Jarenlang bezat de Disney-studio een quasi monopolie op de avondvullende tekenfilm voor groot en klein. Aan die suprematie komt allicht een eind als straks DreamWorks uitpakt met zijn eerste lange tekenfilm (“The Prince of Egypt”). De alleenheerschappij krijgt inmiddels al een flinke deuk met “Anastasia”, de visueel erg spectaculaire, 50 miljoen dollar tekenfilm waarmee 20th Century Fox de concurrentie aanbindt met het Mickey Mouse-imperium.

Puur artistiek is de operatie geslaagd: “Anastasia” bezit meer visuele punch en grafische verfijning dan enkele recente Disney-tekenfilms. Alleen jammer dat “Anastasia” inzake geschiedvervalsing nog een stap verder gaat dan kampioen terzake Disney. Niet dat een tekenfilm ons een saai historisch prentenboek moet voorleggen, maar de makers van “Anastasia” maken het toch wel zeer bont.

De film vertelt de felbewogen avonturen van de jongste tsarendochter, die tijdens de Revolutie miraculeus weet te ontkomen, grootgebracht wordt in een weeshuis en zich weinig of niets meer herinnert van haar koninklijke kinderjaren. Maar precies omdat ze zo goed op de Romanovs gelijkt, wordt Anastasia, die voortaan als Anya door het leven gaat, door de sympathieke oplichter Dimitri gebruikt om het familiefortuin van Nicolaas II in te palmen. Ze wordt door Dimitri opgeleid en opgedirkt om zich uit geven voor de Russische prinses. In ballingschap in Parijs wacht de keizerlijke douairière immers nog altijd op de terugkeer van haar verloren kleindochter. Maar aldra beseft de onberispelijke heldin dat ze in feite echt de persoon is die ze pretendeert te zijn.

De Russische Revolutie wordt in vijf minuten afgehaspeld; van het communisme is zo mogelijk nog minder te zien, afgezien van een kransje vrolijke boeren die weemoedig terugdenken aan de tijd van toen. In dit revisionistisch sprookje liggen de communisten trouwens niet aan de wieg van de omwenteling. Nee, de revolutie werd ontketend door de boosaardige tovenaar Raspoetin om de gehate Romanov-dynastie te kunnen vervloeken. Raspoetin schiet er ook zijn hachje bij in, maar vanuit het voorgeborchte blijft hij de tsarenfamilie kwellen. Zo stuurt hij er bijvoorbeeld zijn kwade groene geesten op uit om Anya tot zelfmoord te drijven.

Zoals vele tekenfilms is “Anastasia” een demonstratie van allerlei transformaties: Anya van droomprinses tot weesmeisje en dan weer tot krachtdadige barbieprinses; Dimitri van bedrieger tot all American-droomprins; Raspoetin van kwaad tot erger.

Het karakteristiek Russische van het verhaal wordt danig afgezwakt doordat de jeugdige figuren veeleer als Californische tieners ogen en zich als dusdanig gedragen – iets waar de stemmen van MegRyan en John Cusack nog toe bijdragen.

Louter inzake animatiekunstjes mag de prent er zeker zijn, er zijn zelfs diverse huzarenstukjes waarnaar je gapend zit te kijken: de balscène in het koninklijk paleis, een vergulde droomwereld waarin we duizelig rondwalsen; een wilde treinachtervolging die eindigt met een treinstel dat van een brug dondert en explodeert; de somptueuze herschepping van Sint-Petersburg en Parijs in knappe breedbeeldcomposities (dit is de eerste tekenfilm in Scope sinds “Sleeping Beauty” uit 1959).

De liedjes zijn aan de banale kant, maar ze stuwen tenminste het verhaal krachtig voort en zijn er niet louter bijgesleurd om ook nog een soundtrack-cd te kunnen verkopen.

Producer-regisseur Don Bluth (“An American Tail”), die in 1980 met slaande deuren wegging bij Disney, bewijst in ieder geval dat hij in artistiek opzicht aan zijn vroegere werkgever gewaagd is.

“Anastasia” van Don Bluth en Gary Goldman, met de stem van Meg Ryan, John Cusack, Christopher Lloyd, Kirsten Dunst, Angela Lansbury.

Patrick Duynslaegher