Dampende fornuizen, gezellig geroezemoes en gerinkel van glazen. De horeca floreert in de heroplevende buurten van Antwerpen. Een selectie uit de nieuwe, eigenzinnige adresjes waar men iets kan eten of drinken in een bijzondere omgeving of een aparte sfeer.

In Antwerpen gaat het snel: ’t Zuid, en meer specifiek de buurt rond het Museum voor Schone Kunsten en De Vlaamse Kaai, werd in een paar jaar tijd een populaire uitgaansbuurt. Nu zijn de Volksstraat en de Nationalestraat, die de as vormen tussen ’t Zuid en de buurt rond het Modepaleis, toe aan een herwaardering. Ook op ’t Eilandje, de lang verwaarloosde oude havenbuurt met de vele dokken, verandert er veel en schieten er allerlei cafés en eethuisjes als paddestoelen uit de grond. Wij gingen op zoek naar de eigenzinnigste nieuwkomers.

De ontdekkingstocht begint aan ’t Zuid, aan de Vlaamse Kaai. De 14 smaken van de Midi is een traiteurswinkel met zuiderse fijnkost op de schappen en met in de middenkamer een lange, houten gastentafel waaraan iedereen aanschuift en eet wat de pot schaft. Dagelijks is er keuze uit een vis-, vlees- of vegetarisch gerecht en voor de lunch is er altijd een salade en soep. Specialiteit is het hapjesbord met de ’14 smaken van de Midi’. De eigenaars, Anouck en Joris Delanghe, zijn tot over hun oren verliefd op de Provence. Anouck deed sales en marketing voor een groot hotel en foodie Joris is ingenieur van opleiding. Zij organiseren in hun zonnige kookatelier iedere woensdag workshops, waar je in groepsverband leert hoe je bijvoorbeeld een onvervalste bouillabaisse bereidt. Bezoekers moeten zich niet storen aan de wanorde in de achterkamer, want daar is het bureau van het actiecomité slow food.

Een paar passen verder, op de hoek aan de Waterpoort, ligt Sips Bar, een gestileerde en uiterst beschaafde Amerikaanse cocktailbar met Manuel Wouters aan de shaker. Hij heeft twaalf jaar gevaren op het luxecruiseschip QE II en was er onder meer chief bartender en bar manager. Hij kent zijn vak als weinig anderen en presenteert een tachtigtal cocktails, gemaakt volgens de originele recepturen die teruggaan tot 1790. Samen met Ben Vandemeutter opende hij Sips. Ben was chef-sommelier aan boord.

De benedenverdieping van het hoekhuis kreeg een tijdloos, auberginekleurig interieur met meubilair in donker hout en een vloer uit arduin. Centraal staat de bar met tegen de bespiegelde muur twee rijen flessen met sterke drank, waaronder Japanse whisky, 25 jaar oude Macallan en 50 jaar oude Armagnac Lafitte Rothschild. Manuel gebruikt verse fruitsappen en weet te verbazen met bijvoorbeeld een Long Island Iced Tea. Gin, wodka, tequila, Ricard, Cointreau, citroensap en cola: het zit er allemaal in en toch proef je het bijna niet. Heerlijk fris is de tropische Mojito, samengesteld uit Havanaclub-rum van drie jaar oud, limoensap, munt, rietsuiker en soda. Dames zijn gek op een Bellini, gemaakt van Italiaanse schuimwijn en witte perziken. Zijn er geen perziken op de markt, dan wordt Bellini een Rossini, gemaakt van schuimwijn en aardbeien.

De meeste cocktails kosten zo’n 250 frank (6,20 euro). Er is ook een sigarenkaart en voor vaste klanten zijn er individuele humidors. Heeft men een plotse honger dan zijn er enkele fijne hapjes voorradig, zoals oesters Rockefeller (van 300 tot 1200 fr., 7,45 tot 29,75 euro) of Caesar salad with spicy chicken (425 fr., 10,53 euro). In Sips heerst een speciale, rustige sfeer en het is niet verwonderlijk dat de zaak op korte tijd populair is geworden bij zakenlui en Bekende Vlamingen. Zeker in het weekend is reserveren aangeraden.

