Paloma Picasso was in België om promotie te maken voor haar parfums, en leek in niets op de ongenaakbare sfinx van de publiciteitscampagnes.

Linda Asselbergs

Op de promotiefoto’s voor Mon parfum kijkt ze je recht in de ogen : vurig, doordringend, het vrouw-geworden drama in een palet van rood, wit en zwart. Ik herinner me nog andere beelden van haar : overladen met somptueuze juwelen, als een odalisk theatraal op een ligbed uitgestrekt. De échte Paloma Picasso heeft dezelfde melkwitte teint, scharlaken mond en hetzelfde gitzwarte haar, maar een journalist die benieuwd is naar het merk van haar stoere vuurrode rolkraagtrui, mag haar prompt ongegeneerd in de nek blikken. Een warme, mediterrane lach graaft kraaienpootjes rond haar ogen. Ogen die overigens zéér onmiddelbaar stralen als ze het over de nieuwe man in haar leven heeft : een osteopaat met wie ze in Londen leeft. Achtenveertig is ze nu en het brein achter twee dames- en één herenparfum, een luxecosmeticalijn gegroeid uit de beroemde lippenstift Mon rouge, en een omvangrijke collectie opvallende modeaccessoires en home design. Voor de centen hoeft ze het allang niet meer te doen, want als dochter van haar beroemde vader erfde ze een vermogen dat in ’73 op ruim 1,3 miljard Franse frank werd geschat. Maar creëren is een passie voor Paloma Picasso en die passie deelt ze graag met anderen.

Uw imago is dat van een gesofisticeerde vamp met een vuurrode mond. Hebt u nooit zin om tegen dat imago te rebelleren ?

Paloma Picasso : Niet echt, want het imago dat ik projecteer komt in grote mate overeen met hoe ik echt ben. Of laten we zeggen dat het een zeker facet van mijn persoonlijkheid uitvergroot. Dat dramatische rood, dat bén ik gewoon. Ooit verscheen ik in een knalgroen pakje in een televisiestudio en de producer was absoluut verontwaardigd. Het scheelde niet veel of hij had me weer naar huis gestuurd. Een tijdlang maakte ik mij minder nadrukkelijk op omdat ik vreesde dat de mensen zouden denken : onder die maquillage is er helemaal niets. Maar de mensen in mijn omgeving vroegen of ik me niet lekker voelde, en ik nu doe ik alleen bruine lippenstift op als ik niet herkend wil worden. Ik moet wel zeggen dat ik me de laatste jaren wat meer ontspannen kleed dan vroeger : ik hoef niet meer zo nodig elke dag hoge hakken en een strakke rok aan. Maar er zijn dingen die ik nooit zal dragen omdat ze me niet staan. Pastels, bijvoorbeeld, daar moet altijd een zwarte kraag omheen.

Ik veronderstel dat u alleen dingen ontwerpt die u zelf zou willen dragen of hebben.

Dat klopt. Alles wat ik ontwerp is een reflectie van mijn persoonlijke stijl en ik ben zelf mijn trouwste klant. Met een familienaam als de mijne voelde ik heel sterk de behoefte om een heel eigen imago te creëren. Bovendien heb ik krachtige trekken, en daar horen sprekende kleuren en opvallende accessoires bij.

Beschouwde u uw familienaam aanvankelijk eerder als een obstakel dan als een ijsbreker ?

Ik heb er in elk geval alles voor gedaan om zo vlug mogelijk een voornaam te verwerven. Mijn eerste ontwerpen ondertekende ik uitsluitend met Paloma, maar toen ik de catalogus inkeek, stond daar toch Paloma Picasso. Ik kon met geen mogelijkheid verbergen dat ik een Picasso was. Het is trouwens ook geen naam om je voor te schamen. Het enige dat er opzat, was hem eer aan te doen en hem op een waardige manier te dragen.

De Picasso-erfgenamen weigerden elke medewerking aan ?Surviving Picasso?, de film over uw vader die vorig jaar uitkwam. Waarom eigenlijk ?

Of het nu om een biografie gaat, een toneelstuk of een film, altijd is er de neiging om mijn vader voor te stellen als een geniaal monster, en zo hebben wij hem nu eenmaal niet gekend. Wij hebben de makers van Surviving Picasso niet geholpen, maar we hebben hen ook geen proces aangedaan. Enerzijds omdat we het toch verloren zouden hebben, want het leven van een beroemd kunstenaar is nu eenmaal publiek bezit, en anderzijds omdat we die film zeker niet meer luister wilden geven dan hem toekwam. Ik zou zeggen : mijn vader heeft zich uitgedrukt via zijn omvangrijke oeuvre, wie hem wil leren kennen, heeft mogelijkheden genoeg om dat via zijn werken te doen.

Hebt u nooit zin gehad om te gaan schilderen ?

Nee, ik schilder niet, zelfs niet in het geniep. Ik heb er nooit de behoefte toe gevoeld en ik beschouw dat als een zegen, want met mijn naam had ik tegen gigantische vooroordelen moeten optornen. Aan de ene kant ben ik een echte perfectioniste en probeer ik alles wat ik doe zo goed mogelijk te doen, maar anderzijds zou ik niet kunnen functioneren als ik een overdreven belang hechtte aan de dingen die ik doe. Als ik mijzelf verschrikkelijk au sérieux zou nemen, zou ik totaal verlamd zijn en nergens toe komen, vrees ik.

