“Mode is vluchtig, stijl is voor altijd”, zei couturier Yves Saint Laurent. Zijn bekendste creatie, de smoking, wint vandaag opnieuw aan populariteit. De comeback van het pak dat vrouwen macht gaf.

Er is geen beter bewijs van hoe modern couturier Yves Saint Laurent wel was dan de comeback van zijn bekendste creatie : le smoking. In 1966 zette hij de modewereld op haar kop door een vrouw in broekpak de catwalk op te sturen. Met zijn controversieel alternatief voor de klassieke avondjurk druiste hij in tegen alle maatschappelijke normen van die tijd. De smoking, het symbool voor macht, behoorde niet langer alleen mannen toe. Pierre Bergé, levenspartner van de betreurde couturier en medeoprichter van het modehuis, verwoordde het destijds zo : “Chanel gaf de vrouw vrijheid, Yves Saint Laurent gaf haar jaren later macht.”

Yves’ muze en vriendin, Catherine Deneuve, adoreert zijn design. “De smoking is viriel en vrouwelijk tegelijk”, zegt ze. “Het geeft je een sterker gevoel als vrouw, en het doet je anders bewegen.” Deneuve vergezelde de designer vaak in het openbaar, zoals op de viering van het twintigjarige bestaan van zijn modehuis in 1982, beide gekleed in een smoking. De foto die Helmut Newton toen van hen nam, ging de wereld rond.

Zelf verklaarde Yves Saint Laurent het succes als volgt : “Het is een kledingstuk waarin de vrouw zich altijd en overal modieus voelt. Want het is een stijlelement en geen modefenomeen. Les modes passent. Le style reste.”

Dat de smoking vandaag een comeback maakt, staat in nauw verband met het vervagen van de grenzen tussen mannen en vrouwen. Zowel in de maatschappij als in de kleerkast. Niemand kijkt nog op van een vrouw in boyfriendjeans en brogues, of van een man in roze. En in tegenstelling tot de powersuits uit de jaren negentig, die vooral koel en aseksueel waren, gaat het vandaag om vrouwelijkheid.

Hoewel het pak niet langer dezelfde maatschappelijke impact heeft als voorheen (respectabele zaken weigerden vrouwen die er een droegen), heeft het nog niets van zijn stijlinvloed verloren en blijft het een favoriet van ‘stijlbrekers’ zoals Kate Moss, die vaak een smoking draagt op de rode loper. Soms gecombineerd met een leren legging voor de punklook, soms klassiek met een zijden blouse en smalle broek.

Dit najaar wagen heel wat bekende designers zich aan de smoking, in moderne gedaantes. Victoria Beckham toonde voor de herfst/winter een smokingcape, op een nauwe broek en pumps, en een jas met dezelfde capemouwen en satijnen revers tot ver onder het middel. Maison Martin Margiela verving de fluwelen band aan de zijkant van de broek door brede, met de hand geverfde gele of roze streep. Stella McCartney toonde een op de smoking geïnspireerde bustierjurk in zwarte jacquardzijde. Saint Laurent, zonder Yves maar met Hedi Slimane, bleef trouw aan het origineel, weliswaar met een nauwere broek en meer punk. En bij The Row, het label van Mary-Kate en Ashley Olsen, verwees een strapless jumpsuit in satijn en crêpe naar het iconische silhouet.

In ons land lanceerde Xandres zopas een collectie maatpakken voor vrouwen, waaronder een smoking, en trad model Hannelore Knuts op als stijladviseur voor de Tuxedo Collection van het Parijse atelier Pallas. (zie verder)

CASE 1: Costum’elle

Het Belgische modelabel Xandres lanceerde zopas Costum’elle, een collectie pakken en blouses op maat van elke vrouw : van business woman tot city girl, van jong tot oud, van maatje 34 tot 46.

Waarvoor staat Costum’elle ?

Kate Stockman, marketing manager van Xandres : Het gaat om gepersonaliseerde maatpakken, steeds vertrekkend vanuit een basiscollectie. Door diverse modellen en belijningen aan te bieden, kunnen onze klanten sneller ontdekken welk model het best aansluit bij hun lichaam en persoonlijke stijl. Vervolgens wordt de pasvorm aangepast. Die maten worden bewaard op een persoonlijke fiche, zodat de fitting maar één keer moet gebeuren. Nadien kun je zelfs telefonisch een tweede pak bestellen, als je dat wenst.

Waaruit kan de klant zoal kiezen ?

