Tien jaar geleden kwam de Ghanees Ato Kwamena Amissah, alias Patrick Oscar Harley (hij kent zijn exacte leeftijd niet, houdt het op 40+), naar België. Hier schrijft hij sindsdien kortverhalen en gedichten, geeft performances, en heeft pas een eerste cd uit, ?Full moon rhapsodies?, waarvan de opbrengst naar de vzw Sankofa gaat.

Jacky Huys / Foto Hypnovisuals

Mijn ouders en grootouders waren traditionele drummers in Ghana en ik wilde die lijn verder zetten, maar musici krijgen in mijn land weinig respect, zodat ik ook moest studeren. Ik heb dan een tijdje les gegeven in mijn geboorteland en in Nigeria, maar eigenlijk willen velen van ons weg uit Afrika. Ik werk liefst voor kinderen omdat ik droom van een betere toekomst voor hen. Eigenlijk zijn wij allemaal slachtoffers van onwetendheid en vooroordelen en desinformatie, en daar probeer ik tegen in te gaan. Het heeft geen zin om jaren over een wonde te pràten, nee, je moet ze verzorgen.

Tien jaar geleden ben ik in België aanbeland. Ik ben toen met een muziekgroep begonnen. Er waren toen al wat Ghanezen hier en in Nederland en Frankrijk, maar ze leefden naast of ver van elkaar. Ik wou hen eigenlijk wat zelfrespect bijbrengen en eerbied voor hun cultuur en hun afkomst. Als leraar ben ik nogal goed in het overbrengen van ideeën en informatie, vandaar.

Het ligt in de menselijke aard om positief te zijn en steeds weer nieuwe mogelijkheden te zoeken, niet alleen voor de mensheid maar ook voor jezelf. Als je er écht over nadenkt, weet je dat we allemaal migranten zijn : we komen allemaal ergens anders vandaan ook al kun je dat bij sommigen vandaag niet meer traceren. Het is niet makkelijk om ergens te arriveren, waar de mensen niet weten wie je bent, waar je vandaan komt en wat je wil doen. Ze hebben zo pijnlijk weinig respect voor je ; zelfs mensen die duizend keer dommer zijn, kijken op je neer.

Je moet je niet blind staren op oppervlakkigheden : er zijn mensen die je zand in de ogen strooien, die heel hip doen over Afrikaanse cultuur en muziek, maar die hun staart intrekken als ze de daad bij het woord moeten voegen. Met andere woorden : er worden misschien een paar cd’s met Afrikaanse muziek méér verkocht, maar de toestand van ons continent gaat er voortdurend op achteruit. De geschiedenis heeft een diepe kloof geslagen tussen het zuiden en het noorden, niet alleen socio-economisch, maar ook psychisch : de enen hebben een superioriteitscomplex en de anderen een inferioriteitscomplex.

In de tien jaar dat ik in België ben, is er wat veranderd wat racisme betreft, in positieve én in negatieve zin. Ik ben vooral ontgoocheld over de machthebbers : zij hebben de sleutel om veel op te lossen, maar ze maken alles juist ingewikkelder. De geschiedenis heeft nochtans bewezen dat een maatschappij welvarend kan worden door vreemdelingen.

Ik heb geen gemakkelijk leven in België. Maar dat neem ik erbij omdat ik ervoor gekozen heb mijn bijdrage te leveren aan het verspreiden van de Afrikaanse cultuur en aan het tegenwerken van racisme.

We moeten de toekomst niet aanpakken op basis van economische, technologische of raciale overwegingen, maar op basis van intellectuele benaderingen. Ieder van ons is met zekere talenten geboren en het enige wat je moet doen, is voor omstandigheden zorgen waarin die talenten ontwikkeld kunnen worden. Als ik niet naar jou luister en jij niet naar mij, dan zullen we nergens komen. Wat is er fout aan dialogeren, in godsnaam ? Ik kom soms ergens met een idee om iets te realiseren, maar als ik subsidies of sponsoring vraag, dan kijken ze me de deur uit omdat ze denken dat ik zal onderduiken met het geld. Da’s nu al tien jaar, terwijl ik in wezen niets voor mezelf wil, maar alleen de kans om bij te dragen aan een betere toekomst.

Er is een mooi spreekwoord in Ghana : een idioot lacht als hij iemand in moeilijkheden ziet ; een wijs man denkt : het zou mij ook kunnen overkomen.

De vzw Sankofa is te bereiken op tel. (09) 224.06.60.