U ontwerpt de meest uiteenlopende dingen, van parfums en cosmetica over zonnebrillen tot serviezen en badkamertegels. Hebt u zelf een voorkeur voor een bepaald domein ?

Alles wat vrouwen omringt, interesseert mij. Voor mannen ontwerpen vind ik moeilijker, omdat ze uit hoofde van hun beroep toch vaak tot een zeker conservatisme in hun uiterlijk gedwongen zijn. Maar voor de rest : ik hecht zeker niet meer belang aan het ontwerpen van een juweel met een peperdure diamant dan aan een simpele lippenstift. En voor allebei geldt dat de mayonaise de ene dag al wat beter lukt dan de andere, om het nu maar eens prozaïsch uit te drukken. Mijn voldoening is het grootst wanneer ik er echt in slaag om, in welk domein dan ook, alles uit te drukken wat ik op dat moment wil zeggen. In die zin is hetcreëren van een parfum de moeilijkste opgave, veel moeilijker dan het ontwerpen van een collectie handtassen bijvoorbeeld. Want zo’n collectie bestaat uit véél handtassen, terwijl een parfum iets unieks is, waarin een hele wereld van emoties vervat zit. De creatie van een parfum begint voor mij met het ontwerpen van de flacon, die al bepaalde verwachtingen moet oproepen. En dan probeer ik de parfum-createurs zo genuanceerd mogelijk uit te leggen welk effect ik wil bereiken. Bij de creatie van Tentations, mijn tweede vrouwenparfum, waren drie laboratoria betrokken, en het was boeiend om te ervaren hoe totaal verschillend ze mijn aanwijzingen geïnterpreteerd hadden. Uit de verschillende mogelijkheden koos ik wat mij op dat moment de beste incarnatie leek van mijn smaak, mijn passies, alles waarvoor ik sta.

Het moet prettig zijn om voor uzelf en anderen een wereld van schoonheid te creëren.

Ik ben opgegroeid in een wereld van schoonheid en creativiteit, in huizen met oude, maar mooie meubelen. Ik herinner me nog heel goed hoe ik als klein meisje de kussens van het bankstel uit elkaar duwde, op zoek naar de oorspronkelijke kleuren van de vervaalde stof. En later heb ik er mijn vak van gemaakt om mensen met schoonheid te omringen. Nee, dat heeft niets met kunst te maken, want het doel van kunst is nooit puur esthetisch. Maar ik ben ervan overtuigd dat het esthetische op zichzelf een essentiële functie heeft in ons bestaan én dat het een reflectie van de tijdgeest is. Mooie dingen verzachten het leven van alledag, je ziet telkens weer dat in de meest barre levensomstandigheden mensen troost zoeken in een object dat schoonheid uitstraalt. En schoonheid hoeft niet duur te zijn, ze bestaat in vele vormen : er zijn mooie en lelijke plastic borden.

Ook het element verleiding speelt een grote rol in uw creaties.

Verleiding heeft een slechte naam, het begrip roept meteen het beeld op van iemand die trucjes gebruikt om iets van een ander gedaan te krijgen. Maar zo zie ik het niet. Charme en verleiding werken op alle niveaus, en het verlangen om door anderen geapprecieerd te worden, zet aan tot veel goeds. Ik heb altijd al aandacht voor anderen gehad. Als kind nam ik de bus naar school en de kaartjesknipper vertelde me ooit dat ik de eerste mens was die die dag tegen hem glimlachte. Kijk, dat is een kleine attentie, maar ze maakt het leven aangenamer voor beide partijen.

Wat zijn de elementen die nu de kwaliteit van uw leven bepalen ?

Respect voor mezelf en anderen, zou ik zeggen. Liefde en vriendschap zijn met de jaren steeds belangrijker geworden. En generositeit. Ik ben erachter gekomen dat ik door mij voor anderen open te stellen ook mezelf help. Anderzijds heb ik steeds minder behoefte aan een publiek leven. Ik ga veel minder uit, geef de voorkeur aan een intieme avond met een paar goede vrienden boven een grootse soiree.

Binnen twee jaar wordt u vijftig. Doet u dat iets ?

Oud worden heeft mij nooit angst ingeboezemd. Toen ik geboren werd, was mijn vader achter in de zestig. Maar hij had niets van een oude man, zo gedroeg hij zich alleszins niet. Ik heb ook een schitterend voorbeeld aan mijn moeder (de schilderes Françoise Gilot, red.), die nog heel actief is en er fantastisch uitziet. Kijk, vrouwen kunnen nu een beroep doen op allerlei middelen en technieken om er jong te blijven uitzien. Hoe ver je daarin wil gaan, moet je voor jezelf uitmaken, vind ik. Er zijn vrouwen voor wie een jeugdig uitzicht een belangrijke rol speelt in hun leven, en ik kan me voorstellen dat die panikeren bij het verschijnen van de eerste rimpels. Mais la laideur n’est pas dans le ride. Ik ken oude gerimpelde vrouwen die een grote innerlijke schoonheid uitstralen. Maar het is best mogelijk dat ik op een dag in de spiegel kijk, een trieste kop zie en besluit om een esthetisch chirurg op te zoeken. Overigens, er is een nieuwe man in mijn leven en dat is de beste verjongingskuur die er is.

Paloma Picasso voor Lopez Cambil (accessoires), Tiffany & co (broche), en Villeroy & Boch (servies).