In Australië nam senator Mary Jo Fisher ontslag nadat ze voor de tweede keer was betrapt op shopliften. Ze had voor zo’n 60 dollar aan eten bij zich. In Engeland werd tv-chef Antony Worrall Thompson betrapt bij het verlaten van de supermarkt met een onbetaalde kaas, een fles wijn en een potje room. Worrall gaf toe dat het niet de eerste keer was en had geen verklaring voor zijn daden. “Waarom heb ik het gedaan ? Ik weet het eigenlijk niet.” Van senator Mary Jo Fisher is bekend dat ze aan depressie lijdt en zij beschrijft haar toestand als “een paniekaanval van het ergste soort. Ik besef dat ik hulp nodig heb.”

Een misschien niet zo vreemd gevolg van de crisis is het stijgend aantal gevallen van shoplifting. Ongeveer één op elf shoppers wandelt in Amerika buiten zonder betalen. En het zijn niet alleen tieners met plakkerige vingers. De meeste boosdoeners zijn volwassenen met een job. Populaire meeneemartikelen zijn : steaks, sterke drank, iPhones en elektronische gadgets. “Dit soort stelen heeft vaak weinig te maken met ‘iets’ nodig hebben”, zegt Barbara Staib van de Nationale Vereniging ter Preventie van Shoplifting in de VS. “Het is meer een tijdelijke rush, een soort van high die hen even uit de depressie licht. Ze staan in de winkel, de kans doet zich voor, en ze overtuigen zichzelf ervan dat het oké is om te stelen.”

Iedereen herinnert zich ongetwijfeld de actrice Winona Ryder. In 2002 werd ze veroordeeld voor het stelen van duizenden dollars aan kleding in Saks Fifth Avenue in Beverly Hills. Ze probeerde nog te vertellen dat ze oefende voor een filmrol, maar daar had niemand oren naar. Later zou Ryder zeggen dat ze in die tijd pijnstillers nam die haar in een staat van verwarring brachten. In 2008 kwam er weer een klacht tegen haar. Ze zou voor 124.000 dollar aan Bulgari-juwelen hebben ‘meegenomen’ tijdens een fotoshoot voor een tijdschrift. Na Winona volgden Lindsday Lohan (een halssnoer van 2500 dollar), Britney Spears (een vreemd assortiment : een aansteker, een pruik en een topje van 200 dollar) en de dochter van de New Yorkse burgemeester Rudy- zero-tolerance-Giuliani, Caroline (150 dollar aan cosmetica). Celebrity shoplifting werd het verschijnsel gedoopt, de wanhoopsdaad van verwarde, verwende sterretjes, die na drugs en alcohol nog een extra kick uitproberen.

In haar boek The Steal, over de geschiedenis van shoplifting, schrijft Rachel Shteir dat het fenomeen altijd een aparte positie heeft genoten tussen de misdaden. Net omdàt het vaak gebeurde door mensen die het niet nodig hadden en omdat er dingen gestolen werden die niet van levensbelang waren, kreeg het al snel de status van een afwijking, een ziekte. Kleptomanie. En hoewel evenveel mannen stelen, groeide het cliché van de neurotische ongelukkige vrouw, die een gebrek aan menselijke warmte compenseert door een adrenalineopstoot. Ze zijn er ook echt, die vrouwen. Het meest dramatische geval is wel Lady Isobel Barnett. In de jaren vijftig was zij symbool voor alles wat goed was in Engeland. Als een soort kruising tussen Margaret Thatcher en Grace Kelly – welbespraakt, upper class en intelligent – was ze een graag geziene gast in allerlei tv- en radioprogramma’s. Bij haar arrestatie in 1980 was ze een weduwe van in de zestig en werd ze niet langer uitgenodigd voor feestjes en tv-optredens. Ze ging winkelen met een grote binnentas in haar jas genaaid, waarin de helft van haar boodschappen verdween. Uiteindelijk werd ze betrapt met een blik tonijn en een potje room, ter waarde van nog geen pond! Voor Lady Barnett was de schande te groot. Ze nam een overdosis pillen en gooide een elektrisch vuurtje bij haar in bad. Winona Ryder dook een jaar na haar arrestatie op in de reclamecampagne van Marc Jacobs waarin ze een kledingstuk toont en zich afvraagt ” Did I remember to pay for this ?” Soms is het misschien beter om schaamteloos brutaal te zijn.

lene.kemps@knack.be

Deze week geen Mulderscolumn, Jean-Paul is met vakantie.

Lene Kemps

Een niet zo vreemd gevolg van de crisis is het stijgend aantal gevallen van shoplifting. De meeste boosdoeners zijn volwassenen met een job