Er zijn acht basismodellen : vier broeken, drie jasjes en een rok, in twee verschillende materialen en drie kleuren. Dat aanbod zal elk seizoen worden uitgebreid. Voor komende zomer willen we bijvoorbeeld een wit pak in de collectie opnemen. Er zijn ook tal van mogelijkheden om je pak te personaliseren. Zo kun je je initialen of naam laten borduren op de binnenzak van de blazer. De knopen, de contraststoffen voor de kraag en de manchetten, het type kraag en de afwerking worden gekozen in overleg met de klant.

Waarom komt u nu met dit concept op de markt ?

Met Costum’elle willen we een antwoord bieden op de vraag van onze klanten naar vrouwelijke maatpakken, tailleurs en blouses. Dat staat ook in ons mission statement : Xandres is inspired by women. Marktonderzoek in binnen- en buitenland heeft namelijk uitgewezen dat er — in tegenstelling tot voor mannen — nauwelijks maatwerk voor vrouwen beschikbaar is. Nochtans past het wel binnen het huidige tijdsbeeld. Op de catwalk zagen we opnieuw veel smokings passeren, geïnspireerd door het origineel van Yves Saint Laurent uit 1966. Om al die redenen hadden we het gevoel dat dit het juiste moment was. De reacties die we op onze collectie krijgen, bewijzen dat we het bij het juiste eind hadden.

Richt u zich met deze collectie alleen tot zakenvrouwen ?

Neen, die tijd is voorbij. De vraag naar maatpakken kwam niet alleen van onze klanten uit de zakenwereld, maar onder meer ook van jonge vrouwen met creatieve jobs. Een pak hoeft immers niet stijf te zijn : je kunt het combineren met een vlot T-shirt en sneakers, of met hoge hakken en een diep decolleté om naar een feest te gaan. Daarom hebben we ook gekozen voor Barbara Sarafian als ambassadrice van de collectie. Zij zit niet de zakenwereld en toch beschouwt ook zij een maatpak als een vaste waarde in haar garderobe. Het is een passe-partoutitem, net als de little black dress.

De wachttijd voor een maatpak (vanaf 500 euro) bedraagt drie weken, voor een blouse (139 euro) twee weken. De collectie is beschikbaar in de winkels van Xandres in Brussel, Gent, Antwerpen en Hasselt. www.andres.be

CASE 2: Hannelore Knuts voor Pallas

Verscholen in de straten van het negende arrondissement van Parijs, huist een van de best bewaarde geheimen van de mode : Pallas. Het particuliere atelier staat bekend voor zijn petite couture en creëerde de voorbije tweeënvijftig jaar al prototypes voor onder andere Balenciaga, Karl Lagerfeld en Céline. Dit najaar treedt Pallas op de voorgrond met een capsulecollectie voor dames, geïnspireerd op de smoking en geperfectioneerd door het Belgische model Hannelore Knuts. Zij trad op als stijlconsulente, pasmodel en maakte foto’s van zichzelf voor de campagne. De collectie bestaat uit zeven chic-minimalistische silhouetten in gebroken wit, donkerblauw of zwart, waaronder een oversized smokingjasje met satijnen revers, een jumpsuit, zwarte hoodie en mouwloze smokingjurk. De kleren gaan niet in productie, maar worden met de hand gemaakt in het Parijse atelier. Elk stuk wordt van begin tot eind door één kleermaker vervaardigd. Het summum van moderne luxe.

Pallas is in België beschikbaar bij Ayanne in Gent (www.ayanne.be), Quartier des Fées in Destelbergen en Smets in Brussel (www.smets.lu).

CASE 3: Shop de look

Inspiratie te over op en naast de catwalk. Nu is het aan u.

1. Het origineel in een hedendaagse uitgave van Hedi Slimane voor Saint Laurent : jasje (2490 euro) en broek (690 euro).

2. Lakleren sandalen (595 euro), Salvatore Ferragamo.

3. Sportieve look van Filippa K : jasje (370 euro) en broek (140 euro).

4. Een ekstertas in feestversie (595 euro) van VII Sept-Bruxelles.

5. De smoking geherinterpreteerd tot een jurk (89 euro) door Rihanna voor River Island.

6. Zijden smokinghemd (290 euro), Equipment.

DOOR ELLEN DE WOLF

“In tegenstelling tot de powersuits uit de jaren negentig, die koel en aseksueel waren, gaat het vandaag om vrouwelijkheid”