De mannendefilés in Milaan zijn een jaarlijks hoogtepunt voor modejournalisten – en theaterliefhebbers. Wim Denolf kwam terug van zijn eerste modeweek met een handleiding: ‘Milano Moda Uomo’ in negen stappen.

Essentiële bagage

Modejournalisten kijken reikhalzend uit naar defilés – kunnen de opperfashionistas eindelijk hun nieuwste outfits en accessoires tonen. Nog niet in de winkel verschenen, vintage, onvindbaar, peperduur, het juiste label, helemaal nu, op maat gemaakt: de regels en statussymbolen van de modewereld zijn ondoorgrondelijk. Zo suggereren hoge hakken of sandalen een chauffeur, en staat een lederen Mulberry-notitieboek beter dan een A5-schriftje van de AVA. Probleem is maat houden, zeker voor de Italianen. Zelfs hun slip is assorti. Etalagepoppen op speed zijn echter een dankbaar doelwit voor bitse collega’s. Je gaat dus maar beter low profile.

Verschijn in up-to-date zwart pak, zoals de hoge piefen van GQ en Esquire, of zoals de ontwerpers zelf, in eenvoudig T-shirt, versleten jeans of driekwartshorts en trendy sneakers. Het label van de designer in kwestie dragen, bewijst de ontwerper eer, maar is uitsloverig. Ook een outfit van de concurrentie is ongehoord. Belgische designers kunnen wel – alleen Dirk Bikkembergs showt in Milaan. Op één accessoire wil je niet besparen: je zonnebril. Merknaam, niet van twee seizoenen geleden en te allen tijde te dragen, zelfs tijdens de defilés. Zet je hem af, trek dan nadrukkelijk een pijnlijk gezicht naar de felle catwalk-spots en flitscamera’s. Andere benodigdheden: zonnecrème, pleisters voor eventuele blaren, trendy merkwater, minideodorant en een stadsplan. Met een mobiele telefoon raak je tijdig aan een taxi om je van het ene naar de andere defilé te brengen. Denk ook aan nachtcrème en aspirines. Zondagavond een feestje van Costume National, maandag van Paul Smith, woensdagnacht een loodsrave van Andrew McKenzie, donderdag een tuinparty van Dsquared² – je zou voor minder crashen.

Niet opgeven

Tijdens Milano Moda Uomo worden in vijf dagen ruim vijftig defilés en veertig presentaties afgewerkt. De vroegste om halftien ’s ochtends, de laatste rond negen of tien uur ’s avonds. Doe nog enkele showroombezoeken en diners met persagenten of commerciële contacten, en je tong hangt al snel op je schoenen. Rennen is de boodschap: defilés liggen mijlenver uit elkaar en alle ontwerpers laten op zich wachten. Laat de taxichauffeur kamikaze-achtige toeren uithalen om je toch op tijd ter plaatse te brengen. Verdraag veertig minuten stress voor om en bij tien minuten defilé.

Je moet wel eerst een zitje bemachtigen. Sommige huizen nemen zelf contact met je op, andere moet je bestoken met faxen en e-mails, al geef je dat nooit toe. Prada kun je wel vergeten, daar moet de eerste Belg nog geaccrediteerd worden. De verzamelde uitnodigingen wachten op je aan de hotelreceptie, als onfortuinlijke collega’s ze niet ontvreemden natuurlijk. De maatpak-security aan de deur kijkt uit beleefdheid toch niet naar de naam. In ieder geval: doorzetten. Zelfs zonder uitnodiging of schriftelijke toezegging kun je binnenraken op een Dolce & Gabbana-defilé. Aan de poort van het Dolce & Gabbana-palazzo in de via San Damiano word ik drie keer geweigerd. Na me veertig minuten vast te klampen aan de statige toegangspoort, laat een pr-dame me alsnog binnenglippen, via een omweg zelfs tot bij de eerste staanplaatsen. Medelijden met een inconoscente of een noodoplossing om een zweterige deurmat te verwijderen, who cares: binnen is binnen.

