikant noemen. Mensen enkel met mijn instrument entertainen, kan ik niet. Songs schrijven ? Ja, dat wel. Ik word diep ongelukkig als ik niets maak. Ik wil ergens de vinger op kunnen leggen. Dat geeft ongelooflijk veel voldoening, dat is dopamine. Je voelt je niet goed en je wilt daar iets mee doen. En zodra er iets moois uit voortkomt, voel je je beter. Wie creëert, wil ordenen. Dat merk ik opnieuw, nu ik het fotograferen heb ontdekt.
Kunst kopen, is heel spannend. Er komt wat studiewerk bij kijken en als je dan eindelijk dat object dat je begeert in je bezit hebt… Zalig. Je hebt iets dat écht waarde heeft, ook emotioneel. In 2000 had ik voor het eerst wat geld opzij kunnen leggen. Aan een auto of een huis had ik toen nog geen behoefte, dus schafte ik mijn eerste kunstwerk aan : een lichtsculptuur van Daniel Pflumm.
Heel schizofreen was de situatie bij ons thuis : er was een extreme waardering voor, maar tegelijk een zeker wantrouwen tegenover de kunstenaar. Mijn vader had twee wereldoorlogen meegemaakt, mijn moeder één. Daardoor plaatsten zij een kunstenaar die zeurt over een writer’s block in een iets ander perspectief. Om die reden zul je mij ook op geen klaagzang kunnen betrappen. Soms afzien is part of the fucking job.
We waren een heel verbaal gezin. Recht voor de raap. Ik besef steeds beter hoe het karakter van mijn moeder door de oorlog is gevormd. Ze is héél anti autoriteit en héél autonoom. Tegelijk had ze de hang naar een groots en meeslepend leven. Het is ook onder haar impuls dat mijn vader in de jaren zestig kunst begon te kopen. Dat gevecht tussen glamour enerzijds en no-nonsense anderzijds typeert haar helemaal.
Door de sport ben ik opengebloeid. Eerst was ik een timide jongetje. In de squashcompetitie vond ik mijn identiteit en zelfrespect.
Ik denk soms dat er een angsthaas in mij huist die ik koste wat het kost wil onderdrukken. Daardoor durf ik weleens te overcompenseren. Dat schuchtere jongetje van weleer zit nog altijd diep in mij.
Tom Barman (42) bracht onlangs met zijn elektronische project Magnus de tweede cd Where Neon Goes To Die uit. Voor Kunsthal Kade in Amersfoort stelde hij De Vierkantigste Rechthoek samen, een tentoonstelling over actuele Belgische kunst, van 28 september tot 4 januari.
Info : www.kunsthalkade.nl.
DOOR PETER VAN DYCK & FOTO CHARLIE DE KEERSMAECKER
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
