Pierre Darge
Pierre Darge Freelancejournalist

De toekomst heeft nog wat luxe in petto. Autorijden kan straks in een eigen biosfeer, met een ontspannen “living room”-gevoel en bovendien stress- en ongevalvrij. Lancia’s chef-designer Mike Robinson over de Dialogos.

Op het jongste salon van Turijn stelde Lancia een ophefmakende studie voor, de Dialogos. Het ontwerp is van Mike Robinson, die in juni 1996 het roer van het centro stile overnam en met een ploeg van elf designers een wagen uit het E-segment op wielen zette. De naam verwijst naar het vermogen van de auto om signalen te ontvangen en te decoderen, met de rijder te dialogeren en zich zodoende aan te passen aan de behoeften en verwachtingen van zijn gebruikers. En de zomer van 1996 werden van deze concept car al vijf kleimodellen op schaal 1:4 voorgesteld. Meteen was duidelijk dat de Dialogos een biodynamische auto wil zijn, die in het vooruitzicht van het jaar 2000 een nieuw licht werpt op de traditionele roeping van Lancia als constructeur van comfortabele prestigewagens.

Mike Robinson mag dan Amerikaan zijn, in zijn hoofd is hij Italiaanser dan de Italianen, en hij kent de geschiedenis van het merk als geen ander. Zijn visie met betrekking tot de Dialogos is gebaseerd op drie kwaliteiten: de gezondmakende luchtbel, de living room en het rijden zonder stress. Stof genoeg dus voor een gesprek in Turijn.

De Dialogos verrast niet alleen door zijn vorm, ook door zijn interieur.

Mike Robinson: “Ik merkte dat de auto als gebruiksvoorwerp uitgegroeid was tot een bron van frustratie en dat is een verschrikkelijke vaststelling. Zeker als je bedenkt dat het een object is dat ons tijdens zijn geschiedenis zoveel vrijheid heeft beloofd en geschonken. Auto’s worden tegenwoordig geassocieerd met alles wat negatief en rampzalig is, met vervuiling, files en ongevallen. Terwijl de stress voor de chauffeur alsmaar toeneemt en hij de tijd die hij in de auto doorbrengt steeds meer als verloren ervaart. Ik wilde het roer omgooien, van de auto weer een plek maken waarin het juist goed toeven is, een rustplek waarin de inzittenden zich beschermd en geborgen voelen, zoals ze dat thuis gewend zijn. Een living experience, met een hoge levenskwaliteit en het nodige entertainment aan boord. Een plek waarin de inzittenden in vis-à-vis met elkaar kunnen converseren, terwijl elkeen toch in zijn eigen, zelfgekozen klimaat zit. Maar omdat een auto zich nu eenmaal voortbeweegt, wordt die hoge levenskwaliteit voortdurend bedreigt van buitenaf en ook dat aspect wilde ik aanpakken.

Daarom herschreven we de definitie van luxe, door zowel de mogelijkheden binnenin te vergroten als de dreigende sfeer van buitenuit te minimaliseren. In een eerste fase hebben we geprobeerd om alles te elimineren wat negatief is, alles wat de chauffeur enerveert of als een bedreiging ervaart. Om de stress van het rijden te verminderen, vonden we het in de eerste plaats nodig om ongevallen te vermijden, zonder dat de chauffeur al te zeer door dat aspect in beslag wordt genomen. Doordat de wagen zich aanpast aan de externe omstandigheden, wordt de rijstijl vanzelf vlotter.

Ten slotte wilden we ook een opvallend aanwezige vorm, met een front dat verwijst naar de Lancia-traditie. Oppervlakkig kijkende bezoekers merken alleen die vorm op, en de materialen die in het interieur gebruikt zijn, maar het gros van de innovaties zit onderhuids. Je ervaart ze alleen als de wagen onderweg is en de klassieke frustraties als sneeuw voor de zon verdwijnen.”

Een belangrijke kwaliteit van Robinsons Dialogos is het vermogen van de auto om zijn rijder en diens wensen te herkennen. Dat kan dankzij de Ego Card, waarop een heleboel persoonsgebonden informatie is samengepakt. Die informatie betreft zijn gewoonten en voorkeuren, de geprefereerde positie van stuur en pedalen, de klimaatregeling, de verdeling van intensiteit van licht en geluid.

