Amerikabashing is in sommige kringen erg in. Vanzelfsprekend zijn er op zo’n immens continent veel dingen te vinden waaraan een mens zich kan ergeren. De graad van ergernis hangt natuurlijk ook wel af van de ogen waarmee je kijkt of van het perspectief waarmee de VS je gepresenteerd worden. Veel wordt bepaald door je eigen tolerantie tegenover alles wat ‘anders’ is.

Toen ik vorige week mijn pasgeboren Amerikaanse kleinzoon ging bezoeken in Boston, heb ik nog meer dan ooit tevoren met een intens nieuwsgierige blik naar het leven daar gekeken. Mij afvragend hoe het voor Max zal zijn om daar op te groeien in een middleclass gezin, met intellectuele ouders, aan de rand van een stad waar er, door de vele belangrijke universiteiten, een toevloed is van interessante mensen van over de hele wereld. Dan hebben we het nog niet eens over de illegale en andere immigranten, die er hun geluk en economische welvaart komen zoeken. Meltingpot Amerika.

Amerika is niet alleen het land van George W. Bush, een land van schijnheilige, bigotte kwezels, die menen in de hele wereld politie- agent te moeten spelen, maar ook van Barack Obama, op dit moment het symbool bij uitstek van wat iemand met een uit verschillende culturen bijeen gepuzzelde identiteit kan bereiken, Obama als symbool van de open mind.

Louis, de Amerikaanse overgrootvader van mijn kleinzoon, overleed op het moment dat kleine Max nog in het stadium was van eicel ontmoet spermatozoïde. Hij kwam in het begin van de twintigste eeuw als straatarme joodse jongen aan op Ellis Island. Op de vlucht voor de pogroms in Rusland, zijn geboorteland. Hij was ambitieus en ondernemend en werd grootgrutter in de noordelijke stad Minneapolis. Tijdens zijn leven was hij het centrum van een grote warme familie, die op haar beurt een Belgische migrant, mijn zoon, opnam en binnenkort ook een baby uit Ethiopië in haar armen zal sluiten.

In het bureau van Louis hing gedurende zijn hele leven een tekst die hij als jonge man ergens had opgepikt. Die tekst ging over ‘attitude’. Niet afkomst, nationaliteit, geld, fortuin of diploma’s zijn het allerbelangrijkste in het leven, dat werd zijn credo, maar de houding die je tegenover het leven en de mensen aanneemt. Met andere woorden : je leven wordt voor een groot stuk wat je ervan maakt. De ultieme verantwoordelijkheid ligt bij jou.

Natuurlijk heeft zelfs een mens die met dit soort houding in de wereld staat ook behoefte aan een redelijk vangnet van sociale voorzieningen, gezondheidszorg, betaalbaar en correct onderwijs, huisvesting. Een scherpe correctie is op dit moment erg nodig en is nu al het strijdpunt voor de presidentsverkiezingen in 2008, bij kandidaten als Barack Obama en Hillary Clinton.

Het glitter-Amerika van Vanity Fair, van Fifth Avenue en Beverley Hills met zijn doormen is niet mijn Amerika. Het is het Amerika waaraan we ons graag vergapen, het Amerika van de zogenaamde happy few. Het Amerika van de Hamptons, Palm Spring Beacon Hill en Martha’s Vineyard. Het Amerika van de achievers.

Het echte Amerika loopt op straat in sneakers en kleren voor een prikje gekocht in Filene’s Basement in Boston of in een van de talrijke outletmalls. Datzelfde Amerika vult op zondag de ontelbare boekwinkels en leest bergen kranten. Het houdt informele feestjes waar de vrienden en de buren gemakkelijk tien tot twintig nationaliteiten of etnische origines hebben. Het is een beetje obsessief bezig met gezondheid en veiligheid, nergens zoveel pillenwinkels en advertenties voor geneesmiddelen als daar. Het is nieuwsgierig, open en bereid om te luisteren naar ideeën die van ver komen, ook al verschillen die danig van de hunne. Het is een hardwerkend en creatief volkje, dat zelden bij de pakken blijft zitten. Ze vragen je daar ook zelden wat je al gedaan hebt, maar wel wat je wil doen, wat je wil bereiken. Wat wij nog steeds oud noemen, is daar ten hoogste middle-aged.

Opgroeien in zo’n land kan een echte uitdaging worden, bedacht ik, toen ik van kleine Max afscheid nam voor een tijdje.

Tessa blogt!

Van muizen en mensen, op www.weekend.be

Reacties : tessa.vermeiren@knack.be

Tessa Vermeiren