REIZEND VOLKSTEATER (1)

Je dacht dat het niet (meer) bestond, maar in Kortrijk is het door Limelight weer uitgevonden onder de naam Westvlaams Volkstoneel. Het is de bedoeling om met een gelegenheidsensemble dat volgens de omstandigheden telkens uit andere spelers kan bestaan op straten en pleinen te gaan spelen. Trekpaard is akteur Wim Opbrouck en voor een eerste optreden werd gekozen voor een wagenspel, dat tijdens de Sinksenfeesten (4 en 5 juni, telkens om 15 en 21 u.) het stadscentrum van Kortrijk moet animeren met “Sterfscènes”. Ze worden gespeeld onder het motto “De Quakzalver op zijn theater roert hier rustig zijn snater”.

Het wagenspel wordt in de korte tijd van 10 dagen klaargestoomd en het zal naar best vermogen worden uitgevoerd door Twiggy Bossuyt, Françoise Vanhecke, Wim Opbrouck, Lucas Smolders, Jan Vromman en Wim Willaert. Het kijken is gratis en er kan niet gereserveerd worden. Dat geldt ook voor de andere, vooral muzikale aktiviteiten dieLimelight voor “Sinxen 95” organizeert.

– Info : (056) 22.10.01.

REIZEND VOLKSTEATER (2)

In 1945 stichtte Rik Jacobs (1913-1985) het Reizend Volkstheater (RVT), eigenlijk de voortzetting op professionele basis van ’t Nieuwe Getij, het “lekenspelgezelschap” dat Jacobs en anderen in 1930 opstartten. De beginperiode was een echte pionierstijd en het Reizend Volkstheater trok heel wat beloftevolle tonelisten aan. Met de opkomst vanaf 1950 van de kamer- en zolderteaters en de daarmee gepaard gaande bewustwording van diverse internationale stromingen, verzwakte het artistieke elan van het RVT. Een nieuwe adem zou pas gevonden worden nadat het RVT niet langer politiek, noch administratief bevoogd werd. In 1985 treedt Peter Benoy aan als direkteur en onder de naam Theater Zuidpool start een nieuw en onafhankelijk tijdperk, een vrije zoektocht naar vernieuwing, die voortduurt.

De geschiedenis van 50 jaar RVT/Theater Zuidpool (1945-1994) wordt door Peter Benoy en Eddie Vaes zorgvuldig uit de doeken gedaan in een mooi geïllustreerd, leerrijk en vlot geschreven boek, waarin ook verteld wordt hoe teater in Vlaanderen soms moet worden gemaakt. Tot slot worden alle gespeelde stukken op een rijtje gezet.

Het boek “RVT/Theater Zuidpool 1945-1994” telt 128 bladzijden en kost 595 frank. Het kan besteld worden bij Theater Zuidpool, Lange Noordstraat 11, in 2000 Antwerpen.

– Info : (03) 231.57.58.

GENOMINEERD

Tussen 25 augustus en 8 september wordt in verschillende zalen in Gent het Teaterfestival georganizeerd, waarop werk van Nederlandse en Vlaamse gezelschappen zal te zien zijn, dat tijdens het voorbije seizoen (door de jury op 11 mei afgesloten) werd geprezenteerd en geselekteerd. Dit festival kent twee periodes, één in Nederland en één in Vlaanderen. Tot nu toe werd de Vlaamse periode in Antwerpen in deSingel en Monty georganizeerd, maar vanaf dit jaar komt daar verandering in en wordt een beurtrol ingevoerd tussen Gent (1995), Brussel (1996) en Antwerpen (1997).

De jury, onder het voorzitterschap van Johan Thielemans, nomineerde 12 produkties. Dit is het maximum aantal toegelaten nominaties. Het is niet zeker dat ze alle 12 in Gent zullen te zien zijn. Dat hangt af van het aantal beschikbare zalen (voor Gent wellicht niet zo’n probleem), van technische faktoren, maar ook van het al dan niet vrij zijn van de spelers om de produktie tijdens de festivaltijd te hernemen.

