Geen spektakelarchitectuur, maar wel een comfortabele woning in harmonie met de groene omgeving. Ze oogt eenvoudig, maar alles is er tot in de puntjes doordacht, op maat van de bewoners. Traditionele materialen harmoniëren er met hedendaagse vormgeving.
Hotel Julien in Antwerpen, het PTZE-porseleinatelier van Anja Meeusen, een stuk stadskernvernieuwing in Turnhout, het zijn slechts enkele van de gerenommeerde projecten van AIDarchitecten uit Westmalle. Architect Gerd Van Zundert werkt sinds de oprichting van AID in 1995 gestaag aan een omvangrijk oeuvre, samen met zijn partner en interieurarchitect Kristl Bakermans en het negenkoppige AID-team. Hun laatste realisatie, een woning in de bossen van Schilde, is het paradepaardje van de stal. Een synthese van twintig jaar ervaring als architect.
Op het eerste gezicht oogt de woning vrij alledaags, maar in werkelijkheid is ze bijzonder doordacht. Architect Van Zundert : ?Na zoveel jaar besef je hoe langer hoe meer dat in de architectuur bijna niets nog niet uitgevonden is. De wereld holt almaar sneller vooruit, het moet almaar specialer en spectaculairder. Zelf voelen we als architect een grote drang om terug te gaan naar de essentie van de dingen, zonder onszelf op de eerste plaats te willen zetten. Goed vakmanschap en het gebruik van authentieke materialen op een verrassende en eigentijdse manier kunnen op zich al zeer bijzonder zijn.”
Zo gebruikte AID voor de buitengevel van deze blokkendoos een rode Kempische baksteen, op het eerste gezicht een vrij banale keuze. Maar naarmate je dichterbij komt, merk je dat de steen onregelmatig en niet ingevoegd is, wat een onverwacht effect heeft. ?Door deze ambachtelijke steen niet te voegen maar te verlijmen, ontstaan er brede gleuven. Als de zon op het ruwe, oneffen oppervlak valt, krijg je een soort schaduwspel. Hier en daar zijn er ook bakstenen uitgespaard, wat voor verrassende doorkijkgaten zorgt. De terrassteen is een keuze van de bewoners. Ze waren meteen verkocht toen ze de rode Indische steen van het Antwerpse MAS zagen. Die past perfect bij de kleur van de baksteen, die dan weer op zijn beurt past bij de schors van de bomen”, aldus Van Zundert.
Wooncomfort
Over heel de benedenverdieping van het huis ligt er visgraat- parket, ook niet meteen een materiaal dat je verwacht in een recent huis. ?Je hoeft niet altijd het wiel trachten uit te vinden. Er is niets mis met visgraatparket, dat al eeuwenlang zijn charme heeft bewezen. Maar we hebben nergens plinten aangebracht, zodat het geheel er toch eigenzinnig en eigentijds uitziet. Het parket past ook prima bij de vintage meubelen van de bewoners.”
Luisteren naar de omgeving waar het huis komt te staan, en naar de wensen van de bewoner, is voor AIDarchitecten belangrijker dan de vorm van het gebouw. ?We willen weten hoe het gezin functioneert en wat voor hen de beste oplossing is. We stellen ons vragen over de omgeving, de oriëntatie en het perspectief in een woning. Wat wil je zien vanuit je huis ? Waar komt het licht vandaan ? Wat zou nu de beste plek zijn om te koken ? Waar wil je het liefst de krant lezen ? Dit huis kwam op een breed perceel te staan en is ontworpen voor een koppel dynamische veertigers met een open blik op de wereld. Dat hebben we vertaald naar een reusachtige pivoterende voordeur in glas en een ruime verwelkomende inkomhal. De straatgevel is niet gesloten zoals je nu vaak ziet, maar we hebben er juist het bureau geplaatst, met een groot venster. Op die manier hebben de bewoners, die regelmatig van thuis uit werken, toch contact met de straat. Een gebouw moet voldoende karakter hebben, maar we willen er niet mee opvallen. We willen vooral dat de bewoners tevreden zijn. Liever geliefd dan beroemd, zo zou je het kunnen samenvatten”, lacht Van Zundert.
