Ze is 88 jaar, maar heeft nog altijd een voltijdse job als personal shopper bij luxewarenhuis Bergdorf Goodman in New York, al hoort zij liever de term fashion therapist. Ze kleedde onder meer Lauren Bacall, Meryl Streep en de Sex and the City-girls. Wat zou ze doen als ze niet meer kon werken ? “Drinken.”

Verstopt in een hoekje op de derde verdieping achter de Rick Owenscollectie, vind je Betty’s kantoor. ‘Solutions – Betty Halbreich’ staat er op de muur. “Dit is geen apotheek”, zegt ze verontschuldigend. “Daar vind je oplossingen.” Hoe zou zij dan zelf haar job omschrijven : vrouwen leren zich goed te kleden ? “Goed weet ik niet. Hoe ze zich comfortabel kunnen kleden. En plezier kunnen hebben met kleren. De meeste mensen weten niet hoe dat moet. Ik help hen op een manier die niet opdringerig is.”

Geen Trinny & Susannah-taferelen dus waarbij een vrouw afgebroken wordt om haar dan weer op te bouwen. “Ik had gisteren een klant die voor het eerst kwam. Ze was doodsbang. Dat overkomt me vaak. Ik denk dat dat komt door mijn hoge leeftijd.” Ik vraag haar of het niet eerder ligt… “aan mijn eerlijkheid ? Tja. Daar zal ik al wel wat klanten door verloren hebben.” Isaac Mizrahi, gewezen modeontwerper, vertelt een typische Betty-anekdote in de film Scatter my Ashes at Bergdorf, een documentaire over het reilen en zeilen van de legendarische winkel. Betty staat met een klant in de paskamer. Ze laat de vrouw een jurk passen, maar is niet overtuigd en gebiedt het onmiddellijk uit te doen. Waarna ze van gedachten verandert en zegt : koop het. Het is niet zo erg als waarmee je binnenkwam.”

Zodra Betty het woord documentaire hoort, zegt ze : “Daar weet ik niks meer van. Ik zat de hele film met mijn hoofd tussen mijn benen.” Dit is nochtans de film die van deze onbekende personal shopper een ster maakte. “Wanneer ik door de winkel loop, komen vrouwen naar me toe en vragen : ‘Are you Betty ?’ Geen familienaam, die kunnen ze niet uitspreken ! Of ze zeggen hoe graag ze mijn boek gelezen hebben.”

EEN ANDER LEVEN

Dat boek is I’ll Drink to That, Betty’s heerlijke en eerlijke biografie en een New York Times-bestseller. “Ik heb een ander leven gehad, weet je”, zegt ze zonder tristesse, maar als een vrouw die al wat heeft meegemaakt.

Betty Stoll groeide als enig kind op in het Chicago van de jaren dertig. Haar vader beheerde enkele kledingwarenhuizen en het gezin kon in luxe leven. Als verlegen meisje (“Mijn moeder sprak voor mij”) speelde Betty het liefst van al in de enorme kleerkast van haar moeder. Haar huwelijk met de steenrijke Sonny Halbreich was bijna een exacte kopie van haar geprivilegieerde kindertijd : spelen met kleren (ze vulde haar dagen met shoppen in boetieks in haar nieuwe thuisstad New York) en feesten met de high society. “Ik leefde een soort poppenhuisbestaan,” vertelt ze. “Ik was bang van alles en durfde amper mijn appartement te verlaten.” Naast twee kinderen, een kok en een chauffeur had ze helaas ook een overspelige echtgenoot. In hun gigantische appartement op Park Avenue sneed ze haar polsen over. Maar het bracht haar man niet terug.

Haar redding ? Uren therapie maar vooral : Bergdorf Goodman. “Dit werd mijn veilige haven. Ik heb die gebruikt, en die gebruikte mij, begrijp me niet verkeerd. Maar ik weet niet wie aan de leiding staat.”

Bijna vijftig was ze toen de toenmalige CEO van Bergdorf Goodman haar een job aanbood. “Omdat ik me goed kon kleden. Ik had geen cv.” Sinds dan kleedt en bedient ze de high society waar ze ooit zelf deel van uitmaakte. “De winkel geeft me een doel en een veilige afstand om iedereen uit mijn verleden te zien verdergaan zonder mij.”

LENA DUNHAM

Een paar keer tijdens ons interview noemt Betty zichzelf conservatief. Wanneer ze haar ongenoegen uit over roklengte, designers die geen jurken met mouwen meer ontwerpen of hooker shoes met rode zolen (ja jij, Louboutin).