Uit Nederland zijn 9 produkties genomineerd : “Onder kontrole” door Mug met de Gouden Tand, “Angels in America” door Ro Theater, “Rijkemanshuis” door Zuidelijk Toneel, “Lulu” en “De Perzen” door Hollandia, “Written on the wind” door Toneelschuur Haarlem, “Troje Trilogie” van Teater van het Oosten, “Klaagliederen” door Toneelgroep Amsterdam, en “Goldberg variaties” door Art & Pro. Uit Vlaanderen zijn “Who’s afraid of Virginia Woolf” door Malpertuis (regie : Dirk Tanghe), “Kopnaad” (Stefan Hertmans) van het Kaaitheater (regie : Jan Ritsema) en “Moeder & Kind” (Arne Sierens) van Victoria (regie : Alain Platel) genomineerd.

Bij de Nederlandse nominaties zijn 2 Vlaamse regisseurs betrokken. Guy Cassiers regisseerde de zeven uur durende voorstelling “Angels in America” en Ivo Van Hove (al jaren artistiek leider van het Zuidelijk Toneel in Eindhoven) regisseerde “Rijkemanshuis”.

Opvallend is dat bijvoorbeeld Blauwe Maandag Cie (BMCIE) er dit keer niet bij is, evenmin als De Tijd. Nochtans waren “Vrijen met dieren” (Stany Crets) van BMCie en “Agatha” (De Tijd) elk in hun genre en interpretatie uiterst boeiende prestaties. Ook “De kunst van het vragen of de reis naar het welluidende land” van Peter Handke bij KVS-Brussel (regie van Lucas Vandervost) vond blijkbaar geen genade bij de jury. Over de nominatie van “Kopnaad” kan getwist worden omwille van de regie die te weinig sleutels aanbiedt om de haast ontoegankelijke tekst te ontsluiten. Onbetwistbaar daarentegen is de nominatie van “Who’s afraid of Virginia Woolf ? ” (Edward Albee) waarin Dirk Tanghe Marie-Louise Stheins en Peter De Graef tot topprestaties drijft, als het echtpaar dat genadeloos op elkaar inkerft.

Tijdens het Theaterfestival kiest een aparte kleine jury uit de genomineerde gezelschappen een laureaat. Daar is een belangrijke geldprijs aan verbonden.

– Info : (03) 248.65.60.

ROGER ARTEEL

Marie-Louise Stheins en Peter De Graef in “Who’s afraid of Virginia Woolf ? ” : genomineerd voor het Theaterfestival in Gent.

JONGEREN

Op initiatief van een aantal jeugdprogrammatoren van de Federatie van de Vlaamse Erkende Culturele Centra werd in 1986 het Signaal-festival uit de grond gestampt. Bedoeling was de betere jeugdteaterprodukties van het voorbije seizoen samen te brengen op één dag en op één plaats om op die manier zowel bij publiek, organizatoren als bij beleidsmensen extra aandacht te vragen voor dit segment van de toneelspeelkunst.

Negen jaar later bestaat het festival nog steeds. Maar het elan en het entoesiasme uit de begintijd is de jongste jaren verdampt. De Signaal-dag heeft zwaar aan belang ingeboet. Zowel bij het publiek, dat trouwens nooit erg wakker heeft gelegen van dit ons-kent-ons-festivalletje, als bij de organizatoren, die begrepen hebben dat ze hun tijd en energie beter kunnen investeren in bijvoorbeeld het Jeugdteaterfestival in Den Bosch.

Dit jaar wordt de Signaal-prijs uitgereikt op de Signaaldag die op woensdag 7 juni wordt georganizeerd in het kultureel centrum Luchtbal in Antwerpen. Dat gebeurt om 22 uur, in aanwezigheid van de minister van Kultuur en van de Antwerpse schepen van Kultuur.

Tevoren wordt een kleine studiedag opgezet rond het tema “teater door jongeren”. Naast de obligate debatten en panelgesprekken zijn er gelukkig ook enkele voorstellingen te zien.

