Montepulciano proeft de resultaten van 1997, het Toscaanse wonderjaar. Bovendien maakt een nieuwe regel de Nobile-markt nog selecter.

Op Chianti Classico en Brunello di Montalcino na is Vino Nobile di Montepulciano de grootste rode wijn van Toscane. Alle drie worden ze gemaakt van sangiovese-druiven, de Brunello voor honderd procent, de andere met wat bijmengingen. Chianti moet minstens één jaar lageren (nu is de 1998 op de markt), de Montepulciano blijft een jaar langer op vat. De Brunello moet bij wet zelfs vier jaar lageren. Daarvan komt nu de 1995 uit de kelders.

Het oogstjaar 1997 was voor sangiovese in heel Toscane een absolute topper ( zie voor chianti, Weekend Knack nr. 50 van half december 1999 met wel 8 aanraders). Daardoor waren de verwachtingen voor de Montepulciano-oogst ook hoog gespannen. Maar er is meer. In juli 1999 werden de strakke lageringsregels versoepeld en werd de instelling van de terugval-DOC: Rosso di Montepulciano pas echt operatief. De lagering voor de Vino Nobile is teruggebracht tot twee jaar, beginnend in januari na de oogst, maar mag nu ook voor een jaar op fles of op tanks verlopen. Zo kan men de soms verdrogende en oxidatieve houtlagering beperken en beter aanpassen aan het karakter van de oogst. Opteren voor de terugval-DOC kan de zwakkere partijen uit de grote DOCG houden.

De nieuwe spelregels hebben hun doel niet gemist. De verkoop van Rosso is maar liefst met 55 procent gestegen en de Nobile zelf is beter dan ooit. De gunstige gevolgen van een verstandige reglementsaanpassing vallen dan nog samen met alle goede eigenschappen van het wonderjaar 1997. Bovendien blijft Nobile, vergeleken met Brunello, nog braaf in prijs: minder dan de helft.

Toch enkele schaduwzijden. Het sangiovese-gehalte – hier prugnolo gentile genoemd – moet minstens 70 procent van het druivenpakket uitmaken en voor de bijmenging mag maar één druivensoort tot maximaal 20 procent gebruikt worden. Zo komt het dat sommige Nobiles een uitgesproken merlot-toets vertonen ( La Braccesca), wat bevreemdend overkomt.

Soms wordt er ook in alle naïviteit gedacht dat houtlagering, en dan vooral op verse Franse barriques, een garantie inhoudt voor internationale kwaliteit, wat natuurlijk nergens op slaat. Lageren op verse eik is maar aan te raden voor perfect evenwichtige wijnen waarin bitterheid en fruit elkaar volledig dekken. Goede wijnen worden er beter van, voor de andere levert het alleen de bevestiging en versterking van hun onvolmaaktheden op.

De 22 wijnen van de leden van het consortium werden allemaal blind geproefd. Bovendrijvend, niet geïntegreerd bitter wordt dominant en een gemis aan fruit wordt proefbaar aan een onaangename sterk ontwikkelde naakte bitterstaart. Zo zijn de 1997 Nobilewijnen van Contucci, van de coöperatie Redi, van Fattoria di Palazzo Vecchio, van Ladola Nuova, van Triacca, van Trerose, van Casalte, van Dei en (volkomen onverwacht) van Boscarelli: allemaal getekend door foutieve bitterheid.

Iets beter zijn Avignonesi (wat simpel), Salcheto (rustiek), La Ciarbiana (alleen een goede aanzet) en Fattoria del Cerro (niet geïntegreerd bitter).

Negen van de 22 Nobilewijnen 1997 zijn wel aanraders.

Canneto, 14,6 ha DOCG, totaal vernieuwd in 1987. De combinatie concentratie en zachtheid komt van ingrijpende tussenkomsten in de wijngaard: strenge snoei, gras tussen de rijen wijnstokken, uitdunning van de trossen in het groene stadium en ten slotte een selectie van de trossen bij de oogst. De lagering verloopt op grote vaten van slavonische eik en op Franse barriques van vijf hectoliter.

De 1997: zachte rijpe kleur, zeker niet van het inkttype. Iets spanning van de lagering. Uiterst gezonde neus, getekend door grote finesse. De smaak is aangenaam, soepel in de aanzet, maar goed gedragen door zacht structuurbitter.

(Invoer: Saveurs du Terroir, 1150 Brussel, prijs ex domein: 400 fr.)

Fassati, 34,5 ha DOCG, in 1986 aangekocht door Marchesi Fassati van de Fazi Battaglia-groep (350 hectare in de Verdicchio Classico-zone). Hij liet prompt een modern wijnbedrijf bouwen met onder meer grote kelders voor vaten van Slavonische eik en voor Franse barriques. De 1997 heeft een grote kleurconcentratie met de diepe doffe somberheid van de vatlagering. De neus is breed en rond met elementen van gezond oud hout én van verse eik. De smaak is modern met stevige structuurtannines die nog moeten verzachten. (Invoer: Renglet, Brussel, prijs ex domein: 320 fr.)