Tegelijkertijd stemt de wagen ook zijn rijgedrag af op de voorkeuren van de rijder: de afstelling van de ophanging, de verdeling van het motorkoppel over de twee assen en de stuurbekrachtingsverhouding liggen in het verlengde van wat de chauffeur doorgaans verkiest. Is hij toevallig in een ongewone bui en rijdt hij daarom wat nerveuzer of juist wat slomer, dan herkent de informatica die nieuwe situatie en speelt daar binnen de twee minuten helemaal op in.

Er wordt de chauffeur zoveel uit handen genomen dat hij wel een passagier lijkt. Dat kan toch nooit de bedoeling zijn?

“Het idee van werk uit handen te nemen, valt onder de noemer “veilig rijden zonder stress”. De verkeerssituatie is oneindig gecompliceerder geworden en we vinden dat niet de chauffeur daar het eerste slachtoffer van moet worden. Daarom werd de bediening van de Dialogos extreem vereenvoudigd, mede dankzij de beschikbaarheid van spraaktechnologie. Het systeem speelt bijvoorbeeld alleen de nuttige informatie door aan de bestuurder, stelt hem op zijn gemak door bepaalde functies te personaliseren. De stuurkolom die zowel naar links als naar rechts kan worden gekanteld, staat centraal opgesteld om het in- en uitstappen te vergemakkelijken. Op de plaats van het traditionele dashboard bevindt zich een groot paneel met drie LCD-schermen van 13,8”. Op één ervan zijn de wijzerplaten te zien, die uiteraard links of rechts kunnen worden geprojecteerd, op een ander het uitzicht naar achter.”

Ook het aanpassingsvermogen van de Dialogos aan de buitenwereld is indrukwekkend: de wissers detecteren de eerste regendruppels, de anti-ongevalradar functioneert ononderbroken en onzichtbare camera’s waarborgen een perfect gezichtsveld achteruit, en wel over 180 graden, zonder blinde hoeken. De koplampen regelen automatisch de sterkte van de lichtbundel, afhankelijk van de omstandigheden. Onderweg zorgt een camera ervoor dat de wagen het juiste traject aanhoudt. Wijkt de chauffeur onverhoeds af dan wordt hij gewaarschuwd door een geluidssignaal en door een trilling in het stuur. Een adaptieve cruisecontrol zorgt ervoor dat de kruissnelheid wordt aangepast, zodat de wagen steeds op veilige afstand blijft van andere weggebruikers. De versnellingsbak kan automatisch of semi-automatisch worden gebruikt, waarbij de versnellingen met behulp van drukknoppen op het stuur worden bediend. De wagen bezit een pedalenblok links en rechts, dat, als het niet wordt gebruikt, onbeweeglijk als voetsteun dient. Een hendel voor de handrem ontbreekt: de parkeerrem wordt automatisch geactiveerd als de wagen stilstaat.

Sommige oplossingen waren al op andere concept cars te zien, maar de Dialogos verrast vooral door de individuele biosfeer.

“De kwaliteit van de lucht wordt in de toekomst een belangrijk aspect van de levenskwaliteit, een geraffineerde vorm van luxe. Het Top Climate System dat in de Dialogos werd ingebouwd, houdt rekening met alle aspecten van een gunstig leefklimaat en beïnvloedt dankzij zijn gesofistikeerde mogelijkheden niet minder dan vier zintuigen. Om te beginnen regelt de installatie de temperatuur van de ademende binnenwanden en beschikt hij over regenereerbare actieve-koolfilters om de lucht te zuiveren en te ontgeuren. Door de microscopisch kleine openingen in het bekledingsmateriaal ontstaat een diffuse luchtverdeling die een gelijkmatige temperatuur garandeert en de traditionele luchtroosters overbodig maakt. Binnenin werden vier microklimaten voorzien die elk gepersonaliseerd kunnen worden. In eenzelfde ruimte kan aan de wensen van vier individuen worden voldaan, dankzij de aanwezigheid van sensoren in de stoelen die het warmtegevoel meten en daarop inspelen. Daarnaast past de installatie zich ook aan de omstandigheden buiten de wagen aan, of het nu om de vochtigheidsgraad, de temperatuur of de luchtverontreiniging gaat. Iedere passagier kan niet alleen zelf zijn eigen microklimaat instellen, zijn aanwijzingen kunnen ook in het geheugen worden opgeslagen, zodat ze bij een later gebruik snel weer worden opgeroepen.”