It’s a family affair

De mannendefilés lokken honderden inkopers, journalisten, stylisten, fotografen en persverantwoordelijken uit de hele wereld. Ons kent ons kent ons, want dit selecte mooie-mensenclubje zit ook met elkaar opgescheept tijdens de modeweken van Parijs, Londen en New York. Belgen zijn hier op één hand te tellen – L’Uomo Vogue, Esquire, GQ, Harper’s Bazaar, Marie Claire, Le Figaro, The Independent, dát is je familie de volgende vijf dagen. Op defilés, op restaurant, boetiekrecepties en soirees, tot het toilet toe.

Grote jongens allemaal: om de artdirector van de Britse Vogue te strikken, bood Harper’s Bazaar maar liefst 32 miljoen frank (ruim 793.000 euro). Laat je niet intimideren door de Dior-handtassen van de perskrokodillen – als je niet belangrijk was, zat je hier niet, moet je maar denken. Toon je verbaal talent, ook al ben je een jonge nieuweling, is je naamkaartje het bleekste van de hele hoop en heet je buur Tyler Brulé ( Wallpaper), Giania Bellafante ( New York Times) of Sander Lubbe ( Dutch). Als je maar geen rel schopt met Suzy Menkes, wegens scherpe stukjes in de International Herald Tribune een gevreesde naam in modeland. Leg zoveel contacten als je kunt. Als een collega je taxi voor je neus wegkaapt, komen connecties van pas – al beveel ik mijn memorabele autorit met drie telefonerende RAI-journalisten niemand aan.

Tafelgesprekken

Collega-journalisten weten een sappig verhaal naar waarde te schatten. Volg tijdens je verblijf dus de Italiaanse en Britse pers. Al gauw vind je in La Stampa een sneer van Valentino-vennoot Giancarlo Giammetti naar Prada-baas (en overnamekandidaat) Patrizio Bertelli: “Geld en een mooi cv zijn niet genoeg. Een vennoot moet een gevoel voor mode hebben. Bertelli heeft geen respect voor designers, en dus interesseert hij ons niet.”

Andere mogelijke gespreksonderwerpen: de rechtzaak van Opium-model Sophie Dahl tegen Marie Claire, dat een coverfoto had bijgewerkt, Ivana Trump en haar romans over model-dochter Ivanka of de kruistocht van Donatella Versace tegen een biografie die stelt dat Gianni een maffiadoelwit was. In het liefdesdepartement: de zoveelste breuk van Linda Evangelista met voetbalster Fabien Barthez en het turbulente liefdesleven van Alexander McQueen. De ontwerper trouwde amper een jaar geleden filmregisseur George Forsyth op het jacht van de prins van Gambia. Bruidsmeisje Kate Moss bracht geen geluk: de twee zijn gesplit. Zo niet: improviseer. Desnoods schep je maar op over een homeopathische wondermiddel tegen rugpijn, alcoholisme en andere journalistenkwalen.

Borst vooruit, kin omhoog

Met zoveel belangrijke namen in de lucht, is een modeweek een krachtmeting. Power play, zoals Judith Kranz het noemt. Onbewaakte momenten: binnen de vier muren van je hotelkamer. Laat je nooit gaan, toon jamais het achterste van je tong – hoe lief ook de pr-dame, hoe groot ook de aangeboden korting, hoeveel champagne en martini’s men ook schenkt.

