Dit laarsje (3,5 cm hoog) is van fijn porselein en komt vermoedelijk uit Limoges. Was het misschien een snuifdoos?

Dit prachtige doosje voor snuiftabak is niet van porselein, maar van email geschilderd op koper: een eeuwenoude techniek. Email wordt al zo lang geproduceerd als glas, dus was het bij de Kelten en de Egyptenaren bekend. Het ís ook een soort glas, gekleurd met oxiden. Het woord ‘email’ werd afgeleid van het Latijnse smaltum (smelt), dat ook terug te vinden is in het Frankische smalt en het Germaanse smaltjan.

Vroeger werd email vooral gebruikt om goud, zilver, koper en brons mee te versieren, vanaf het tweede kwart van de 19de eeuw werd het ook op ijzer aangebracht. Dit resulteerde onder meer in geëmailleerd keukengerei en reclameborden. Email oogt prijzig, maar is eigenlijk goedkoop, dus aantrekkelijk om mee te decoreren. In de Middeleeuwen waren er in verscheidene streken beroemde ateliers, zoals in de Maas- en Rijnstreek en in Limoges. Deze Franse stad bleef ook later een belangrijk productiecentrum. In de 17de eeuw ontwikkelde men in Frankrijk een nieuwe techniek, waardoor het mogelijk was om de kleuren tegelijk naast elkaar aan te brengen, in plaats van ze na elkaar te schilderen. De kleuren hebben immers verschillende smeltpunten (tussen 800 en 870°C) en daarom werden sommige voorwerpen meermaals gebakken. De nieuwe techniek was dus een vooruitgang: voor die tijd moest men altijd opletten dat de reeds aangebrachte kleuren niet nóg eens zouden smelten in de oven, want dan zou de schildering dooreen lopen.

Ook in latere eeuwen werd veel email gebruikt, vanaf de 17de eeuw ook voor tabaks- en snuifdozen en wijzerplaten van uurwerken. Eind 19de eeuw werd de techniek zelfs door edelsmeden herontdekt, zoals Carl Fabergé en René Lalique.

Dit snuifdoosje is twee eeuwen oud en lijkt van Franse makelij. In die tijd werd het snuiven van tabak populair. Begin 18de eeuw verkoos de aristocratie niet langer pijp te roken zoals eenvoudige lieden dat toen deden. Onder invloed van het Franse hofleven werd de Spaanse snuif bij ons geïntroduceerd. Het snuiven gebeurde volgens een vast ritueel en met behulp van een klein doosje dat met één hand te bedienen is, want op de andere hand werd de snuif gestrooid. In de 18de eeuw drong het gebruik door tot alle lagen van de bevolking. Het was toen heel gewoon dat dames én heren zich poederden, reukwater gebruikten en tabak snoven. Rijkelui beschikten over zilveren doosjes, arme lieden stopten de snuif in een recipiënt van hoorn, hout of been. Niet zelden had zo’n doosje de vorm van een schoen. We schatten de waarde van dit fraaie doosje op 5000 fr. (ca. 125 euro) Als het intact was, hadden we het wat hoger geschat.