Ook de indeling van de woning is specialer dan je van buiten vermoedt. De leefruimten op de begane grond zijn opgebouwd volgens een kruisvormig plan. Elk been heeft een andere maat en een andere functie. Door de openheid van het kruis ervaar je in het ene gedeelte steeds wat er in het andere gebeurt. Als de zon binnenschijnt in de keuken, merk je dit ook wanneer je voor de haard zit en omgekeerd. De delen kunnen wel afgescheiden worden met subtiel ingewerkte schuifdeuren als er privacy gewenst is.
Milieuvriendelijk
Bij een rondwandeling valt het op dat de muren grotendeels blanco zijn. De woning is ook eerder schaars gemeubileerd. In de living staat er een sofa van Paul McCobb, de eettafel is van Jean Nouvel, en de stoelen zijn van Hans Wegner, de keuken van Bult-haup. De trap staat onverwacht achteraan in het huis, als een doos waar je instapt. ’s Avonds lijkt hij onzichtbaar opgenomen in de muur, vertelt de architect. Het bureau een paar treden hoger heeft geen afgesloten deur, tegelijk open en toch intiem. Het gigantische overhellende avondterras aan de zuidwestzijdeis het enige technische hoogstandje dat echt verbluft : het lijkt wel naar het bos toe te zweven, zo zonder steunpilaar. Op de eerste verdieping is er plaats voor een ouderslaapkamer met kleedruimte, twee kinderkamers en twee badkamers. Daar is de bebouwde oppervlakte ongeveer half zo groot als beneden. De overblijvende delen zijn ingekleurd als terras of groendak. Duurzaam en energiebewust bouwen is op de duur vanzelfsprekend geworden voor AIDarchitecten, vertelt Van Zundert. De bewoners stonden er gelukkig ook achter, hoewel groendaken voor een particulier toch behoorlijk doorwegen op het budget.
Nog over milieubewust bouwen : ?Natuurlijk heb ik in het begin van mijn carrière ook architecturale jeugdzondenbegaan.Een grote glaspartij mag dan wel spectaculair ogen, maar als ze onvoldoende verduisterd kan worden, dan is dit niet optimaal. Als het te warm wordt, dan wordt het te warm, punt uit. Dan kan alleen airco soelaas brengen en dat is niet milieuvriendelijk. In deze woning zijn de ramen op het zuiden niet zo groot en zitten ze over heel de lengte onder een overkapping. Het zuiderterras boven kan verduisterd worden met houten verschuifbare luiken. Dat zou moeten volstaan. Er is geen airco voorzien. De bewoners trekken de groene gedachte ook door naar hun tuin : die wordt in de zomer niet gesproeid maar kleurt ros, net zoals de grassen op het dak, wat trouwens past bij de zandgrond in de streek.”
De vormgeving van het huis is strak gebleven, ook binnen, waar zuivere lijnen de hoofdtoon voeren. De ramen zijn telkens anders opgevat en verspringen van niveau, wat het sculpturale karakter van het huis nog versterkt. Ook de profielen variëren : nu eens van hout, dan weer van staal. Soms ontbreekt zelfs elk profiel, wat hier en daar zorgt voor messcherpe doorzichten op de tuin. Verder zijn er overal in het huis onverwachte nissen en zitplekjes, waarvan de twee dochters zichtbaar genieten. De ideale woning op maat ? Architect Van Zundert : ?Natuurlijk is zo’n woning niet voor iedereen weggelegd. De bouwgronden zijn ook schaars geworden. Maar het huis is wel gebouwd vanuit traditie en bedoeld om minstens vijfhonderd jaar mee te gaan. Tot groot plezier van de bewoners, laten we hopen.”
TEKST EN FOTO’S KARLIJN NIJS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