U belooft binnenin ook nog comfort, bescherming en de intimiteit van een living room…

“Waar men zich vroeger al te veel tot de visuele ervaring beperkte, ijverden wij voor een totaalgevoel waarin alle zintuigen aan bod moesten komen. Het gevoel van intimiteit hangt bijvoorbeeld samen met het doorlaten van het licht: het was dus noodzakelijk dat vensters het licht konden filteren en we zijn goed op weg om die vensters ook tot LCD-schermen om te vormen, zodat je er bijvoorbeeld de mededeling Back in five minutes op kan schrijven. Alleen lukt dat voorlopig niet omdat die technologie alleen op punt staat voor platte oppervlaktes. Omwille van het tactiele plezier werd gebruik gemaakt van zacht hout (een dunne laag echt hout die op een laag hars en schuim is gelijmd en meegeeft als je er met de vinger op drukt, een idee dat door Marco Ferreri al gebruikt werd bij één van zijn stoelen – PD) voor het dashboard.”

Een opmerkelijke toepassing van de aanpassing aan de individuele behoeftes manifesteert zich in de fauteuils die als het ware zwevend zijn opgehangen en zich perfect aan de vormen van het lichaam van de gebruiker aanpassen, zoals Ron Arad dat eerder demonstreerde met zijn Transformer Sofa. “De stoelen zijn bekleed met nabuk, een geslepen ledersoort die op suède lijkt, het dak is afgewerkt met een mengsel van wol en zijde.”

Ook het interieur is flexibel, het kan worden omgebouwd tot een comfortabel reisinterieur, een gezellig salon of een ontspannen plek om naar muziek te luisteren of een videofilm te bekijken. Of zelfs tot een studie- of werkplaats. In het midden van de achterbank bevindt zich een opbergruimte die een display met twee schermen van 14” verbergt. De hoofdtelefoon voor het beluisteren van muziek is in de hoofdsteun verwerkt. Om het geluid te horen moet de passagier enkel het hoofd in het kussen van de steun laten zakken. De passagiers worden rondom omringd door verfijnde elegantie: de zones waarlangs licht, lucht en geluid wordt verspreid, zijn bekleed met transparant “ademend” metaalgaas.

Het comfort wordt verder gediend door een multilinkophanging met een virtueel rolcentrum: op een oneffenheid verplaatst het wiel zich naar achter, zodat er minder trillingen naar de carrosserie en het interieur worden overgebracht.

De indrukwekkende Dialogos, waaraan de middenstijl ontbreekt en die centraal naar buiten opengaande portieren bezit, is in ieder geval een zeer opvallende wagen. Staat dat niet een beetje haaks op de roeping van Lancia, die klassewagens ontwerpt die het understatement cultiveren?

“Ik heb die omschrijving wel meer gehoord en vind niet dat ze klopt. Vincenzo Lancia maakte zeer expressieve auto’s die barstten van persoonlijkheid en innovatie, pure meesterwerken. Er staan ontelbare patenten op onze naam. Lancia was een rebel, maar met zeer luxueuze en verfijnde trekjes en daar gaan we dus terug naartoe.”

Intussen is een sterk door de Dialogos geïnspireerde Lancia niet voor morgen. Zelfs niet voor overmorgen.

“De eerstvolgende nieuwe Lancia is de Dedra, waarvan de ontwikkeling van voor dit project dateert. De eerste erfgenaam wordt de nieuwe Lancia Kappa, die over drie tot vier jaar wordt verwacht, maar waarin slechts deeloplossingen worden gebruikt – al blijven de centrale peilers gevrijwaard. Het belangrijkste aan de Dialogos is dat hij Lancia, dat toch op een rijke traditie van vernieuwing en verfijning kan terugkijken, opnieuw op de kaart heeft gezet met een ontwerp dat hightech en luxueuze elegantie verenigt. Het was in de eerste plaats onze bedoeling de Lancia-lifestyle voor klanten met een grote culturele bagage, die de kleine details en verfijnde materialen weten te appreciëren, met de Dialogos opnieuw en nadrukkelijk te definiëren.”

Pierre Darge

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content