SUPER IN HUN SOORT

Trekpleisters als Durbuy en Bouillon, bossen en natuur à volonté, maken van Luxemburg een favoriete er-even-tussenuit-bestemming. Intussen geniet je van streekspecialiteiten als touffaye, pâté de Gaume, Orval of een fijn stukje wild.

Luxemburg is de grootste provincie van België, maar ook de dunst bevolkte. Vanwege het sterk heuvelige landschap wordt er vooral aan veeteelt gedaan. De teelt van granen en gewassen blijft beperkt tot het noorden en het zuiden van de provincie. Biolandbouw gaat hier wel in stijgende lijn — de groei is zelfs het sterkst van het hele land, hoewel het aantal landbouwbedrijven jaar na jaar daalt. Naast de bekende trekpleisters als Bastogne, Durbuy, La Roche-en-Ardenne en Bouillon charmeert Luxemburg door zijn vele typische dorpjes met natuurstenen huizen en leistenen daken, en zijn overweldigende natuur.

De vallei van de Semois, van Florenville tot Bohan, is ’s zomers erg in trek bij kampeerders. Maar buiten de vakantiemaanden kun je heerlijk rustige natuurwandelingen maken. Blikvangers in de streek zijn onder meer de Tombeau du Géant nabij Bouillon (‘Graf van de reus’, een beboste heuvel in een meander van de Semois), het kunstenaarsdorp Chassepierre met zijn architecturale erfgoed uit de zeventiende en achttiende eeuw, of Frahan, dat bekendstaat om zijn Promenade des Crêtes en zijn adembenemende uitzicht op de rivier, het dorp en de omringende bossen. Langs de Semois ontwaar je ook nog her en der oude tabaksschuren, en in Semel, tussen Neufchâteau en Libramont, kun je een heuse kudde buffels zien grazen. Je kunt er ook terecht voor mozzarella en biologische ricotta.

WILD EN BEULING

In het dal van de Ourthe en de Aisne is het reliëf zachter en zijn de rivieren rustiger. Naast de bekende dorpen Barvaux en Durbuy, is er nog Wéris, met zijn menhirs en dolmens, en zijn lekkere geitenkaas, een streekspecialiteit. Erezée is dan weer dé plek om even op adem te komen en te genieten van een fris biertje en een boterham met kaas in brouwerij Fantôme.

De vallei van de Lesse ligt in het westen van de provincie. De naam wordt vooral geassocieerd met kajaktochten op de rivier en met de grotten van Han, maar Lesse is ook een lieflijk dorp met boerderijen uit de negentiende eeuw. Ten noorden ligt het dorp Redu, gereputeerd om zijn boekenwinkels en kunstateliers, maar ook om zijn Framboiserie waar men eind juni, begin juli frambozen kan plukken. Richting Daverdisse passeer je Séchery, waar je mooie vakwerkboerderijen aantreft.

Saint-Hubert is de stad van de jagers. Dat betekent veel wild en gespecialiseerde slagerijen, waar je onder meer borquin, een soort gerookte beuling, kunt kopen. Maar Saint-Hubert is ook de stad van bloemenschilder Pierre-Joseph Redouté, die hier werd geboren en er een klein museum en een rozentuin kreeg.

POTÉE VAN DE GAUME

Helemaal in het zuiden van de provincie ligt de Gaume (het Franstalige deel van Belgisch-Lotharingen). Torgny, het zuidelijkste dorpje van ons land, wordt ook vaak bestempeld als het mooiste. Dankzij het milde microklimaat gedijen hier druiven die uitstekende wijn opleveren. Andere bij fijnproevers gegeerde streekproducten zijn de aardappel Plate de Florenville, bier en kaas van Orval, ham, worst en paté van de Gaume, wild en zoetwatervis… En dan zijn er nog culinaire specialiteiten als de potée Gaumaise, een hartig gerecht met diverse groenten, vooral witte bonen, spek, worstjes en gerookte ham, en de touffaye, op basis van spek, stukjes varkensvlees, sjalotten, uien en aardappelen.