Gebruik wachtpauzes voor defilés voor impression management. Vergeet schoonheid of arrogantie, je moet belangrijk lijken. Begroet oude bekenden zichtbaar enthousiast (de wang aanbieden, niet kussen), consulteer je agenda, maak een praatje met de buurman, gebruik je invitatie als waaier en beveel collega’s je regelmatig op te bellen. Lezen hoort blijkbaar niet, klagen wel – over de hitte, het ongemakkelijke zitje, knellende schoenen, peu importe. Ook vergeten: vanaf je defiléstoel naar huis bellen om te zeggen hoe geweldig het wel niet is dat je op de tweede rij zit bij Versace. Commentaar op een défilé wordt per definitie gefluisterd. Niemand wil overenthousiast lijken, laat staan een afvallige invité. Volgende keer wil je opnieuw een uitnodiging. Populair zijn afgemeten opmerkingen: genre “Geheel nu” – “Al gezien” – ” Oh Giorgio” – “Het was beter met Jil Sander“, dat soort zaken. Handgeklap: kort en stoïcijns. Luid klappen mag alleen vóór het defilé, als teken dat het wachten te lang duurt. Bij Bikkembergs bijvoorbeeld: zijn defilé in het San Siro-stadion, thuishaven van AC Milan, startte pas om 22 uur, met één uur vertraging dus. Misschien zweeg iedereen hem daarom naderhand dood.

Tot slot: cadeautjes op je stoel, zoals een T-shirt of een sjaal worden niet opengemaakt, die bekijk je thuis wel. Tenzij het aandenken het Atelier Versace-kussen onder je kont is. Dan vecht je zoals alle anderen en sleep je desnoods drie of vier exemplaren onder de arm.

Places to be seen

Erbij horen in Milaan is niet alleen een kwestie van uiterlijk vertoon: verschijn op de juiste plekken, niet in last years restaurant. Volg de sterren: Tom Ford eet graag truffels in de stijve Trattoria Delle Langhe op corso Como, Miuccia Prada verkiest art nouveau-pizzeria Bebel’s in via San Marco en Dolce en Gabbana Giacomo in via Bellini. De Versaces lunchen bij de Conte Camillo naast het Hotel Cavour en dineren in het traditionele Torchietto in via Sforza.

Vallende sterren

Celebrities doen de winkel draaien. Designers sloven zich uit om een defilé van star power te voorzien. Leuk voor de aanwezige journalisten, al blijft iedereen stoïcijns. Negeer Benicio del Toro, Ron Wood, Sting en Harrison Ford, een handtekening vragen is je doodvonnis in modeland. De sterren zijn ‘gewoon’ toeschouwers zoals alle anderen: Boy George, muziekadviseur bij Versace, Brits enfant terribleTracey Emin bij Vivienne Westwood, de rondborstige stoet Italiaanse actrices en presentatrices bij alle anderen.

Nu ja, gewoon… Emin noemde de modellen Cubaanse sigarensmokkelaars en probeerde tevergeefs ‘ crotch shots‘ te schieten. Een geschikte gaste dus van Westwood, wier uitnodiging een enorme fallus afbeelde. Ga voor sterren zeker naar Hollywood-leverancier Giorgio Armani: zowel George Clooney, Samuel ” Pulp Fiction” Jackson als Ashley Judd werden overgevlogen. En toen de halve tent al in katzwijm lag, arriveerden met een uur vertraging Brad Pitt en echtgenote Jennifer Aniston. Elton John woonde met partner David Furnish het Versace-defilé bij, maar werd koeler ontvangen. Volgens bijgelovige Italianen brengt de man immers ongeluk: niet alleen ging hij er zelf bijna onderdoor, intimi als Versace, Lady Di en Eric Clapton verging het helemaal niet goed. Wie de naam van zo’n onheilsbrenger hoort uitspreken, weert het noodlot af door in zijn kruis te tasten. Zelf laat je zulke gebaren beter achterwege op een defilé.

It’s raining men

Mannen: daarom ben je hier. Ruige types bij Gianfranco Ferré en Roberto Cavalli, playboy-dandy’s bij Fendi, gladgeschoren knapen bij Calvin Klein – de mannenweek is een catalogus van Boss Models, het bureau dat het mannelijke supermodel uitvond. Slechts weinig modejournalisten (doorgaans heterovrouwen en homomannen) gaan voorbij aan de fysiek van begeerde catwalkmodellen als Braziliaan Luis Borges of Scott Barnhill, de Amerikaanse ex van Gisele Bundchen. Kontjes, buikspieren en schouderpartijen dienen echter discreet bekeken te worden: je bent een professioneel, geen ordinaire voyeur.