Op de hoek van de Graaf van Egmontstraat, schuin tegenover het Museum voor Schone Kunsten, ligt Bar Italia, een hip Italiaans eethuis waar de authentieke Italiaanse keuken eer wordt aangedaan. Er zijn drie verdiepingen en een straatterras. Voor de inrichting heeft architect Jo Peeters gezorgd. Niet eerder gezien zijn de verlichte schilderijen en lampenkappen gemaakt van foto’s van lampenkappen. Het publiek is een boeiende mengeling van studenten, snobs, artiesten en discotheekgangers. Je kunt er ook met je kinderen komen voor een in de houtoven gebakken pizza of een smakelijk pastagerecht. Uitgebreider eten kan ook. Bij vlees of vis serveert men geen pasta: Italianen eten hun deegwaren afzonderlijk en daar moet je als Belg maar aan wennen. De spijskaart vermeldt nog een aantal Italiaanse streekgerechten, zoals ravioli met salie, ricotta en botersaus (495 fr., 12,27 euro). Andere succesnummers zijn risotto met zeevruchten (495 fr., 12,27 euro) of gewoon een spaghetti met verse tomatensaus en basilicum (325 fr., 8,05 euro).

Eddy Jambers doet in brocante en compagnon Marc Pauwels was baas van de Kaaiman, één van de betere music-halls van Antwerpen. De twee openden CrakRestaurant, een onconventioneel eethuis in een magisch oud pand. In de jaren ’80 was er een jeugdherberg in ondergebracht en daarna had kunstenaar Ludomich er zijn excentrieke kunstgalerie. Het huis is flink uitgewoond en ook het aangesleepte meubilair uit de jaren ’50 en ’60 heeft zijn beste tijd gehad. Maar dit Leger des Heils-design maakt het geheel mooi. Aan de ingang hangt een hologram van Ludomich aan de muur. Waar je ook gaat en staat, hij kijkt je altijd streng aan. Aan de straatkant is er een eetvertrek met aan elkaar geschoven tafels en muurlampjes van berkenstammetjes. De mensen hebben wat moeite om bij elkaar aan te schuiven, dus het kan best zijn dat de tafels binnenkort weer uit elkaar gaan. Er wordt ook gegeten in het trappenhuis en in de gang naar de tuin. Bij mooi weer wordt de achterkant opengetrokken en vervloeit het binnengebeuren met het buitengebeuren.

Midden op het gras van de binnenplaats staat een door Ludomich ontworpen groene bar met verlichting. Eten doe je uit kleine bordjes met kleine porties. De gerechten zijn mediterraan getint en simpel van opbouw. De kok speelt in op het aanbod van de dag en olijfolie regeert. Succesnummers zijn: gemarineerde inktvis (125 fr., 3,10 euro) en tonijn van de grill (450 fr., 11,15 euro). Er wordt gewerkt met eenheidsprijzen: 125 fr. (3,10 euro) voor een tapa, 325 fr. (8,05 euro) voor een voorgerecht, 450 fr. (11,15 euro) voor een gerecht en 470 fr. (11,65 euro) voor een ovenschotel.

C entre Ville is er al ruim een jaar en liep vooruit op de verjonging van de Nationalestraat. Het moderne eethuis is het geesteskind van Paul Dierckx en vennoot Marc Wils. De eerste werkte lang in het bekende Antwerpse restaurant Brasseurs en de tweede had een café in Zwijndrecht. Centre Ville neemt de benedenverdieping in van twee met elkaar verbonden hoekhuizen. De inrichting is sober en strak. Kaarsjes zorgen ervoor dat het vooral ’s avonds gezellig is.

Vanuit de door glas omgeven eetzaal en vanaf het terras heb je zicht op het leven op het Neuspleintje (genoemd naar het standbeeld van de Neus uit het poppentheater). Binnen in Centre Ville staat de eet- en drinkbar centraal. De keuken bevindt zich in het achterhuis en is gedeeltelijk zichtbaar. Specialiteiten zijn: gebakken scampi’s op een bedje van prei (675 fr., 16,73 euro), salade niçoise met versgebakken tonijn (485 of 550 fr., 12,02 of 13,63 euro) en botervis uit Azië met champignons, spekjes en aardappelen (675 fr., 16,73 euro). Centre Ville is non-stop geopend voor een drankje en een hapje van 10 tot 22.30 uur. Warm eten gebeurt tussen 12 en 14 uur en 18 en 22.30 uur.