Een van de oudste steden van de provincie is Aarlen, waar de Semois ontspringt. Het gebied tussen Aarlen en Martelange, met het natuurpark van de Attertvallei, is een paradijs voor natuurliefhebbers. Een streekspecialiteit waar je, zeker in mei, niet omheen kunt, is de fameuze Maitrank (zie p. 24), een traditioneel aperitief op basis van witte wijn en lievevrouwebedstro, een geurige plant die hier in de beukenbossen groeit.

De fijnste vleeswarenMAISON THILL

Marc Fouss belichaamt de derde generatie van de slagersfamilie die sinds 1934 aan de slag is. Bij Maison Thill zijn fijne vleeswaren troef. De hammen worden ter plaatse bereid op traditionele manier en dragen het label ham van Attert om ze te onderscheiden van de klassieke Ardense ham, die volgens Fouss de beloften vaak niet inlost. Zelf werkt de slager uitsluitend met beenham, die gedurende een maand wordt gerookt en dan 14 tot 15 maanden droogt. Een andere specialiteit is worst ‘gerookt op stronken beukenhout, niet op houtzaagsel’. Voorts is de slager bekend voor zijn rundvlees van dieren uit de streek en voor zijn biologisch vlees van Luxemburgse varkens.

MAISON THILL, RUE DES DEUX EGLISES 201, 6717 ATTERT. 063 22 56 15. ZONDAG EN MAANDAG GESLOTEN.

Van ezels en mensenL’ASINERIE DE L’O

Deze vzw werd opgericht in 2002 met als oorspronkelijke doelstelling de opvang en begeleiding van mensen met een handicap via contact met ezels. Na verloop van tijd werd het project gediversifieerd en kwamen er ook opleidingen bij in biologisch tuinieren voor mensen in sociaal precaire situaties. In 2010 volgde een project voor volwassenen in probleemsituaties, waarbij allerlei activiteiten georganiseerd werden, zoals cursussen gezond koken. Naast een ezelfokkerij is dit ook een actieve boerderij waar gecertificeerde biogroenten van zeer goede kwaliteit worden geproduceerd.

L’ASINERIE DE L’O, RUE DU BUA 26A, 6723 HABAY-LA-VIEILLE. 063 43 38 00. WWW.ASINERIE.BE. MAANDAG TOT VRIJDAG 8.30 TOT 18 U. VOOR EEN LIJST VAN DE BESCHIKBARE VERSE GROENTEN : MAIL NAAR LEGUMES@ASINERIE.BE (ALLEEN OP BESTELLING).

GEZELLIG EN GEZONDBOERENMARKT VAN HAN

Deze gezellige, familiale boerenmarkt bestaat al twintig jaar, maar had vroeger plaats in Ansart. Elke week vind je er zo’n 20 à 25 lokale producenten en in het zaaltje met de mooi gedekte tafels waar je kunt proeven van snacks en lokale bieren als Orval, Rulles, Chouffe en Millevertus, gaat het er gezellig aan toe. Bekend om hun kwaliteit zijn: Murielle Courtois voor haar ham en vleeswaren à l’ancienne, Sebastien Zenner van de Barnichèvreboerderij voor zijn kazen, Yves Bonhomme voor biogroenten, Pascal Cherain en Véronique Merville voor saffraan uit de Gaume en het landbouwbedrijf Un Brin de Campagne, voor zijn bereidingen op basis van handgeplukte kruiden van bioteelt, kruidenthee, jam, azijn en gearomatiseerde oliën.

LA HALLE DE HAN 36, 6730 TINTIGNY. 063 44 00 63. ELKE VRIJDAG VAN 17 TOT 20 U.