Na enkele blote jaren, doet Milaan het trouwens rustig aan. Nu de economische vooruitzichten somber zijn, willen de ontwerpers de kopers niet afschrikken. Alleen Bikkembergs pakte uit met zestig beefcake-modellen, volgens het persbericht opgemaakt met Surface by Aramis. Gelukkig deelde onze landgenoot succulente sorbets uit om af te koelen. Meestal kan er echter niet meer af dan een wijd openstaand shirt – een naïeveling bij de Sunday Times noemde de borstkas meteen de nieuwe erogene zone. De sensatie kwam dus elders vandaan: bij Gucci struinde een ongeschoren veertiger over de catwalk, bij Extè de 28-jarige Justine Bakker (foto rechts), een Nederlandse met mannelijke trekjes. Opgepikt in een café door fotograaf Mario Testino en nu door Antonio Berardi gehypt als uonna – uomo, donna, begrijpt u? Een hermafrodiet had van meer lef getuigd. Hoe ook, meteen na het defilé zijn de modellen op straat te vinden. Altijd goed voor een gratis joint of een ritje op een blitse Yahama-motor. Deze schoffies verdienen per show amper 15.000 frank, en zien in elkeen een potentiële klant.

Showtime!

In Milaan kunnen de modehuizen zich niet alleen profileren, defilés zijn ongeëvenaarde promotiekanalen. En big budget-producties dus. Armani nodigde op drie defilés telkens driehonderd gasten uit en huurde maar liefst veertig modellen en zestig medewerkers in. Hij overtuigde zelfs AC Milan-spits Andrei Shevchenko om te defileren in een streepjespak. Tv-zendtijd en krantenvoorpagina’s gegarandeerd.

Donatella Versace? Die toverde een voormalige fabriek om tot een gigantische woonkamer met turkooizen behang, kroonluchters en een valse marmeren vloer. Dolce en Gabbana sleepten Siliciaans zand, cactussen en motorbikes aan, Valentino reusachtige foto’s van bloemschilderijen van Georgia O’Keeffe. Paul Smith defileerde in een met kroonluchters uitgedoste basketbalzaal, Cavalli in trendy discotheek Rolling Stone, en Dsquared² op een door groupies belegerde tennisbaan. De Canadese ontwerperstweeling leverde de cowboyoutfits voor Madonna’s huidige wereldtournee en had ook het gerucht verspreid dat La Ciccone aanwezig zou zijn. Noppes natuurlijk, gewoon een kwestie van hype. Om dezelfde reden huurden Costume National en Calvin Klein hippe Franse dj’s Frederic Sanchez en Fred Blatou in en werd op de D&G-collectie een bende graffiti-taggers losgelaten. Zelfs de invitaties zijn heuse kunstwerken: een embleem om op te naaien bij Versus, een bambookoker met wierook bij Iceberg, een vliegtuigticket bij Moschino, een grafisch hoogstandje bij Issey Miyake. Nochtans toonde de Japanner dat sober ook mooi is: geen decor en de Bolero op replay, meer moet dat niet zijn. Laat je niet imponeren door al het visuele en muzikale geweld, geniet gewoon van het circus op en naast de catwalk. Wordt het je toch te veel, vraag dan hulp aan oudere collega’s op het thuisfront. Die zetten je meteen weer op de grond: “Vuurwerk, rookeffecten? Schat, dat deden ze vijftien jaar geleden al!” Tot slot: memoriseer, maak stiekem foto’s en noteer zorgvuldig. Heb je op maandagochtend tenminste een verhaal.

Wim Denolf