La Braccesca, 27 ha DOCG, eigendom van Antinori, ook bekend met zijn merlot-wijn. De eerste Montepulciano-wijn kwam er in 1990, lagering op grote (25 tot 50 hl) vaten van Franse eik. De 1997 heeft de diepe donkere kleurconcentratie van de grote, met een dunne meniscus tegen de glaswand, een teken van houtlagering. De neus is rond in de aanzet met versmolten merlot en een fijne eikcomponent, de smaak zet zeer aangenaam in en is door stevige structuurtannines gedragen. Zal verzachten op fles.

(Invoer: Raineri, Genk-Zwartberg.)

Bindella, 16 ha DOCG, gesticht in 1984, lagering op Slavonische eik, zachte organische landbouwmethoden. De 1997 heeft een briljante, diepdonkere kleur met een ronde brede neus vol gezond hout. De smaak is aangenaam en door stevige bitterheid gedragen. Moet verzachten op fles.

(Geen invoer)

Villa S.Anna, 7 ha DOCG, botteling op het domein sinds 1993, eigendom van de familie Simona Fabroni Ruggeri, gerund door moeder Anna en haar beide dochters. De Nobile 1997 heeft een wat open kleur en een mooie zachte neus, de smaak is volkomen evenwichtig, lang, zachtaardig en fijn.

(Invoer: La Cappucina, Tervuren, prijs ex domein: 400 fr.)

Romeo, 4,3 ha DOCG, totale productie 90 hl, natuurlandbouw zonder chemische middelen, gesticht in 1982 door Massimo Romeo, lagering op Franse foudres. De Nobile 1997 heeft een ruime open kleur, niet van het geweldige inkttype. Een open, ontwikkelde, complexe en fijne neus, perfect geknoopt met de onderbouw van zware rijpheid. De smaak is attractief, aangenaam, gedragen door nog wat stevige tannines over het hele smaakgebied. Zal op fles verzachten. (Geen invoer, prijs ex domein 320 fr.)

Valdipiatta, 14 ha DOCG, gesticht in 1975 en overgenomen in 1990 door Giulio Caporali die de wijngaarden en kelders totaal vernieuwde, lagering voor twee derde in grote Slavonische foudres en voor een derde op dubbele (5 hl) Franse barriques. De 20 procent bijmenging die de wet bij de prugnolo gentile toestaat, wordt opgevuld met canaiolo nero. Komt jaar na jaar uit bij de beste van de oogst. In 1997 is de kleur uitzonderlijk diep met tonen van perfecte rijpheid, haast zwarte inkt, de uiterst korte meniscuszone tegen de glaswand duidt op grote vatspanning. De neus is krachtig gebald en in de diepte doortimmerd met gezonde eik, de smaak is zacht en stevig, en gedragen over de gehele mondlengte door rijp structuurbitter. Een reus van een wijn.

(Invoer: Licata, Hasselt en Eurotoscana in Brussel.)

Carpineto, 14 ha in de DOCG, lagering op foudres van 50 hl en gedeeltelijk op Franse barriques. Het oude landgoed (186 ha) werd in 1997 overgenomen door Carpineto, de kelder en de lagering werden al vernieuwd en 70 ha wijngaard wordt opnieuw aangeplant: de hoge kwaliteit zal in de komende jaren zeker nog stijgen. In 1997 is de kleur zachtaardig open en de neus is uiterst fijn met zelfs wat fruittonen (5 procent cabernet). De smaak is genuanceerd evenwichtig met mooi ingebouwd structuurbitter.

(Invoer: La Ferrarese, Brussel, prijs ex kelder: 470 fr.)

Poliziano. Het domein is 240 ha groot, waarvan 120 in wijngaarden, de DOCG-oppervlakte is 42 ha. De huidige eigenaar, Federico Carletti, nam in 1980 het roer over van zijn vader en moderniseerde het hele bedrijf. Lagering op foudres en barriques, maar geen modieuze bijmengingen van cabernet. De 1997 is flink gekleurd met wat vatspanning, de neus is fijngenuanceerd en toch rond en breed met elementen van gezond oud hout, de smaak is attractief en open met goed structuurbitter.

(Invoer: Selezione Vini Italiani, Zonhoven, prijs ex domein: 530 fr.)

Carletti maakt ook een superselectie van Nobile onder de naam Asinone: meer dan 95 procent prugnolo en met lagering voor twee derde op nieuwe Franse barriques: een reus.

Herwig Van Hove