Met kinderen op reis naar Iran ? Het kan zeker. Een glaasje wijn op een terras is verboden, en vrouwen vergeten best hun hoofddoek niet. Maar wie een aangenaam verrassende bestemming zoekt, moet niet langer twijfelen.
Samen met mijn echtgenoot van Iraanse origine en onze twee zonen van twaalf en veertien jaar reisde ik naar Iran. Om familie te bezoeken en om dit paradoxale land te ontdekken als gezin. Het is een goed moment : de ayatollahs laten de teugels lichtjes vieren en de nieuwe president Rouhani zoekt voorzichtig toenadering tot het Westen. Bovendien beseft de toeristische industrie dat door de problemen in Syrië, Jordanië en Egypte nieuwe reisbestemmingen moeten worden aangeboord. Iraniërs trekken je dan ook graag mee in hun enorm (kind)vriendel-ijke cultuur. Ze zijn eindeloos verwel- komend en tonen graag dat hun land zoveel meer is dan de duistere stereotypes. Het aantal toeristen neemt gestaag toe. Er worden al veel groepsreizen georganiseerd, al ontmoetten we tijdens onze reis ook enthousiaste, individuele reizigers die beamen wat wij al wisten : “Iran is een prachtig land.”
MODERN TEHERAN
Onze reis begint in het verrassend moderne Teheran, een stad die veel toeristen ten onrechte links laten liggen. Vooral in het noorden van de stad is het aardig toeven. Onze ontdekkingstocht begint met een bezoek aan de Miladtoren, ruim vierhonderd meter hoog en gebouwd in 2007. In een glazen lift zoef je naar boven en geniet je van een prachtig uitzicht over de stad. Een ander symbool van Teheran is de Azaditoren (of Vrijheidstoren). Die werd gebouwd in 1973, volgens een geometrisch patroon dat de dynastieën van de Sassaniden en Achemeniden al toepasten, dus lang vóór het jaar nul. De toren was oorspronkelijk een pronkstuk van de sjah. In 1979 werd hij het trefpunt voor steunmanifestaties voor Khomeini, de ayatollah die er later zijn triomf vierde.
Teheran heeft prachtige parken, waar kinderen koning zijn. In het recente en modern aangelegde park Water en Vuur kun je heerlijk wandelen en picknicken, iets waar Iraniërs dol op zijn. Voor je het weet, drink je gezellig een glaasje thee met ze mee. Voor een prikje huur je een Segway, waarmee je door het park kunt rijden. Een ander leuk park is Mellat, waar je in openlucht kunt fitnessen op de toestellen die verspreid in het groen staan. Er is ook een vijver met waterfietsen en een mooi terras.
Een taxi brengt ons op een zonnige dag naar Tochal en Darband, in de bergen net buiten de stad. Teheran is tegen het Alborzgebergte gebouwd en in een wip sta je in de prachtige natuur en zijn de skipistes nabij. Neem de kabelbaan van Tochal, drink iets in een van de vele gezellige theehuizen en maak een praatje met de Iraniërs op het terras. Je kunt terug naar beneden wandelen of opnieuw de kabelbaan nemen. Darband heeft veel restaurantjes langs de waterkant waar je zalige kebabspiezen eet en kunt lurken aan een waterpijp. Proef ook eens van de zure lavoshak, gemaakt van gedroogde vruchten, een delicatesse in Iran.
In Teheran is er aan cultuur geen gebrek. Wij bezoeken het Golestanpaleis, Unesco Werelderfgoed, gebouwd in de zestiende eeuw, maar vooral een belangrijke residentie voor de Kadjarendynastie in de negentiende eeuw. We vergapen ons in de spiegelzaal aan de pracht en praal van de cadeaus van de westerse koningen die maar wat graag de Iraanse vorsten wilden paaien. Lees op voorhand De koning, een roman van de Iraans-Nederlandse schrijver Kader Abdollah. Daarin gaat het over de sjah Naser ed-Din Kadjar die van 1848 tot 1896 in dit paleis woonde. Dat maakt het bezoek nog boeiender.