Steek je door naar de Kloosterstraat, dan bots je op Fez, een nieuw Noord-Afrikaans megarestaurant. De eetzaal strekt zich uit naar achteren en de tafels zijn verdeeld over verscheidene niveaus. De vele tientallen kleurrijke schemerlampjes zorgen voor een sprookjesachtige sfeer en toch is het niet echt gezellig. Misschien kwamen wij te laat en waren er te weinig mensen. De spijskaart vermeldt een uitgebreid repertoire van Noord-Afrikaanse gerechten, met evergreens zoals briwat van bladerdeeg (260 fr., 6,45 euro), brik met geitenkaas (265 fr., 6,55 euro), een ruime keuze couscousbereidingen (van 420 tot 690 fr., 10,40 tot 17,10 euro), pastilla (495 fr., 12,27 euro) en grillades (vanaf 450 fr., 11,15 euro). Wij stilden onze honger met een tagine van lamsvlees met pruimen en amandelen (550 fr., 13,63 euro) en lamsvlees met groenten (510 fr., 12,65 euro), en kwamen aangesterkt weer buiten.

Via het in aanbouw zijnde Provinciaal Modemuseum Antwerpen, met de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten optie Mode, stappen we naar de trendy Kammenstraat. Voor soepfanaten en occasionele liefhebbers van een kom smakelijke en gezonde warmte is daar Soep&Soup. Katleen Miller, voormalig artdirector bij Weekend Knack, opende dit restaurant. Het mooie, rechtlijnige interieur in warme kleuren werd ontworpen door Anne-Catherine Chevalier. Voorin is er een toog en langs de muur en in het achterhuis staan tafeltjes. Het menu bestaat uit vijf verschillende soepen en een maaltijdsoep. Je kunt kiezen uit kleine of grote porties (160 en 200 fr., 3,95 en 4,95 euro, en 285 fr., 7,05 euro voor de maaltijdsoep) en op de toonbank staat een mand brood waaruit men zichzelf mag bedienen. Als gezond nagerecht is er gratis een appel beschikbaar. Voor mensen die hun portie mee naar huis of kantoor willen nemen, zijn er speciale verpakkingen.

Karper is de naam van een nieuw eethuisje met een lowbudgetdecor in de oude stad, meer precies op de plaats waar eertijds het restaurant Tête à Tête was. Jeroen Ensing is de chef-kok en eigenaar. Hij is van Nederlandse origine maar houdt dat liever geheim, want uit ervaring weet hij dat Belgen wantrouwend staan tegenover de Nederlandse kookkunst. Nu, men kan gerust zijn, want Jeroen is flink ingeburgerd. Hij gaf zijn studies op om in de keuken te gaan werken. Hij was twee jaar kok in het Antwerpse restaurant Metalurgie, dat zeker in het begin een goede reputatie had. Jeroen heeft de Kleine Bourla mee opgestart, was drie jaar lang chef van Grand Café Leroy en was in die hoedanigheid pionier van de fusion kitchen. Hij is er speciaal voor naar Azië getrokken, maar toen hij terugkwam, was hij genezen. Jeroen zei tegen zichzelf: doe maar gewoon. En in Karper doet hij dat ook: er is een beknopte spijskaart met een keuze uit vier voor- en vier hoofdgerechten, in het weekend aangevuld met enkele suggesties. Jeroen is alleen in de keuken en zweert bij vers. Gemarineerde tonijn met tuinkruiden en een salade van aubergine (440 fr., 10,90 euro), kabeljauw met een pasta van krab en tuinkruiden (695 fr., 17,22 euro) of lamsbout met risotto, truffelolie en lamsjus met tijm (695 fr., 17,22 euro): in heel wat van zijn bereidingen tref je een vleugje Provence en een snuifje Italië.