Zo speelt de groep De Maand Mei om 15 u.30 “Oidipous Royal Baby”. De Vlaamse Arlette Van Overvelt regisseert een tekst van de Nederlander Rob de Graaf waarin het verhaal van Oidipous verteld wordt door 6 tieners. Om 17 uur toont het Speeltheater uit Gent fragmenten uit “Alleen. Alleen”, een work-in-progress waarbij koreograaf Ives Thuwis danssolo’s met jongeren maakt. De definitieve vorm van “Alleen. Alleen” zal in première gaan in het voorjaar van 1996. Een derde jongerenproduktie is “Claus en Bernhard & Consorten” van De Victors, een teatergroep met jongeren van het Stedelijk Kunstinstituut van Gent. In samenwerking met Dirk Pauwels, de artistieke baas van Victoria, maakten ze een collage van teksten, beelden en gedachten over “krokodilletranen, ros schaamhaar, dood, soap, Benetton, Serven & Kroaten”. Zapteater dat heen en weer schiet tussen platte komedie, bittere humor, vrijblijvendheid en engagement. Deze Victoria-produktie begint om 20 u.30.

– Info : (03) 542.49.40.

SYSTEMEN

Geïnspireerd door de bloedige Roemeense revolutie van 1989, schreef Bruno De Vuyst “Wintergezellen”, een stuk dat nog tot en met 25 juni gespeeld wordt in de grote zaal van het Mechels Miniatuur Theater. Het gaat “over het politieke en morele failliet na de bevrijding van Centraal- en Oost-Europa” en ook “over het falen van de grote politiek, ekonomische systemen die deze eeuw hebben beheerst en van de kerk als Instituut van onbetwist moreel gezag”. En “het gaat nog het meest over de eenzaamheid van mensen, daar en ook hier, mensen die worden opgegeten door een systeem. ” Aldus Manu Verreth in een persbericht. De direkteur van het MMT speelt zelf mee, samen met de andere vaste leden van het gezelschap. Broer René Verreth regisseerde.

– Reserv. : (015) 42.25.44.

RELATIES

Als zoon van een arbeider uit een Londense volkswijk moest Arnold Wesker al zeer jong gaan werken om aan de kost te komen. Een van zijn vele jobs was patissier-leerjongen in een Londens hotel. Op basis van die ervaring schreef Wesker in 1959 “The Kitchen”, een stuk waarin de intriges tussen koks en diensters in een groot keukenbedrijf uitgroeien tot een metafoor voor de oppervlakkige relaties binnen de helse machine die de westerse konsumptie-samenleving is.

Weskers debuut sloeg bij de kreatie in 1961 in als een bom en werd kort daarna overal opgevoerd. Zijn suksesstuk komt nu een beetje oubollig over, maar beleeft niettemin een soort revival. Enkele maanden geleden was het bij de Koninklijke Nederlandse Schouwburg te zien in een regie van Ronnie Commissaris. In september 1995 zal Dirk Tanghe op uitnodiging van de Rotterdamse Schouwburg “De Keuken” regisseren in een havenloods in Rotterdam.

Van 3 tot en met 14 juni, telkens om 20 u.45, wordt “De Keuken” gespeeld in de leegstaande sigarenfabriek Alto aan de Gierledreef in Turnhout. Het gaat om een initiatief van de Warande dat een samenwerkingsverband smeedde tussen tien Kempense amateurgezelschappen, nl. Teater Anoniem, Hoogspanning, De Orchidee, Veredeling Middelaresvrienden, De Franciscusgezellen, Claravrienden, Ik Dien, ’t Vierde Oor en Elcerlyc. De tekst en de hektische keukenbedrijvigheid wordt geregisseerd door Johan Van Lierde, in de jaren ’80 aktief als beroepsakteur bij het ter ziele gegane gezelschap De Mannen van den Dam.

– Info : (014) 41.69.91.

EN VERDER

– “Vrijen met Dieren” : de alweer schitterende nieuwe produktie van de Blauwe Maandag Compagnie is van 1 tot en met 3 juni te zien in het cultureel centrum van Strombeek-Bever (02/267.41.56) en van 5 tot en met 8 juni in de Bourla in Antwerpen (03/234.12.40).

EDWARD VAN HEER