SHIRAZ EN DE POËZIE VAN DE LIEFDE
Shiraz is een prachtige stad in het hart van Iran. Lentekriebels brengen de (jonge) bevolking het hoofd op hol. In het Eram Park wordt voorzichtig geflirt, jonge koppels wandelen er hand in hand, je hoort onophoudelijk de beltoon van iPhones, er vallen links en rechts steelse kusjes en er zijn geen autoriteiten te zien om dit ‘frivole’ gedrag in te dijken. De jongeren snakken naar meer vrijheid en met hun smartphones in de hand overschrijden ze de grenzen. Hoewel Facebook en Twitter officieel gecensureerd zijn, weten de meesten via een omweg alle sociale mediasites te bereiken. We ontmoeten ook regelmatig schoolmeisjes in uniform die maar wat graag met onze zonen op de foto willen. Wat ons de kans biedt om hen te fotograferen én een praatje te slaan.
Shiraz is ook de stad van de dichtkunst. Beroemde dichters als Hafez en Saadi liggen hier begraven. Hun graftombes vormen een ontmoetingsplaats voor jong en oud, gelovig en iets minder gelovig, en voor alle lagen van de bevolking. “Iedere Iraniër kent een gedicht of enkele strofen”, vertrouwt een jonge Iraniër me toe en hij declameert zonder blikken of blozen een stukje poëzie van Hafez. Op de schoorsteenmantel van een doorsnee Iraans gezin liggen de Koran en een dichtbundel van Hafez vaak broederlijk naast elkaar, terwijl Hafez toch over zeer wereldlijke zaken als liefde, wijn en minnekozen schreef. Het is een van de paradoxen van dit land.
Natuurlijk bezoeken we Persepolis en Naqsh-e Rustam, op zo’n zeventig kilometer van Shiraz. Voor kinderen is dit zeker een toffe uitstap. Persepolis is wellicht de bekendste toeristische trekpleister voor zowel binnenlandse als buitenlandse toeristen. Tweeduizend vijfhonderd jaar oud, gebouwd door Darius I, later gebruikt door zijn zoon Xerxes, met als belangrijkste bouwwerk de Apadana waar bezoekers op audiëntie kwamen en giften aan de sjah overhandigden. “Een periode van grote tolerantie”, vertelt onze gids. “Voor slavernij was geen plaats, arbeiders werden betaald en vrouwen werden gelijkwaardig behandeld.”
YAZD EN DE VUURTEMPEL
Na Shiraz reizen we verder naar de woestijnstad Yazd, met zijn oude lemen binnenstad, een labyrint van steegjes en verborgen binnenplaatsen, heerlijk om te voet in rond te dwalen. Maar het zijn vooral de badghirs of windtorens die het uitzicht van deze stad bepalen. Aircondi-tioning avant la lettre : in de gebouwen is het heerlijk fris terwijl het buiten al snel puffen is bij ruim dertig graden. Hoewel je hier prachtige moskeeën vindt met de bekende azuurblauwe koepels, komen we hier vooral voor het Zoroastrisme, voor de komst van de islam dé overheersende godsdienst in Iran. We brengen een bezoek aan de Vuurtempel waar het heilige vuur onafgebroken brandt, en beklimmen de Torens van Stilte die aan de rand van de stad liggen. Hier lieten de Zoroastriërs hun geliefde doden achter om ze te laten opeten door de gieren. Die praktijk werd tot de jaren zestig toegestaan. Belangrijke hedendaagse feesten zoals Yalda (vlak voor Kerstmis) en Nowroez (het Perzisch Nieuwjaar) vinden hun wortels in het Zoroastrisme.
Onderaan de helling worden we plots getrakteerd op muziek en dans, wat tot voor kort ondenkbaar was in het islamitische Iran. Een auto is van de weg gesukkeld en in de berm geraakt. Iedereen helpt mee om het voertuig terug op de weg te krijgen. Er komt veel duw- en trekwerk bij kijken, maar het lukt. Met als gevolg dat de jonge chauffeur een paar minuten lang de muziek aanzet en een vreugdedansje maakt. Een aantal vrouwen doen mee, de iPhones filmen en fotograferen het tafereel. Zeker weten dat het diezelfde avond op verschillende Facebookpagina’s is gedeeld.
Iraniërs spelen met die grijze zone, met de binnen- en buitenwereld. Ik bewonder ze, die sterke mannen en vrouwen die de grenzen proberen te verleggen. En die ons met alle plezier deelgenoot maken van deze paradoxale samenleving.
TEKST & FOTO’S MONIQUE BRAAM
“Iraniërs zijn eindeloos verwelkomend en tonen graag dat hun land zoveel meer is dan donkere stereotypes”
“Iraniërs spelen met de grijze zone. Ik bewonder ze, die sterke mannen en vrouwen die de grenzen proberen te verleggen”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
