OOK STOFFEN HEBBEN EEN ZIEL. OVERTUIGEND BEWIJS DAARVAN WORDT GELEVERD IN GENT, IN HET APPARTEMENT VAN STYLIST EMMANUEL DEMUYNCK, DE MAN ACHTER DE SJAALCOLLECTIE MONSIEUR MAISON.

Emmanuel Demuynck is een verzamelaar. Hij gooit zelden iets weg en daar heeft zijn vrouw het niet altijd makkelijk mee. Ze probeert hem er regelmatig van te overtuigen eindelijk eens op te houden met vazen kopen, of beter nog, er een paar weg te doen en zo wat ruimte te scheppen in hun flat. Helaas, Emmanuel is onvermurwbaar. Om hem te plagen zet ze dan hier en daar, aan de voet van zijn vazen, kleine kitscherige figuurtjes die ze combineert met plastic autootjes, stijl Kinder Surprise. Zo spot ze met zijn op zich prachtige maar naar haar smaak toch wat te opdringerige collectie. Het deert hem niet. Hij amuseert zich met het schikken en herschikken van zijn collectiestukken. Af en toe verandert hij alles, afhankelijk van het seizoen, het jaar, zijn stemming, zijn woning. Soms schikt hij zijn pronkstukken volgens thema, soms volgens kleur. Vandaag is oranje de dominante kleur. Voor Emmanuel Demuynck en Ann De Ridder staat het buiten kijf dat objecten, en natuurlijk ook stoffen, een ziel hebben. Alles wordt hier gecombineerd met alles. Zo biedt de tweede etage van dit Gentse huis met de blauwe moza-iekgevel uit de jaren ’60 een verrassend schouwspel.

SLAGER-DANDY

Toeval bestaat niet. De creaties van de stylist van Monsieur Maison hebben dan ook niet alleen te maken met vakkennis, maar ook met de familiale achtergrond van Emmanuel. Daarvoor moeten we teruggaan in de tijd, naar de golden sixties. We zijn aan de Belgische kust, in Heist-aan-zee, waar zijn ouders een klein hotel uitbaten. Zijn moeder heeft stijl. Ze prent haar zoon het belang in van elegantie en wellevendheid. Kortom, een opvoeding met klasse. Maar ook zijn grootvader, altijd aanwezig op de achtergrond, laat bij Emmanuel een onuitwisbare indruk na. Hij trok naar Parijs toen hij achttien was, volgde er een opleiding als slager en kwam terug als dandy, bolhoed inbegrepen. Hij trouwde met een ‘bloedmooie vrouw’, opende een slagerij in de jaren ’20 en leverde aan alle hotels in de buurt terwijl zijn vrouw zich bezighield met bridgen en mooie kleren kopen.

Emmanuel Demuynck bezit nog enkele meubelstukken en snuisterijen van zijn mythische grootmoeder en denkt met weemoed terug aan de verhalen van haar zus, die zijn meter is. “Een fantastische vrouw”, zegt Emmanuel. “Ze had gestudeerd tot haar drieëntwintigste, een grote uitzondering in die tijd. Ze was zeer intelligent en leerde mij mijn ogen gebruiken. Ze tekende stillevens, vruchten en bloemen, die ze bewaarde in geheime schetsboekjes met een gouden lint eromheen. Vooral dat fascineerde me. Ik ben altijd gefascineerd geweest door het verborgene.”

Bij de broeders in Brugge volgt de jonge Emmanuel de klassieke humaniora. Maar hij komt pas echt tot ontplooiing als hij naar de Academie voor Schone Kunsten in Gent mag, afdeling schilderkunst, met de zegen van zijn moeder : “Je moet doen wat je graag doet, anders ga je er altijd spijt van hebben.” In de weekends keert hij terug naar de kust, waar hij werkt bij Marie-Claire, een modeboetiek in Heist. We zijn aan het eind van de jaren ’70. Emmanuel Demuynck houdt zich bezig met de etalages en de decoratie, leert kleren verkopen en kleuren combineren, al doende, los van alle academisme.

GEHEIM KAMERTJE

In zijn atelier schildert hij eerst abstract en daarna portretten, met acryl of krijt, een beetje ” old school, zoals de Grieken” want hij is “gefascineerd door lichamen, door vormen”. Hij exposeert en geeft advies aan modemerken en boetieks, voor de decoratie van de etalages en de aankoop van de kleding. Geleidelijk verdwijnt het schilderen naar de achtergrond en begint hij zich fulltime bezig te houden met mode. Uiteindelijk beslist hij zijn stoffencollectie weer leven in te blazen, zijn prachtige collectie die ligt opgeborgen in een kamertje waar niemand binnen mag. Hij weet dat hij oog heeft voor stoffen, maar hij beseft dat hij geen mode heeft gestudeerd en dat hij niet alle geheimen van het patroonmaken kent. Toch gaat hij de uitdaging aan. Hij focust op sjaals, foulards, stola’s. Unieke stukken van oude weefsels, couture en soms zelfs haute couture, van echte modelabels uit alle periodes. Zijn creaties worden altijd uitgevoerd in België, ethisch verantwoord, in een atelier waar de naaisters nog ‘handen van goud’ hebben. Zijn eerste sjaal dateert uit 2010, de zomercollectie, hoewel hij zich eigenlijk liever niet laat beperken door de seizoenen. En dan valt het woord : slow fashion.