Maar zelf ziet ze er alles behalve conservatief uit met haar korte grijze haar, perfect aangebrachte eyeliner en zwarte trui met glitter applicatie van Libertine. Mijn haar is blauw en dat vindt ze geweldig, maar het meest markante is haar vriendschap met Lena Dunham. Hoe komt het dat een vrouw die bekend is om haar goede kledingsmaak zo goed overweg kan met een twintiger die meer zonder dan mét kleren te zien is in haar HBO-reeks Girls ? “Ik moet toegeven dat ik Girls nog nooit zag. Ik ben te cheap om voor HBO te betalen.”

Betty leidt me naar haar prikbord waar een foto hangt van onder anderen Lena Dunham die gezichten trekt met haar vriend en muzikant Jack Antonoff. “I love Lena. We eten vaak samen en kennen veel dezelfde mensen. Joodse geografie noem ik dat, het klikte meteen. Ik zie haar niet zoals de wereld haar ziet. Ik zie haar als mijn extreem slimme kleindochter.”

Inmiddels werkt Lena aan een tv-reeks gebaseerd op het leven van de tachtiger. Wanneer die eraan komt ? “Snel hoop ik. Ik zei haar onlangs nog : ‘Hurry, ik ben 88 !'”

LA-LA-LAND

Twee à drie miljoen dollar. Dat is de jaarlijkse omzet van Betty Halbreich Solutions. Maar zelf heeft ze het liever over haar million dollar view. Achter de orchideeën op haar vensterbank kijken we uit over Central Park, het prachtige Plaza Hotel en 5th Avenue. “Dit raam is mijn redding,” zegt ze wanneer ze mijn ogen uit mijn hoofd ziet rollen. “Er bestaat een wereld buiten La La Land. Stel je voor dat ik enkel met kleren bezig zou zijn : saai !”

Ze besluit om me een rondleiding te geven in La La Land, zijnde : de winkel. “Je zult zien dat het overweldigend is. Geen wonder dat mensen schrik hebben om binnen te komen.”

Iedereen wordt begroet. Van vrouwen die kleren strijken in het magazijn tot de buyer die de collecties aankoopt. “Ik ben de oudste persoon bij Bergdorf, weet je. Met mijlen voorsprong. Het aantal directeurs dat ik al zag komen en gaan ! Ze zijn allemaal doodsbang van mij en zien me als de boze heks, that’s the fun part. Sommige collega’s haten me, daar ben ik zeker van. Wat doet die oude vrouw hier, denken ze. Ik geef er niet om. En als ze iets te zeggen hebben, heb ik altijd een antwoord klaar. Dat geeft je een gevoel van veiligheid. I’m a kooky lady, dat is mijn geluk.”

Intussen stapelen de kleren op Betty’s arm zich op. Mijn hulp wordt afgewezen. Dit is wat ze doet. Elke dag. De zeven verdiepingen van de winkel aflopen met stapels kleren over haar linkerarm. “Mijn dokter vraagt of ik wel genoeg lichaamsbeweging krijg.” Hier pauzeert de geboren verteller voor maximaal effect. “I just stare at her.”

DRIE GENERATIES

Ik volg haar van Rag & Bone tot Chanel. Het lijkt alsof ze in deze gigantische kleerkast alles weet hangen. Elke avondjurk, elke armband. “Iedere dag dat ik door de winkel loop, kijk ik met andere ogen. Die van een bepaalde klant. Dat is de échte luxe van wat ik doe : het feit dat mijn klant weet dat ik enkel aan haar dacht toen ik een kledingstuk uitkoos. Het is de luxe van persoonlijke aandacht. Je hebt al die kleren niet nodig. Maar het helpt om de wereld aan te kunnen. Ik ben een amateurpsycholoog.”

In de sobere paskamers naast het kantoor waar Betty de beaumonde van New York en talloze beroemdheden ontvangt, hangt ze de kleren voor haar klant van morgen. Haar klant van vandaag zit al in de andere paskamer. “Een jong meisje”, vertelt Betty. “Ik kleed haar moeder ook, en de grootmoeder. Dat zijn drie generaties klanten ! De originals of wat ervan overblijft in de paskamer krijgen is de grootste uitdaging, met hun karretjes en rolstoelen.”

De moeder van de jonge klant komt het kantoor binnen met een wit hemd in de hand. Betty groet haar en negeert opzettelijk het hemd.

Betty : “Ik heb niks voor jou.”

Moeder : “Ik heb voor mezelf een wit hemd van Theory uit de rekken genomen.”

Betty : “Ik ken je garderobe, je hebt geen wit hemd nodig. Hang het terug.”

Moeder (tegen mij) : “Ze is niet echt een verkoopster, hè ?”

Boek : ‘I’ll Drink to That : A Life in Style, with a Twist’ door Betty Halbreich & Rebecca Paley.

Dvd : ‘Scatter my Ashes at Bergdorf’.

DOOR LEEN VAN SEVEREN

“Dit raam op Central Park is mijn redding. Er bestaat een wereld buiten La La Land. Stel je voor dat ik enkel met kleren bezig zou zijn : saai !”