Is dit een oude vesting van een vergeten beschaving ? Of een mysterieus mogolpaleis verscholen in het weelderige groen ? De Belgische ambassade in de Indiase hoofdstad Delhi is een gebouw dat intrigeert. Al ruim dertig jaar lang.

De riksjarijder voelt zich niet thuis in Chanakyapuri, de statige ambassadewijk van Delhi. Vergeleken met de heksenketel van Old Delhi en de drukke verkeersaders van New Delhi baden de met bomen afgezoomde boulevards van het quartier diplomatique in een haast on-Indiaas aandoende rust. Hier geen doelloos rondscharrelende heilige koeien, maar geblindeerde limousines met een missie. Geen overvolle luid toeterende helgele autoriksja’s en lange fietsersfiles, maar discreet glimmende terreinwagens. “Lijkt het gebouw op een bunker ?” probeert de zoekende chauffeur. Volgens sommigen wellicht wel. De architectuur van New Delhi’s ambassades, haast anoniem modernisme van protserig beton, staal en glas, laat zich samenvatten in termen van ivoren torens en onneembare bunkers. De Belgische ambassade is een buitenbeentje : een moderne burcht waarvan de rode bakstenen zowel verwijzen naar de spreekwoordelijke Belgische bouwwoede als naar de forten van de mogols in Agra of Delhi. Een van de ‘Duizend beste architecturale verwezenlijkingen van de twintigste eeuw’, volgens het Internationaal Forum van Architecten.

Dikke muren, bolvormige daken als geschutkoepels, met decoraties als de gestileerde fallussymbolen van Shiva’s lingam. Het reliëf van baksteen en natuursteen op de zwembadmuur lijkt hiërogliefenschrift uit een verloren tijd. Is dit een vesting van een vergeten beschaving, een mysterieus heiligdom met trappenpiramides of een hedendaagse minimalistische hindoetempel ? De sculpturale constructie roept meer vragen op dan ze antwoorden geeft. Een voorwaarde voor kunst ? Voor Satish Gujral, een veelzijdig plastisch kunstenaar die zijn sporen verdiende als beeldhouwer, schilder, designer en ontwerper van installaties en muurfresco’s, was het ontwerp van het ambassadecomplex een primeur.

Toen de Indiase regering tot de bouw van een speciale ambassadewijk in New Delhi besliste, verkreeg België door een gunstige wind een prestigieus terrein van twee hectare groot. Rond het domein, in feite een kwart van een cirkel, lopen drie belangrijke lanen in de diplomatieke wijk. Een haag bougainvilles verhindert inkijk vanaf de straat. Op het hoogste punt ligt de ingang van de residentie, onder een arcade die zowel tegen de moesson als tegen brandende zon beschermt. Via een overdekte loopbrug kom je in de ontvangsthal, die zich via een dubbele trap ontpopt tot een ruim atrium met waterval. De hoge koepel verwijst naar de boeddhistische stoepa’s. De kunstenaar-ontwerper, zoals Satish Gujral zich laat noemen, vond zijn inspiratie in de stoepa van Sanchi, maar ook in de indo-moslimarchitectuur van mausoleums en mos- keeën in het noorden van India. Blikvanger in deze ruimte is de naar de hemel reikende open haard.

Hoge ramen trekken de aandacht naar de tuin, een juweel waarrond de residentie en de kantoren strategisch werden ingeplant. In hoogte variërende boogvormige arcaden beschermen de terrassen die uitkijken op het zwembad, een monument aan de andere kant van de tuin. Alleen de residentie opent op het groen. De blinde muren van de dienstvertrekken garanderen de bewoners perfecte privacy. De ronde, gestapelde volumes en koepels weerspiegelen ’s nachts in het watervlak. Al even ingenieus ligt de tennisbaan ingegraven in de glooiingen, zodat storend traliewerk overbodig wordt. Deze tuin lijkt geschapen om in te feesten. “En dat gebeurt ook regelmatig”, vertelt ambassadeur Patrick De Beyter. “Na de moessons, maar voor het al te heet wordt. De tuin biedt het ideale decor voor een dialoog tussen Belgen en Indiërs.”

Homo universalis

Kunstenaar-ontwerper Satish Gujral is actief in alle takken van de beeldende kunsten : beeldhouwen, grafiek, schilderkunst, design. De wedstrijd die de Belgische regering uitschreef voor haar ambassade, betekende zijn debuut als architect. De artiest ontving de vaderlandse ‘Orde van de Kroon’.

Als kind verloor Satish Gujral door een ongeval zijn gehoor. Na studies in Lahore en Bombay wortelde

hij op eigenzinnige wijze zijn modernisme in

de Indiase traditie.

Bij de Mexicaanse grootmeesters

Diego Rivera en David Sequeiros leerde hij sociale bewogenheid te integreren in zijn muurfresco’s.

– India Festival in Bozar

Met 22 officiële talen, meer dan 400 dialecten en gelovigen van alle wereldgodsdiensten is India het brandpunt van talrijke eeuwenoude beschavingen. De economische grootmacht van vandaag ontwikkelt zich snel en staat symbool voor de globalisering.

– 7 oktober tot en met 21 januari : India Festival in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten. De voorbije twintig jaar werd India nergens zo veelzijdig tentoongesteld.

– Van 31 oktober tot 28 januari : Tejas. Eeuwige Energie – 1500 jaar Indische kunst. Centrale tentoonstelling met ruim 200 topstukken uit de Indische beeldhouwkunst, voor het eerst buiten India te zien.

– Vijf themaweekends : Opening, Klassiek India, Encounters, Populair India, Spiritueel India. Een ontdekkingsreis door een subcontinent rijk aan dans en muziek, fotografie en film, video-installaties en poppentheater, rituelen en gastronomie, mode en literatuur, cricket en yoga.

– Bonbaysers de Lille

– van 14 oktober tot 17 januari : het Lille3000-festival presenteert India onder het motto ‘Bonbaysers de Lille’. Met hologrammen, Bollywoodfilmposters, installaties en een olifantenavenue tovert Methamorphoses Lille om in een Indiase metropool. Tentoonstellingen focussen op textiel, ‘het derde oog’, miljoenenstad Bombay en de architecturale erfenis van

Le Corbusier in Chandigarh.

– Combineer Brussel en Lille

1 Bozarticket Tejas geeft gratis toegang tot de expo’s in TriPostal, Hospice Comtesse en Eglise Sainte-Marie Madeleine in Lille.

1 Pass Lille3000 geeft gratis toegang tot

de expo Tejas in Brussel.

Tekst en foto’s Jo Fransen