Lene Kemps
Lene Kemps Lene Kemps is de hoofdredactrice van Knack Weekend.

Hij noemde zichzelf ?een schoenmaker van dromen?, en voorzag Hollywood al lang geleden van stiletto’s en plateauzolen. Ferragamo’s dromen zijn nu ook te koop in Brussel.

Lene Kemps

Salvatore Ferragamo was de prins met de glazen schoen voor tal van beroemde Assepoesters. Grace Kelly, Gene Tierney, Paulette Goddard, de Hertogin van Windsor, Audrey Hepburn… Hun beroemde gezichten of op zijn minst hun voeten zijn te zien in de Ferragamo-winkels, waar grote archieffoto’s als decoratie dienen. Zijn ontwerpen waren hun tijd vaak ver vooruit. Wie het museum in Firenze bezoekt, staat verbaasd over het actualiteitsgehalte van de modellen. De kurken plateauzool werd door hem gepatenteerd in 1936. Zijn ?onzichtbare schoen? uit ’47 is gemaakt van ragfijne plastic bandjes en kan zo weer de winkel in. Met ongewone materialen als raffia, cellofaan of snoepwikkels maakte hij elegante sandalen. Het was de combinatie van zijn zoektocht naar de perfecte pasvorm en zijn zin voor elegantie die hem zoveel trouwe volgelingen bezorgde. Op Ferragamo-naaldhakken kon je de hele avond dansen.

?Mijn man heeft zich nooit afgevraagd waar zijn talent vandaan kwam?, zegt Wanda Ferragamo. ?Hij had het gewoon. Hij zei altijd dat hij voorbestemd was om schoenmaker te worden en beschreef het als een overweldigende passie, sterk genoeg om hem voorbij elke tegenslag te leiden. Zijn eerste paar schoenen platte witte sandalen maakte hij op zijn negende voor de communie van zijn zuster, en daarna is hij nooit meer gestopt. Het was een wonderlijke gave om vrouwen zo mooi en elegant te maken.?

Salvatore Ferragamo wordt geboren in 1898 in Bonito, een klein dorpje op zo’n honderd kilometer van Napels. Op zijn zestiende trekt hij naar Amerika, zijn oudere broers achterna, om er te werken in een schoenfabriek in Boston. Salvatore is verontwaardigd over de lage kwaliteit van de eindproducten. Hij gelooft in maat- en handwerk en gaat naar Hollywood om zijn gelijk te bewijzen. De knappe en charmante Italiaan wordt snel een graag geziene figuur in filmkringen. Op het witte doek dragen Mary Pickford, Rudolf Valentino en Pola Negri zijn cowboyboots, Arabische muiltjes of Egyptische sandalen, en snel worden ze ook privé klanten.

Verkopen aan Amerika, dat wel. Made in America, no way. Ondanks de groeiende vraag weigert Ferragamo elke vorm van machinale productie die in Amerika zo gewoon is. In 1927 opent hij in Firenze een atelier met 60 schoenmakers die elk hun eigen onderdeel van het proces afwerken. Voor die tijd een ongewone aanpak. Made in Italy, avant la lettre.

De familie Ferragamo ontvangt ons in het befaamde Palazzo Spini Feroni op de via Tornabuoni in Firenze, een middeleeuws paleis gekocht in 1938. Vanuit dit gebouw leiden zijn echtgenote Wanda en haar zes kinderen het bedrijf dat ondertussen ook kleding, sjaals, dassen en handtassen maakt. De 350 paar schoenen die Salvatore per dag produceerde, werden er ondertussen 8000. Salvatore overleed in 1960, maar Wanda glanst nog steeds als ze over haar man praat. ?Hij behandelde me als een koningin, ik had de ideale man, echt waar. Als ik vecht voor het merk, dan is het uit eerbetoon aan mijn echtgenoot die me zoveel heeft gegeven.?

Salvatore was een flink stuk ouder dan u. Was hij al verliefd op u toen u nog een jong meisje was ?

Wanda Ferragamo : We ontmoetten elkaar voor de eerste keer toen hij veertig was en ik achttien. Hij was teruggekomen naar Bonito om zijn familie te bezoeken. Ik was een groot bewonderaarster van de fantastische Ferragamo die zulke mooie schoenen maakte dat zelfs Amerikaanse filmsterren er voor naar Italië kwamen. Ik stapte op hem af en bedankte hem voor zijn belangrijke bijdrage aan de vrouwelijke elegantie. Hij was verbaasd dat ik zo goed op de hoogte was van wat er in de mode gebeurde, hij dacht we in Bonito nog nooit een Vogue hadden gezien. Later vertelde hij me dat hij nadien tegen zijn zuster heeft gezegd : ?Met dat meisje wil ik trouwen.? En dat deden we, in 1940.

Dat Salvatore ouder was, heb ik nooit gemerkt. Hij was energiek, optimistisch en enthousiast, dat maakte hem jong.

Hij ziet er op foto’s erg knap uit.

Wanda : Salvatore was een heel aantrekkelijke man. Maar belangrijker : hij was een mooi mens, open en warm. Mijn jongens lijken fysiek op hem, en ze hebben dat ook : dat charmante dat van binnenuit komt.

