Hoe je het ook draait of keert, de reguliere videotheek zit hoofzakelijk volgestouwd met in de bioscoop onuitgegeven tweede- en derderangsprenten (waarvan het “straight to video”-label niet meer dan het verdiende loon is) en recente uitgave op band van de doorsnee commerciële productie, die gisteren nog in de zaal te zien was. Slechts sporadisch waagt een videodistributeur zich aan een zinnige historische collectie. Zo lanceerde Columbia Classics enkele jaren geleden een prima verzameling Hollywood-klassiekers uit de jaren dertig en veertig; en Warner Home Video gooit geregeld de grote (lees: meest populaire) MGM-klassiekers in een nieuw jasje op de koopmarkt.

De cinefiel, die wat dieper wil graven in het filmverleden of zich wil laven aan recente hits uit het festivalcircuit, is meestal aangewezen op Franse en Engelse import (zonder onderschriften dus). Reden te meer om het initiatief van Homescreen (het videolabel van het Nederlandse filmdistributiebedrijf Cinemien) toe te juichen, dat onder de noemer Moderne Meesterwerken de komende maanden een reeks beroemde arthouse-films uitbrengt. In totaal gaat het om ruim vijftig films waarvan een eerste reeks van zeven vanaf deze maand te huur is.

Die eerste lichting biedt in ieder geval een mooie synthese van cinefiele hoogtepunten van de laatste vier decennia: late Buñuel, vroege Fassbinder en Hartley, nieuw vrouwelijk talent uit Australië en Nieuw-Zeeland, een flamboyant experiment uit Mexico en een kinderfilm uit Iran.

Het gaat inderdaad om moderne meesterwerken: de oudste film dateert van 1967: “Belle de Jour” van Luis Bunuel, met Catherine Deneuve als een ijskoele doktersvrouw, die in het echtelijk bed frigide blijkt te zijn, maar ’s middags haar fantasie uitleeft in een chic Parijs’ bordeel. Onder de klassiek geworden scènes: de oosterse klant met het mysterieuze koffertje; en Deneuves wensdroom om in het Bois du Boulogne gegeseld te worden. De Duitse snelfilmer Rainer Werner Fassbinder is present met zijn doorbraakfilm “Der Handler der Vier Jahreszeiten” uit 1972. Een bitter melodrama over een vreugdeloze fruithandelaar, die door zijn familie aan de drank geraakt en een vroegtijdige dood wordt ingejaagd. Het aftakelingsproces wordt door Fassbinder genadeloos geobserveerd en tergend theatraal geënsceneerd. Hartverscheurend en onsentimenteel.

De overige vijf films zijn van recentere datum. Uit Iran komt “Bashu” (1986), een allegorische vertelling waarin Bahram Beizai het portret schildert van een negenjarige jongen die probeert zijn weg te vinden in de wereld der volwassenen; de Mexicaanse prent “La Tarea” (1991) is een provocerende voyeuristische stijloefening van Jaime Humberto Hermosillo. Van de Nieuw-Zeelandse Jane Campion is er de oorspronkelijk voor tv gemaakte film “An Angel at my Table” (1990), het aangrijpend portret van schrijfster Janet Frame’s calvarie in psychiatrische inrichtingen. Uit Australië komt de psychologische thriller “Proof” (1991) van Jocelyn Moorhouse, een veel persoonlijker film dan de zeurderige drama’s die ze inmiddels in Hollywood ging draaien. Uit de Amerikaanse independent cinema werd “The Unbelievable Truth” (1989) geselecteerd, de eerste lange speelfilm van Hal Hartley.

De reeks Moderne Meesterwerken is een aanvulling op de al bestaande Arthouse-collectie van Homescreen, met als recentste titels: “Floating Life” van Clara Law, “Drifting Clouds” van Aki Kaurismäki en “Happy Together” van Wong Kar-wai.

“Moderne Meesterwerken”(Homescreen Video).

Patrick Duynslaegher