Hitsigheid verkoopt altijd, moet iemand gedacht hebben, en dus ligt hij opnieuw in de etalages van boekhandels over de hele wereld : Peyton Place, de schandaalroman van Grace Metalious over lust, overspel, incest en abortus in een ogenschijnlijk keurig stadje in het noordoosten van de States. Het boek verscheen in 1956, en hoewel het bepaald geen literair meesterwerk was, gingen er zo’n twaalf miljoen exemplaren van over de toonbank. Eentje daarvan stond bij ons thuis achter het hammondorgel, de plek waar mijn ouders alle ‘verboden’ boeken bewaarden. Wel zo handig, wist ik precies waar ik zijn moest voor interessante lectuur.

Voor een beter begrip : mijn voorlichting verliep in verschillende fasen. Eerst was er het verhaal van de stoomboot die op geregelde tijdstippen in de Antwerpse haven aanmeerde, en waar ouders een kindje konden uitzoeken. Dat ze eerst niets naar hun gading vonden, vertelde mijn moeder er altijd bij. Maar kijk, ergens in een verloren hoekje, achter een dikke schoorsteen, stond een mandje met daarin een wicht van wie de lieflijkheid zo in het oog sprong dat ze het meteen mee naar huis namen. Goed gevonden ma, maar die stoomboot, dat was zeker dezelfde als die van Sinterklaas, die uiteindelijk ook nep bleek te zijn.

Volgde een tweede genesisversie, waarin de papa de mama zo graag zag dat hij heel dicht bij haar wilde zijn en haar een zaadje cadeau deed waaruit in negen maanden een baby groeide. Een mooi verhaal, en nog redelijk accuraat ook. Maar hoe die overdracht precies in zijn werk ging, werd aan mijn verbeelding overgelaten. Heilige makreel, wat een saaie boeken heb ik moeten doorploegen voor ik eindelijk wist hoe de vork in de steel zat. Gods Geuzen van Jan de Hartog vond ik achter het orgel, meer dan zevenhonderd pagina’s met daarin welgeteld één prikkelende scène, iets over een heilsoldaat in een bordeel. Het zal niemand verbazen dat dat boek na verloop van tijd bij het ter hand nemen automatisch op die bladzijde openviel. En nee, het is geen goed idee om als elfjarige Sartres naargeestige De jaren des onderscheids te lezen. Je krijgt zin om seks af te zweren nog voor je er goed en wel aan toe bent.

Tussen De Hartog en Sartre in stond Peyton Place. “Druk je hielen in de matras”, hijgde Norman. En ene Betty kreeg daar tepels zo hard als diamanten van. Kijk, daar kon ik mee aan de slag. Met Grace Metalious liep het nog voor haar veertigste slecht af, door drank en verkeerde mannen. Maar dankzij haar wist deze puber wel waar de lamp brandde.

LINDA ASSELBERGS