‘Die vrouw’ is terug. Na tien jaar verdwenen te zijn van het publieke toneel, is Monica Lewinsky, nu 41, overal. Ze schreef een eerlijk en ophefmakend stuk voor Vanity Fair, kreeg een profiel in TheNew York Times, gaf een veelbesproken speech op de Forbes 30 Under 30 Summit en een bejubelde TED Talk waarvoor ze een staande ovatie kreeg. Het onderwerp : schaamte, vernedering, en de grote prijs die ze heeft betaald voor haar affaire met ex-president Bill Clinton. Ze neemt haar eigen geschiedenis in handen, ‘reclaimt’ haar verhaal. Het is tijd, zoals ze zelf zegt, om die baret te verbranden en die blauwe jurk te begraven.

Hoewel ze ongetwijfeld niet de enige 22-jarige is die ooit iets echt doms heeft gedaan, werd Lewinsky wel heel erg door de mangel gehaald : “In 1998 verloor ik mijn reputatie en mijn waardigheid. Ik verloor haast alles, zelfs bijna mijn leven.” Ze beschouwt zichzelf als Patient Zero, de eerste persoon wiens reputatie wereldwijd werd vernietigd, met dank aan het internet. Ook ik heb het Starr Report uitgepluisd, alle details van de affaire bestudeerd en hoewel ik het aandeel en machtsmisbruik van Clinton nooit heb onderschat, bleef toch vooral Monica de trien in het verhaal. Machtige mannen beginnen iets met jonge naïeve meisjes – doen ze dat niet altijd ? – maar hoe dom was zij om te denken dat het iets voorstelde, hoe haalde ze het in haar hoofd om hem de bandjes van haar string te tonen en laat het ons vooral niet over die sigaar hebben. De 42ste president hebben we lang vergeven, zij is nog steeds het onderwerp van talloze slechte grappen. Bill Clinton is een gerespecteerd staatsman, Monica Lewinsky is dat dwaze wicht dat zo dom was om iets met hem te beginnen.

Zelf vindt Monica dat ze nog geluk heeft gehad. “Nog enkele jaren later, met de opkomst van social media, was mijn vernedering totaal en compleet geweest.” Vandaag is schaamte slechts een muisklik ver, gaat vernietiging volledig viraal en blijven je fouten je achtervolgen. En als je misstappen even uit het vizier zouden verdwijnen, dan zijn er altijd, altijd, honderdduizend achteloze en venijnige commentaren die je er zonder pardon aan herinneren.

“Shame can’t survive empa-thy”, zegt de Amerikaanse onderzoekster Brené Brown. En Lewinsky houdt een pleidooi voor ouderwetse compassie, voor een cultuur van medelijden, mededogen en medevoelen. “Aan iedereen die publiekelijk wordt vernederd : je kunt de schaamte overleven. Het is hard. Het zal wellicht niet pijnloos, snel of makkelijk zijn, maar je kunt een ander einde eisen voor je verhaal. Wees vriendelijk voor jezelf. Je verdient mededogen. Iedereen verdient mededogen, iedereen verdient het om online en offline in een wereld vol mededogen te leven.”

lene.kemps@knack.be

Lene Kemps

“Vandaag is schaamte slechts een muisklik ver, gaat vernietiging volledig viraal en blijven je fouten je achtervolgen”