De aardappelkoningCOPPIN

Coppin bestaat al meer dan vijfentwintig jaar. De ouders van Frederick Coppin teelden al aardappelen, en bloemen in bijzaak. In 2007, na zijn studies, nam Frederick de zaak over en deed er nog tuinaanleg bij. Hij teelt bewaaraardappelen op basis van gecertificeerd pootgoed. De Haspengouwse zandgrond verleent de aardappelen een kenmerkende smaak. Naast klassiekers als Nicola of Bintje, zijn Plates de Florenville een specialiteit. Samen met enkele collega’s slaagde Frederick erin voor deze soort een IGP (Beschermde Geografische Aanduiding) te verkrijgen. In Florenville wordt elk jaar het Feest van de Aardappel georganiseerd. Een ideale gelegenheid (dit jaar 20 oktober) om kennis te maken met lokale chefs die de aardappel in de kijker zetten. Coppin biedt ook een ruime keuze aan eenjarige bloemen.

COPPIN, LES HAUTS DE LAMBERMONT 14, 6820 FLORENVILLE. 061 31 31 29 OF 0479 01 94 00. WWW.COPPIN-FLEUR.NET. ELKE DAG VAN 9 TOT 19 U. IN HET SEIZOEN.

Rauwmelkse kazenFERME DE BLIER

Jacques en Martine Quirynen namen in de jaren tachtig de familieboerderij over en concentreerden zich op het fokken van Holsteinkoeien voor de melkproductie. Hun dieren — een zestigtal — krijgen een prima behandeling : ze grazen in de openlucht (essentieel voor melk van goede kwaliteit), en als het tijd is om gemolken te worden, kunnen de koeien terecht in een mobiele melkinstallatie met lift (!). In 2010 besloot Martine zelf kaas te maken. Ze volgde een opleiding in Ciney, kocht tweedehandsapparatuur en richtte met drie andere boeren een coöperatie op. Hun specialiteit bestaat uit rauwmelkse kazen, die ze ook zelf verkopen. Het assortiment omvat een witschimmelkaas ‘à la chaource’, harde en zachte kazen, camembert, bleu des Tourelles, roomkaas met kruiden, enz. Op het domein zijn gîtes te huur voor landelijke vakanties.

FERME DE BLIER, CROIX HENQUIN 1, 6997 EREZÉE. 086 47 72 21. WWW.FERMEDEBLIER.BE. ZATERDAG 10 TOT 18 U., ANDERE DAGEN NA AFSPRAAK.

BROOD VAN DE MOLENAARMOLEN VAN HOLLANGE

In Fauvillers, in het hart van de Ardense hoogvlakte, staat een watermolen uit de vijftiende eeuw. Toen Dominique Delacroix, chef ‘Onderzoek en ontwikkeling’ in een farmaceutisch bedrijf, in 1991 vernam dat de oude molenaar van Hollange zijn molen wilde verkopen, was hij meteen geïnteresseerd. Hij nam zes maanden vrij om zich in te werken onder leiding van de oude molenaar en leerde over waterstanden, onderhoud, het molenaarsvak en het bakken. Na die praktische opleiding besloot hij de zaak over te nemen. Hoe zwaar het werk ook was, Dominique liet zich niet ontmoedigen. Zijn meelsoorten maakten naam in heel het land. Na twintig jaar vond hij dat het tijd was om te stoppen. Gelukkig was dochter Adrienne bereid zijn taak over te nemen. Ze had rechten gestudeerd, maar besloot op haar beurt haar leven een nieuwe wending te geven. En zo blijft de molen draaien. Adrienne bakt uitzonderlijk brood met een heel eigen smaak, vrij van toevoegingen en zonder gluten. De uitrusting werd uitgebreid met een graansilo en een biomassa-installatie. Het aanbod omvat nu tarwe-, spelt-, rogge- en boekweitmeel, en verder wit-, bruin- en volkorenbrood, gebakken op steen in een houtoven.

MOULIN DE HOLLANGE, ROUTE DE LA STRANGE 87, 6637 FAUVILLERS (HOLLANGE). 061 26 68 76. GESLOTEN ZONDAG, MAANDAG EN DINSDAG.

