Graag wat informatie over deze mooie pot.

Dit is een antieke Delftse suikerpot. Maar vooraleer het voorwerp in detail te bespreken, willen we toch iets vertellen over de oorsprong van suiker. Het woord komt uit het Sanskriet: sarkara. Hoewel men al meer dan 8000 jaar v. Chr. suikerriet kende – het werd voor het eerst gevonden in Melanesië – zouden de hindoes de eersten zijn geweest om het sap van rietstengels te laten verdampen tot suiker. Ze ontdekten ook dat vruchten goed bewaren in suiker.

Later zorgden de Perzen voor de verdere verspreiding van de suikerrietcultuur. Zij waren de eersten om het vloeibare sap in kegelvormige potten te gieten om suikerbroden te maken, die nog steeds te vinden zijn bij Maghrebijnse kruideniers.

In de 18de eeuw werd er door de populariteit van koffie en cacao plots veel meer suiker verbruikt. Voltaire beweerde bijvoorbeeld dat “koffie zwart moet zijn als de nacht, heet als de hel en zoet als de liefde.” Europa had dus een suikerprobleem: de vraag was veel groter dan het aanbod, want suiker moest worden ingevoerd en was duur. Bovendien waren oorlogen er rond 1800 (vooral die van Napoleon) de oorzaak van dat er in Europa, zeker in Frankrijk, nauwelijks rietsuiker kon worden geïmporteerd. Uiteindelijk slaagde een Duits chemicus, Karl Achard, er in 1802 in om sap aan de suikerbiet te onttrekken en te kristalliseren. Meteen ontstonden er in Silezië en Bohemen suikerfabrieken. Ook in Frankrijk kende deze nieuwe industrie succes. In ons land, dat deel uitmaakte van het Franse Rijk, werd ook al snel ingepikt op de nieuwe rage. Vooral in Vlaanderen, Brabant en Henegouwen werden bedrijven opgestart.

Na de oorlogen van Napoleon kwam er weer rietsuiker en stortte de handel in bietsuiker in elkaar. Veel raffinaderijen sloten de deuren. Maar toen in 1848 de slavernij werd afgeschaft, steeg de prijs van rietsuiker opzienbarend, en dat resulteerde in een heropleving van de bietsuikerproductie.

De suikerpot was dus een zeer belangrijk recipiënt op tafel. Voor poedersuiker werden speciale strooiers ontwikkeld. Deze pot was voor suikerklontjes, afkomstig van in stukken gehakte suikerbroden.

Door zo’n Chinees decor ben je geneigd deze pot nog in de late 18de eeuw situeren, maar het voorwerp is jonger. In Brusselse faience bestaan bijna identieke potten van rond 1825, weliswaar met een ander decor. We schatten de waarde van dit mooie stuk op 20.000 fr.

Piet Swimberghe