Denkt u nog vaak aan hem ?

Wanda : Alles doet me aan hem denken. De avond van onze eerste ontmoeting stuurde hij me een immense bos rozen, ik had nog nooit zoveel bloemen bij elkaar gezien. Het hele huis geurde ernaar. Telkens als ik rozen ruik, komt die eerste avond weer terug. En zo zijn er wel honderd dingen.

U was zeven toen hij overleed, hoe herinnert u zich uw vader ?

Leonardo Ferragamo : Wat me het meest is bijgebleven, is zijn gave om te communiceren en te motiveren, om zijn enthousiasme over te brengen. Tijdens het weekend installeerde hij zich in de tuin met zijn stukjes leer en zijn houten leestvormen. Dan liet hij me meehelpen. ?Maak ook maar een schoen?, zei hij dan. En hij kon me er altijd van overtuigen dat het eindproduct echt heel mooi was. Mijn moeder heeft een verzameling miniatuurschoenen. Eén ervan is een onooglijk stukje leer dat zeer onhandig in elkaar is gezet, en in mijn vaders handschrift staat erop : Leonardo, 1959. Met veel fantasie kan je er een schoen in ontwaren, maar hij vond mijn probeersel belangrijk genoeg om het te bewaren.

Als beloning voor een goed rapport nam hij ons mee naar de fabriek, waar we ?mochten? meehelpen. Hij kon ons doen geloven dat het een voorrecht was, en dat was het ook. Ik heb goede herinneringen aan de uren die ik doorbracht met de schoenmakers. Ik besef nu pas wat ik toen spelenderwijze heb geleerd.

U kan dus zelf een schoen in elkaar zetten ?

Wanda : Alle kinderen kunnen dat. Leonardo ontwierp zijn eerste paar schoenen op zijn veertiende, speciaal voor mij op maat gemaakt. Ik heb ze nog steeds.

Twee van de belangrijke successtory’s van deze tijd zijn Italiaans : Gucci en Prada. Modehuizen met traditie, net als Ferragamo. Overweegt u een soortgelijke aanpak ?

Wanda : Een Gucci-aanpak ? God nee, het is heel triest wat er met de Gucci-familie is gebeurd, dat mag ons niet overkomen. Wij hebben de kinderen altijd geleerd om eerlijk te zijn en alles uit te praten, niet om met elkaar te ruziën.

Ik had het veeleer over de commerciële aanpak.

Leonardo : Gucci en Prada zijn erg modieus, ik heb grote bewondering voor hun creativiteit. Een merk mag niet blijven stilstaan of verouderen. Maar wij zullen nooit high fashion worden. Modern en klassiek, dat is Ferragamo, extreem zijn we nooit.

Wanda : Gucci staat op de beurs genoteerd, commercieel doen ze het heel goed. Maar ze zijn niet langer een familiebedrijf, en dat is voor ons wel erg belangrijk.

Leonardo : Wij moeten geen verantwoording afleggen tegenover aandeelhouders, wij kunnen het ons permitteren om uitsluitend met het product bezig te zijn. Wij kunnen ons concentreren op de lange-termijnstrategie, snel cijfers halen hoeft niet. We hebben totale controle en dat is onze kracht.

Ik kan me niet voorstellen hoe het is om in een anoniem bedrijf te werken, helemaal alleen en niet omringd door familie. Omdat we elkaar zo goed kennen, kunnen wij samen een energie genereren die anders onmogelijk is, daar ben ik van overtuigd.

Staat de volgende generatie al klaar ?

Wanda : Ik heb twintig kleinkinderen. Toch wel enkelen zullen zich aangetrokken voelen tot ons bedrijf. Maar goed, je weet nooit. Eén generatie kan alles verknoeien.

Leonardo : Zij hebben het moeilijker, er wordt meer van hen verwacht. Wij hebben geen universitair diploma, maar leerden alles al doende. We kregen de tijd om op een natuurlijke manier in het bedrijf te groeien en te ontdekken wat we wilden. Voor mij is dat marketing en distributie, voor mijn zus creatie enzovoorts. Van de volgende generatie worden diploma’s verwacht en stages in andere bedrijven. In zekere zin heeft ze meer te bewijzen.

Bent u blij met de winkel in Brussel ?

Leonardo : We hebben nu dertig eigen winkels wereldwijd, en daar ben ik trots op. Brussel stond allang op mijn lijstje. Ik heb zes jaar, misschien zelfs langer, gezocht naar de juiste winkel, dus this is a dream come true.

Blijft de Europese markt belangrijk voor u ?

Leonardo : Amerika is traditioneel een belangrijke markt voor ons, goed voor bijna de helft van de omzet. Azië wordt uiteraard steeds belangrijker. Maar Europa blijft ons referentiepunt, onze voedingsbodem, onze thuis.

Salvatore Ferragamo, Waterloolaan 62a, Brussel.

Ferragamo overleed in 1960, en zijn vrouw Wanda (links) leidt met haar zes kinderen het bedrijf dat ondertussen ook kleding, sjaals, dassen en handtassen maakt.

Uit de mannencollectie herfst-winter ’96-’97.

Uit de vrouwencollectie herfst-winter ’96-’97.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content