X of Y ? Ik ben een twijfelgeval. En dan heb ik het niet over chromosomen en gender maar over generaties, waar sociologen, trendwatchers en marketeers graag labels op plakken. Uiteraard praktisch, hoewel niet altijd accuraat, zoals dat bij mensen etiketteren gaat. Wie eind jaren zeventig of begin jaren tachtig geboren is, zit vast tussen het grungecynisme van Gen X en het vrolijke optimisme van Gen Y, oftewel de millennials. Xennials dan maar ? Helaas, geen enkele term slaat aan voor deze kleine schakel, die pas tijdens zijn studentenjaren zijn eerste gsm in handen kreeg en een eerste e-mailadres aanmaakte. Facebook ? De lunchpauzes van de eerste echte job. Een subgeneratie dus, die als digitale leken de schoolbanken verliet maar volledig gedigitaliseerd de werkvloer verkende. Verdient ze daarom een apart hokje ? Waarschijnlijk niet. Want wat elke nieuwe generatie kenmerkt, is haar jeugd. En daarin lijken ze allemaal op elkaar : de ‘unieke’ kenmerken van de babyboomers vind je ook bij de millennials terug. Neem nu The Me Me Me Generation-cover van Time Magazine in 2013, en vergelijk die met The ‘Me’ Decade-cover van New York Magazine in… 1976.

Vandaag zitten al deze zogezegde narcisten op sociale media. En niemand die daar advertenties wil zien. Ze willen onder elkaar communiceren, en niet met merken. Maar toch worden er genoeg influencers ‘geïnspireerd’ om over merken te communiceren met hun volgers. Ook hier weer niets nieuws onder de zon : Elihu Katz en Paul L. Lazarsfeld publiceerden reeds in 1955 in Personal Influence hun bevindingen over massamedia en de functie als doorgeefluik en influencer van opinieleiders. De vraag over de rol van (sociale) media en (virtuele) persoonlijke relaties inzake opinie- vorming en koopgedrag is ook in tijden van likes en hashtags uiterst actueel. De generatie Z zal het – op haar beurt – moeten uitzoeken. Naar het schijnt is voor haar zingeving belangrijker dan geld. Willen Z’ers veel reizen, verkennen, ervaring opdoen. Het zijn doe-het-zelvers en ze staan kritisch tegenover hiërarchie en autoriteit. Klinkt bekend ? Ze zijn jong…

In het filmpje Face the Rear uit 1962, van het Amerikaanse tv-programma Candid Camera, zie je hoe acteurs die in de lift stappen en opzettelijk de rug naar de liftdeur keren, een nietsvermoedende jongeman ertoe brengen zich uiteindelijk ook om te draaien. Een verwijzing naar de Asch Conformity Experiments van gestalt- psycholoog Solomon Asch. Is de jeugd van vandaag minder vatbaar voor sociale druk ? In 2013 ensceneerde de zender ABC hetzelfde scenario in de Juilliard School, met een gelijkaardig resultaat.

Als je dan toch Face the Rear googelt, zoek dan ook eens Woody Allens fantastische Love Letter voor hetzelfde Candid Camera op (of gebruik de Scanlink onderaan). Nog geen dertig was hij toen, vandaag is hij er tachtig. Wie weet zit er bij de Gen Z wel een nieuwe Allen.

delphine.stefens@knack.be

Delphine Stefens

Voor generatie Z is zingeving belangrijker dan geld. Ze willen reizen, ervaring opdoen, en staan kritisch tegenover autoriteit. Klinkt bekend ? Ze zijn jong…