T hanasis Chasapis is de jonge Griekse chef-kok en eigenaar van het sympathieke Mezze Café Varelli. Mensen zonder kapsones voelen zich thuis in dit bescheiden eethuisje. Thanasis timmerde het decor zelf in elkaar. Houten tafels, een houten vloer en zwartwitfoto’s uit zijn geboortedorp aan de muur. Dat is het en meer niet. Hij brengt smakelijke, eenvoudige gerechten op tafel, zoals courgettekoekjes met yoghurt (145 fr., 3,60 euro), melitrano fourno of aubergine uit de oven met feta (185 fr., 4,60 euro), lamsfricassee met limoensaus (325 fr., 8,05 euro) of Griekse roomyoghurt met honing en walnoten (115 fr., 2,85 euro). De taramasalata wordt iedere twee dagen zelf gemaakt, en voor wie bang is van de Griekse keuken is er zelfs een hamburger of pasta.

Het Chinese duo Wing en Kai Tang begon aan de Amerikalei met The Noodle Corner, een eenvoudig eethuisje waar alles draaide rond Aziatische maaltijdsoepen. Wing en Kai zijn, zoals de meeste Aziaten, dynamische ondernemers en omdat zij meer wilden, verhuisden de wok en de pannen naar een voornamer pand aan de Kasteelpleinstraat. Vanachter het stof kwam Tang’s, een Aziatisch restaurant waar men in alle sereniteit kan genieten van oosterse gerechten. Om de mooie ruimte gepast in te richten werd een binnenhuisarchitect ingeschakeld. Hij ontwierp een sober en rechtlijnig decor, gelukkig zonder Aziatische tierelantijnen. Wit en grijs zijn de terugkomende kleuren en grote vlakken zorgen voor rust. Op de grijsblauwe plankenvloer staan grijze stoelen en in de granieten tafelbladen zijn fondue- en grillsets ingebouwd. Specialiteit blijven de noedelgerechten. Andere succesnummers zijn: Chinese barbecue (795 fr., 19,70 euro), stoofpot van gebakken inktvis en garnalen (495 fr., 12,27 euro) en gevulde champignons en aubergine met garnalenvulling (495 fr., 12,27 euro). Voor warme zomerdagen is er achteraan een kleine binnenplaats met enkele tafeltjes in de openlucht.

Bernardin is een nieuw restaurant op een oud adres, daar waar eertijds het bekende eethuis Hungry Henrietta was. Met de komst van chef-kok Bernard Lescrinier en Stephanie Deschrijver werd het interieur volledig vernieuwd en tot in de details uitgelicht. Bernardin heeft veel kans om te slagen: Stephanie kreeg een opleiding ‘hotel en toerisme’ en is een elegante gastvrouw die op niveau ontvangt. Bernard Lescrinier weet wat koken is: hij deed beroepsschool in Koksijde en ging aan de slag in De Karmeliet (Brugge), La Gavroche (Londen) en werkte de afgelopen tweeënhalf jaar in het drukbezochte restaurant Margaux in Berchem. Het concept van Hungry Henrietta is min of meer hetzelfde gebleven en ook de structuur werd behouden. De rest is veranderd, waardoor Bernardin een eigen cachet heeft en er tegelijkertijd een stukje deftiger op is geworden. De open keuken baadt in het licht. Er wordt gekokkereld met verse producten en de bereidingen zijn persoonlijk. Wat gedacht van een fondant van grijze garnalen met fijngesneden spinazie en deeg, als variant op de klassieke garnaalkroket (395 fr., 9,80 euro), een krokant gebakken zwezerik op fondant van aardappels met een gemengde kruidensla (850 fr., 21,07 euro) of tagliatelli met gebakken kippenreepjes en morieljes (925 fr., 22,93 euro)?

C hez Fl’Eau is te vinden in de voormalige sluismeesterwoning aan de toegang tot het Bonapartedok. Bazen zijn Eric Wachs ( Wax voor insiders) en vennoot Christophe Van Loo. De twee zijn niet aan hun proefstuk toe en hebben onder meer het bekende Antwerpse restaurant Via-Via op hun naam staan. Het duo is altijd gek geweest op de Parijse brasserieën. Met Chez Fl’Eau wordt een ode gebracht aan de beroemde Parijse brasserie Chez Flo. De Antwerpse versie ligt aan het water en is een moderne uitvoering op een klassiek thema. Er wordt hoog gemikt, dat merk je bij het binnenkomen meteen. Chez Fl’Eau biedt een elegant interieur in turkoois, rood en geel, attente en stijlvolle bediening, een oesterbar en een verzorgde en gevarieerde brasseriekeuken. Aan het fornuis staat Jean-Claude Laurent, de vroegere chef van het Antwerpse restaurant Sir Anthony Van Dyck. De spijskaart vermeldt klassiekers zoals steak tartare (585 fr., 14,50 euro) en kalfsfricassee (625 fr., 15,50 euro). Modern kan ook met bijvoorbeeld een geroosterde gemarineerde Mechelse koekoek met in de wok gebakken paksoi en sojascheuten, omringd door sesamolie en tomatenvinaigrette (580 fr., 14,37 euro). Kies je voor frieten, dan verschijnen die in een puntzak op tafel. Zonnekloppers moeten nog even geduld oefenen, want het terras met uitzicht over de Schelde is in aanbouw.

