Mode en technologie, de interactie tussen beide is niet nieuw, maar wel hot. Zo hot dat er nu zelfs een woord voor is : fashion-tech. Techbedrijven wagen zich aan ‘slimme stoffen’ en marketen hun producten als fashionable, modemerken worden graag gezien als ’technologisch’. Tadashi Yanai bijvoorbeeld, CEO van Fast Retailing, het moederbedrijf van het Japanse Uniqlo, benadrukt in elk interview zijn fascinatie voor Apple en het belang van innovatie voor zijn bedrijf. Hij is ervan overtuigd dat Uniqlo meer overeenkomsten toont met de hightechtempel van Steve Jobs dan met andere kledingmerken.

Toen ik vorig jaar in mei in Tokio was, ontmoette ik Naoki Takizawa. Sinds 2011 is hij design director van kledingreus Uniqlo, daarvoor was hij bijna dertig jaar lang de rechterhand van ontwerper Issey Miyake. De man is een levende legende in Japan. Hij maakt de kleren van de keizer en zijn vrouw. En hij zou de bedenker zijn van Miyake’s bekende Pleats Please-collectie, al zal hij dat uit respect voor zijn leermeester nooit toegeven. “Ik was gewend om te ontwerpen met een klant voor ogen”, zei hij me vorig jaar. “Nu moet ik iets maken voor iedereen. Als voorbeeld gaf Yanai-san me de iPhone van Apple : efficiënt, universeel en met een design dat eigen is aan het merk, zonder dwingend te zijn.”

Uniqlo en Issey Miyake, de straatketen en het designerlabel. Ze lijken op het eerste gezicht weinig met elkaar gemeen te hebben. Naast Takizawa en ‘het maken van kleren’ dan. Er is echter nog een bindende factor : technologie. Zo liet Uniqlo enkele jaren geleden een nieuw thermogeen materiaal ontwikkelen, Heattech, door hetzelfde bedrijf dat de koolstofvezels voor de bouw van de Boeing 787 Dream-liner maakt. En vond Issey Miyake een soort kreukvrij polyester uit waarin permanente pleats of plooien kunnen worden geperst. “De kracht van Japanse mode zit hem in de stof, zeker de functionele stoffen”, bevestigt Takizawa.

Hoe die plooien in die stof worden gemaakt, zag collega Isabelle Willot met eigen ogen. Zij ging kijken naar Miyake Issey Exhibition (tot 13 juni) in het National Art Center in Tokio, dat voor het eerst een tentoonstelling aan een modeontwerper wijdt. Miyake is dan ook niet zomaar een ontwerper. Hij is de pionier van de kledingtechnologie. “Het verleden, heden en de toekomst van de mode”, zoals trendwatcher Li Edelkoord hem omschrijft. Innovatie is de drijfveer van alles dat hij doet, zowel in de ontwikkeling van nieuwe weefsels als in productietechnieken. Een mooi voorbeeld daarvan staat in de grootste zaal van het Art Center : een werkende pleats-machine.

Het is daarom vanzelfsprekend dat de ontwerpen van Issey Miyake deel uit-maken van de recentste expo van het Costume Institute in New York. Tot 14 augustus kunt u er in het Metropolitan Museum of Art gaan kijken naar Manus x Machina : Fashion in an Age of Technology. De tentoonstelling, gesponsord door Apple, behandelt de cross-over tussen kleding en technologie, gezien vanuit de twee processen die in de mode vaak, ten onrechte, als elkaars tegengestelde worden beschouwd : het handgemaakte (manus) en het machinale (machina). Van Miyake worden onder andere zijn ‘vliegende-schoteljurk’ uit 1994 getoond, en de collectie A-POC uit 1999. A-POC is een acroniem voor a piece of cloth en verwijst naar de revolutionaire manier waarop de kleding gemaakt wordt : zonder knippen of naaien. Kort uitgelegd : één draad gaat in het weefgetouw, een afgewerkte jurk komt eruit.

Het is fashion technology uit een vorige eeuw, maar nog even vernieuwend. Dat doen er weinigen hem na.

ellen.de.wolf@knack.be

ELLEN DE WOLF

Issey Miyake is de pionier van de kledingtechnologie, “het verleden, heden en de toekomst van de mode”