Specialist in wildPROTIN

De familiezaak Protin is al vijftig jaar in de streek gevestigd. Het begon met Pierre Protins grootvader die een slagerij had in Tintigny. In 1964 verhuisde diens zoon naar Chiny. Vandaag is Protin dé speciaalzaak voor wild: hert, ree, everzwijn, marcassin, haas… Alles komt van de jacht in de Ardense bossen en de Gaume, in een straal van 60 km rond Chiny. Onberispelijk qua versheid, traceerbaarheid en oorsprong. Bekende chefs, onder meer van La Grappe d’Or in Torgny, L’Auberge du Moulin Hideux in Noirefontaine en Léo in Bastogne, behoren tot de vaste klanten. Protin heeft een eigen EU-gekeurde uitsnijderij en een eigen productie-eenheid voor ambachtelijk bereide vleeswaren, waaronder ham, worst en paté uit de Gaume, en terrines. De zwarte beuling werd bekroond met een Coq de Cristal.

PROTIN, RUE DE LA GOULETTE 2, 6810 CHINY. 061 31 17 50. GESLOTEN ZONDAGMIDDAG EN ‘S WINTERS OOK OP MAANDAG.

BEKROONDE KAZENFERME SAUR

Claude Saur nam in de jaren tachtig de familieboerderij over en specialiseerde zich in het fokken van Holstein-melkkoeien. Met zijn vrouw Chantal Jaumotte begon hij met de productie van kaas van rauwe koemelk. Zijn harde kazen zijn perfect voor raclette en worden aangeboden in diverse smaken: met ui, paprika, olijven, pistache… Een specialiteit is kaas met Maitrank, een creatie van Chantal die uit Aarlen afkomstig is. Verder zijn er zachte kazen en verse, met basilicum, knoflook, ui, paprika. Hun maquée, een witte kaas, werd al meerdere malen bekroond. Ook de P’tit Metzertois kreeg in 2010 een Coq de Cristal.

FERME SAUR, RUE DES TROIS FONTAINES 269, 6717 METZERT. 063 22 29 94. WWW.SAURTILEGE.BE. MAANDAG TOT VRIJDAG 17 TOT 19 U., ZATERDAG 11 TOT 19 U.

Biologisch gekweekte dierenFERME DES FRÊNES

Toen Patrick Feller en zijn vrouw Vanessa Bruyninckx in 2006 de familieboerderij — die dateert uit 1909 — overnamen, beslisten ze meteen om te stoppen met intensieve landbouw die weinig toekomst biedt. Ze schakelden over op varkenskweek ‘in de openlucht’ en kozen voor het rustieke ras Sattelschwein. Daarnaast concentreerden ze zich op de bioteelt van het voor de dieren benodigde graan en hooi. Vervolgens diversifieerden ze nog met schapen (Roux d’Ardenne) en met Angusrunderen. In 2011 begonnen ze met de verkoop van vlees op de boerderij. Ze gaan voor topkwaliteit en bereiden hun vleeswaren alleen met natuurlijke kruiden. De boerderij kan ook worden bezocht.

FERME DES FRÊNES, CENS 12A, 6970 TENNEVILLE. 0479 34 21 05. WWW.BIOFARM.BE. DONDERDAG EN VRIJDAG 15-18 U., ZATERDAG 10-18 U.

HONING VAN DE ATTERT- VALLEIJUSSERET

De imkerij van André Jusseret ligt in de mooie Attertvallei. Met zijn vele hagen, bermen, boomgaarden, weilanden en bossen is dit een paradijs voor bijen. De imker oogst twee keer per jaar. Hij verkoopt zoete en fruitige lentehoning, geurend naar koolzaad, paardenbloemen, fruitbomen, wilgen… ’s Zomers is de honing warmer van smaak en lichtjes gekaramelliseerd, met aroma’s van linde, meidoorn, bramen, zwarte els, klaver en boterbloem. Alle honing wordt artisanaal behandeld.

JUSSERET, RUE DE L’EGLISE 258, 6717 THIAUMONT. VERKOOP EN BEZOEK NA AFSPRAAK: 063 23 25 76 / 0477 95 56 56 OF ANDRE.JUSSERET@SKYNET.BE.

DOOR MICHEL VERLINDEN & FOTO’S MICHEL VAEREWIJCK