Bij Cappuccino Club kom je niet voor de kwaliteit van het eten, maar wel voor het alternatieve terras aan het Bonapartedok en ook voor de scène. Cappuccino Club is een eetcafé zonder regels, een aangenaam zootje ongeregeld. Het interieur is zelf in elkaar getimmerd en er draait altijd goede muziek. Ali of Pasquale staan achter de toog en de onzichtbare kok komt uit Casablanca. Schijnt de zon, dan gaat het meubilair naar buiten en is er plaats aan de overkant van de straat aan het water. Op zwoele zomeravonden kan het druk zijn, want Cappuccino Club is geen geheim meer. Voor als je kraakt van de honger zijn er tapas (vanaf 80 fr., 1,98 euro) en er is lamslasagne (250 fr., 6,20 euro).

Het in onbruik geraakte station Dam Central kreeg een nieuwe bestemming. Aan de buitenkant is alles gebleven zoals het was: het oude bakstenen gebouw ligt er nog even magisch-dreigend bij. Niets wijst erop dat er binnen, in de vroegere lokettenzaal, tegenwoordig een ruim en strak modern café-restaurant is. De NMBS wilde het gebouw afbreken maar daar werd een stokje voor gestoken. Eerst dacht men er een buurthuis van te maken, uiteindelijk werd het een horecaonderneming. Boven aan het begroeide talud raast de trein naar Amsterdam voorbij en beneden in de lokettenzaal klinkt loungemuziek en wordt er rustig geknabbeld van gerechten als: carpaccio van verse zalm met citroen- en dillevinaigrette, gegratineerd met gemalen parmezaankaas (395 fr., 9,80 euro) of gegrilde zeewolf met gesauteerde groenten, krielaardappels en salsa verde (595 fr., 14,75 euro). Aan de muur hangen werken van bevriende kunstenaars en er is een lange, verlichte informatiedesk met kranten en flyers over het uitgaansleven. Uit het zicht van de eetzaal staan twee computers met gratis internetaansluiting.

Via de Waaslandtunnel, door Antwerpenaars de konijnenpijp genoemd, rijden we naar de Linkeroever, waar alles veel groener lijkt. SRNA staat er in het groot op een wit gebouw aan de Schelde. Het is de afkorting voor Société Royale Nautique Anversoise, de oudste Antwerpse watersportvereniging. Het clubhuis werd door Jan Van Lierde, de vroegere lichtman van Kreon aan de Frankrijklei, omgebouwd tot Off Course. Op de benedenverdieping is er een restaurant, vanzelfsprekend uitgerust met een uiterst geraffineerde verlichting, en op de eerste verdieping komt binnenkort een bruine kroeg. In Off Course kun je iets eten en je bent ook welkom voor een drankje aan de bar. Maar je bent gewaarschuwd: in deze eerbiedwaardige watersportvereniging kan het er snobistisch aan toe gaan. Als buitenstaander hoef je je daar gelukkig niets van aan te trekken: het uitzicht vanuit het gebouw en het majestueuze terras aan het water zijn zo uniek dat de straffe barverhalen over de watersport automatisch op de achtergrond verdwijnen. Het ritselende riet vormt een groene kraag langs de Schelde-oever en nu en dan schiet er een watervogel omhoog met de skyline van Antwerpen als achtergrond. En als je geluk hebt, schuift er een Grimaldi-liner voorbij. Deze grote schepen zijn in staat om 4000 auto’s in minder dan 24 uur te lossen of te laden. Off Course heeft een kleine kaart met eerlijke, lichte bereidingen. Vis staat centraal.

Pieter van Doveren / Foto’s Tony Le Duc