In zijn salon, op het tapijt met zebrastrepen, heeft Emmanuel Demuynck zorgvuldig zijn lievelingsmaterialen uitgestald, bedrukte stoffen die hem herinneren aan zijn moeder. Hij maakt patchworkcomposities met zijde, katoen, wol, bont, twill, alpaca, kant van Calais of Engels borduurwerk. Hij mengt stoffen, ruitjes, strepen, bloemen en zorgt ervoor dat de voorkant er totaal anders uitziet dan de achterkant. En hij brengt hulde aan de iconen die hem na aan het hart liggen : Jane Birkin, Madeleine Castaing, Clark Gable, Syrie Maugham. Hij maakt foto’s van zijn eerste ontwerpen en laat dan alles bezinken. En wanneer hij, na een of twee weken, zijn compositie nog altijd sterk genoeg vindt, wordt het ontwerp goedgekeurd en finaliseert hij de vorm, vierkant of rechthoek. Tot de collectie er staat.

Maar vanwaar die naam : Monsieur Maison ? Het heeft te maken met het parfum ‘Monsieur’ van Dior, waarvan de flacon een belangrijke plaats innam in de badkamer van de familie. ‘Maison’ verwijst dan weer naar de Parijse modehuizen en heel de atmosfeer die erbij hoort. De twee woorden samen klinken een beetje chic en zijn intrigerend genoeg om in het geheugen van mensen te blijven hangen. Een naam die overigens ook perfect zou zijn voor een kleine collectie interieurdecoratie, want Demuynck heeft nog heel wat sublieme stoffen die te strak zijn om rond de hals te dragen maar waar hij wel kleine kussens of make-uptasjes van zou kunnen maken. Dat wil hij graag doen, in samenwerking met Eric Beauduin. Aan het label herkennen we meteen de spirit van de Brusselse ontwerper, met zijn rijkelijke maar ethisch verantwoorde jacks van tweedehandsleer : Thank you for purchasing this Monsieur Maison item, handmade by artisans and therefore unique. Enjoy it. Made in Belgium.

UITZICHT OP HET PARK

Hij herinnert zich nog alle stoffen die hij ooit kocht – je bent gepassioneerd of je bent het niet ! Toch bespeur je hier geen nostalgie, noch in zijn vijfde collectie, noch in zijn harmonieus gecomponeerde appartement, waar echt in geleefd wordt. Het koppel viel voor de haard en voor het uitzicht op het Citadelpark, omzoomd met statige bomen. Tien jaar wonen ze hier nu. Daarvoor betrokken ze een loft die onder handen was genomen door architect Wim Cuyvers, en nog eerder een negentiende-eeuws herenhuis, ook in Gent. In de salon zien we diepgroene en petroleumgrijze kleuren, maar ook een oranje muur, een haard met roodgloeiende imitatiehoutblokken, art-decolampen die lang geleden op de Zavel in Brussel werden gekocht, een biljartlamp, Bertoiastoelen en een Noguchi-tafel uit 1943. Voorts kunstboeken, veel kunstboeken en niet alleen voor de show. Boeken over Henri Matisse, Leni Riefenstahl, Pablo Picasso, Gilbert & George. Maar ook acrylschilderijen, en natuurlijk de spinnen, mieren en dino’s waarin we de hand herkennen van de vrouw des huizes, die als sales manager gewerkt heeft bij Walter Van Beirendonck.

Tegenwoordig focust Ann op de schilderkunst, op haar originele badges met de kreet Omnia vincit amor en op haar met lijm en humor gefabriceerde kitschfiguurtjes. Overal waar we kijken, zien we voorwerpen met een ziel, objecten met een patine. Nieuwe zaken zijn zeldzaam. Emmanuel spreekt met passie over de sjaal die hij droeg als peuter : “Een gebreide beige-grijze sjaal met een Oostenrijks motief en twee pomponnetjes.”

Zodra hij zelf mocht kiezen, koos hij voor kleur. Vandaag draagt hij bij wijze van uitzondering een wit hemd, een beige broek van Dries Van Noten en een sjaal met een onmiskenbaar Vasarelymotief, een creatie van Monsieur Maison, geknoopt op de wijze van Lucky Luke. Maar morgen knoopt hij hem wellicht als een das, om hem overmorgen los te laten hangen, of misschien zelfs te vervangen door een vrolijke vlinderdas. Chic ! Maar wel een heel apart soort chic, zoals we ook zien in de inkomhal, met een bonte mix van foto’s van dierbaren en kunstwerken, een portret van Boudewijn I, koning der Belgen, maar zonder zijn wederhelft. Een mooie foto van Fabiola heeft Emmanuel Demuynck nog niet gevonden.

www.monsieurmaison.be

DOOR ANNE-FRANÇOISE MOYSON