Graag wat uitleg over deze eigenaardige tafel (160 x 137 cm).

Als we de geschiedenis van deze tafel uitspitten, ontdekken we dat die verschillende namen heeft. Omdat het model van Franse oorsprong is, spreken we van een table Ć  rallonges, een table Ć  coulisses of een table tirante. Deze termen werden vooral in de late 18de en in de 19de eeuw gebruikt. Onze antiquairs hebben het kortweg over een coulissetafel: letterlijk een tafel die kan worden uitgeschoven.

Maar de coulissetafel is een stuk ouder. Hoogstwaarschijnlijk werd het systeem samen met de Renaissance vanuit Italiƫ over Europa verspreid. In het midden van de 16de eeuw werden er al schuiftafels gebouwd in Frankrijk en Vlaanderen. Toen werd het model een Italiaanse tafel genoemd, een duidelijk bewijs voor de oorsprong.

Spijtig genoeg zien we op deze foto geen onderzijde, want daar zit het schuifsysteem. Onder het blad ontdek je een aantal schuiflatten of glissiĆØres van eikenhout. De rest is bijna volledig van massief mahoniehout, dat niet van zeer hoge kwaliteit is: de tekening van het blad is eentonig getijgerd. De rand van dik fineer is gelijmd op zacht onderhout. Het is een eenvoudige coulissetafel met zes poten. Deze tafel komt ook voor met acht poten, wat het mogelijk maakt om de tafel verder uit te schuiven, zodat er makkelijk twintig mensen aan kunnen plaatsnemen.

Het model van deze eettafel hoort nog bij de Lodewijk XVI-stijl, die ongeveer de tweede helft van de 18de eeuw beheerste. Maar deze tafels werden al eerder gemaakt, ook toen het empire, omstreeks 1800, en vogue was. Deze tafel kan dus ook uit het begin van de vorige eeuw stammen. Het is geen zeldzaamheid, want dit model komt veel voor, gemaakt van mahoniehout of kerselaar. Van rijkere modellen werd de onderste zijlijst met een koperen bandje beslagen.

Deze tafel werd wellicht in ons land gemaakt. In onze streken was het een van de eerste echte eettafels. Dat klinkt ongeloofwaardig, maar het is waar: tot het midden van de 18de eeuw waren er geen eettafels in huis, ook niet bij rijkelui. Er stond maar weinig meubilair midden in de kamer, de meeste kleine tafels en zetels werden tegen de wanden gezet. Dat zie je nog het best op oude schilderijen. Wie wilde zitten, pakte een fauteuil en schoof die naar het midden. Voor de maaltijd haalde het personeel een schraagtafel tevoorschijn, die volledig bedekt werd met tafellinnen. Nadien werden de schragen en de plank weer weggehaald. Pas eind 18de eeuw verscheen er een vaste eettafel. Voordien stonden er vooral kleine tafeltjes, zoals thee- en naaitafels, schrijf- en speeltafels.

Zo’n coulissetafel is tegenwoordig gezocht. Het is een prachtig meubel, maar niet zo handig omdat het nogal laag is. Met een hedendaagse stoel kan je er niet aanzitten. Je hebt dus bijpassende stoelen nodig in empire- of biedermeierstijl. Het is ook een broos meubel, omdat het gepolitoerd werd. Er is een laagje natuurlijke lak op aangebracht, waarop gauw vlekken komen. Bovendien mag een mahoniehouten meubel nooit in de zon staan, anders verbleekt het hout.

De waarde van de tafel ligt behoorlijk hoog, we schatten 80.000 Ć  100.000 fr. Een tafel met een mooier blad en meer poten verdient een hogere prijs.

Piet Swimberghe

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content