SEBASTIAAN ENGELBORGHS

SEBASTIAAN ENGELBORGHS © WOUTER VAN VAERENBERGH

We weten niet wat we nog niet weten. Als student al was ik gefascineerd door het brein, wellicht het slechtst begrepen menselijke orgaan. Onze kennis van neurodegeneratieve hersenziekten gaat jaar na jaar vooruit, maar nieuwe baanbrekende ontdekkingen kunnen al het voorgaande in een ander perspectief zetten. Ik heb wel goede hoop dat we binnen de tien, twintig jaar medicatie zullen hebben om de ziekte van Alzheimer af te remmen of te stoppen.

In mijn werk zoek ik een evenwicht tussen klinisch werk en onderzoek. In de research naar een betere en vroegere diagnostiek van neurodegeneratieve hersenziekten kan ik mijn creativiteit botvieren, wat een tegenwicht vormt tegen het soms ontmoedigende werk in het ziekenhuis. Wetenschappelijk onderzoek moet immers leiden tot een betere behandeling.

Het taboe rond dementie is nog altijd heel groot. We leven in een zeer kennisgerichte maatschappij ; als je kennis verbrokkelt, tel je niet meer mee. Het gebeurt wekelijks dat de familie van iemand met dementie mij vraagt : spreek de diagnose niet uit. Maar hoe kun je een ziekte behandelen als ze niet benoemd mag worden ?

Ik geloof heel erg in de maakbaarheid van de mens, in zijn invloed op de omgeving. Wat onder de oppervlakte zit, is wellicht instinctief en biochemisch bepaald en niet zo vrij als we wel zouden willen, maar onmiskenbaar is er ook een bewustzijn waarop de vrije wil vat heeft. Een bewustzijn dat vrij lang intact blijft, ook al is er sprake van geestelijke aftakeling.

Dementie lijkt me zelfs moeilijker te dragen dan kanker. Kankerpatiënten wordentenminste gerespecteerd, bij mensen met een geestelijke aandoening heeft men de neiging alles over hun hoofd te regelen, ook al kunnen ze nog meedenken en zelf beslissingen nemen. Dat druist regelrecht in tegen de principes van zelfbeschikkingsrecht.

Dogmatisch denken staat haaks op de principes van vrij onderzoek. Hoewel vrijzinnigheid niet borg staat voor antidogmatisch denken, word ik wellicht het best gecategoriseerd als een vrijzinnig humanist, wat een kritische, open geest veronderstelt.

Door mijn werk ben ik mij zeer bewust van het vergankelijke van het leven. In mijn spaarzame momenten van vrije tijd probeer ik bewust van het leven te genieten. Hedendaagse kunst is voor mij een perfect medium om op een ontspannen manier na te denken over ander dingen dan mijn job.

Kunst kan de levenskwaliteit verhogen van mensen met een beginnende dementie. Het project MeetMe @M HKA weerspiegelt perfect mijn visie op dementie. Middels een interactieve rondleiding in het Museum voor Hedendaagse Kunst plaats je Alzheimerpatiënten opnieuw in de maatschappij, ze worden gewaardeerd als een persoon met een mening. Die gelijkwaardigheid bevordert ook de communicatie met de mantelzorgers.

Er is nog altijd veel meer dat je wél kunt dan dat je niet meer kunt. Dat is wat ik mensenmet een beginnende dementie wil meegeven. De diagnose komt heel hard aan, de patiënten moeten door een rouwproces, maar daarna komt het erop aan om zoveel mogelijk te genieten van wat ze nog wel kunnen en graag doen. Ik ken mensen die opnieuw zijn beginnen tekenen en schilderen en daar veel deugd van hebben.

Professor Dr. Sebastiaan Engelborghs is de initiatiefnemer van het ‘MeetMe @M HKA’- project, een samenwerking van de Universiteit Antwerpen en het Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen. Deskundigen leiden mensen met een beginnende dementie en mantelzorgers rond en stimuleren hen om reflecties en associaties rond kunstwerken te uiten, wat het bezoek tot een rijke emotionele en intellectuele ervaring maakt. Info en reservatie : 03 260 99 99 of reservatie@muhka.be

DOOR LINDA ASSELBERGS & FOTO WOUTER VAN VAERENBERGH

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content