In het kader van een algemene upgrading lanceert Samsonite een gloednieuwe tassenlijn. Niemand minder dan designgoeroe Philippe Starck is bedenker en ontwerper.

Toegegeven: in mijn slaapkamer heerst van tijd tot tijd een niet te overziene chaos. Vooral de stapel tassen en koffers brengt mij geregeld tot wanhoop. Soms vraag ik me zelfs af waarom ik ze blijf bewaren, maar ze liggen me na aan het hart. Vooral die ene: een Oyster van Samsonite, 14 jaar geleden gekocht voor mijn eerste reis naar het Oosten. Her en der geblutst intussen – vliegtuigreizen zijn niet zo gezond voor de bagage -, maar niet kapot te krijgen. Verbaast het dat ik Samsonite altijd associeer met harde koffers en met oerdegelijk?

“Nee”, lacht Marc Matton, Vice President en General Manager Softside Division van Samsonite Europe. “Daar liggen ook onze roots. Samsonite is gegroeid uit een kleine fabriek waar trunks werden gemaakt, houten en metalen koffers voor de diligences. Na verloop van tijd evolueerde dat naar koffers in kunststof, waaruit het fameuze hardschalige exemplaar in polypropyleen is voortgekomen.” Terecht is men trots op deze rots in de branding, die nog steeds geproduceerd wordt, zij het in een geperfectioneerde versie met een hedendaags design.

Maar Samsonite deed en doet veel meer. De familie Shwayder, stichter en lange tijd eigenaar van het bedrijf, greep elke kans om nieuwe wegen te verkennen. Wist u bijvoorbeeld dat Samsonite, dat toen nog Shwayder Bros. Inc. heette, in de jaren dertig begon met het vervaardigen van opvouwbaar meubilair als kaarttafels en stoelen? Dat bestaat nog steeds, maar werd vrij snel aan een licentienemer in de VS overgedragen. In de Eerste en de Tweede Wereldoorlog en in de Koreaanse oorlog werkten de Shwayders voor het Amerikaanse leger. Wat hen de mogelijkheid bood om te experimenteren met nieuwe materialen zoals magnesium en aluminium. Dat lag aan de basis voor een heel nieuw gamma van lichtgewicht koffers. Om maar te zeggen dat Samsonite in zijn 90-jarige geschiedenis vele omzwervingen heeft gemaakt.

Vandaag is Samsonite een gigant in de reiskofferindustrie met ruim 7200 werknemers en 23.000 verkooppunten in 100 landen. In Europa zijn er zeven productie-eenheden, met Oudenaarde als hoofdkwartier en centraal distributiecentrum. Wereldwijd heeft het bedrijf een omzet van 847,7 miljoen dollar (1999), waarvan Samsonite Europe 323,2 miljoen dollar voor zijn rekening neemt. Tegenwoordig maken de soepele tassen het leeuwendeel van de productie uit: 43 procent hardsides (nog steeds erg in trek in Europa) tegenover 51 procent softsides. Daarbij valt het op dat Samsonite de laatste tien jaar hard werkt aan een upgrading, zowel van de producten als van het imago. De financiële moeilijkheden, vooral in de VS als gevolg van diverse opeenvolgende eigenaarswissels, zijn daar niet vreemd aan. Maar anderzijds was er de vaststelling dat een imago van degelijkheid niet per se positief is, vooral omwille van de associatie met saai.

“Ons merk heeft een klank van kwaliteit, duurzaamheid en vertrouwen, en over heel de wereld ligt onze merkbekendheid tussen 60 en 80 procent”, vertelt Rita Debou, Director Corporate Relations. “En we stelden ons de vraag: wat kunnen we met dit sterke merk doen?” Het eerste logische antwoord waren allerlei licenties: van cameratassen en andere kleinlederwaren tot zonnebrillen. En daarnaast: het creëren van nieuwe eigen merken. Zo zag in 1997 Trunk & Co het levenslicht, waarmee we een jong en sportief publiek willen aanspreken. En vanuit Italië – het land waar Samsonite het meest trendy en klasse-imago heeft – is er sinds kort ook footwear (de eerste collectie werd in 1994 getekend) en travelwear. “Onze missie is geëvolueerd”, zegt Matton. “We willen nog steeds praktische, functionele en duurzame producten maken. Maar de moderne reiziger is een nomade geworden, voortdurend onderweg, met wisselende noden, van het moment dat hij het huis verlaat om naar zijn werk te gaan tot de vakantie in een of ander ver en avontuurlijk oord.”

Reizen in de meest brede zin van het woord: het is altijd onderweg-zijn. Vanuit die opvatting wil Samsonite het de reiziger van vandaag gemakkelijker maken: met handige en functionele tassen en koffers, maar ook met comfortabele schoenen en reisbestendige kleding. Maar duurzaamheid en functionaliteit zijn niet meer voldoende, design speelt een minstens zo belangrijke rol. Daartoe worden bekende en minder bekende ontwerpers aangesproken. Blacklabel, de kledinglijn, is getekend door Neil Barrett, die studeerde aan de Saint Martin’s Academy in Londen en zijn sporen in modeland verdiende bij gerenommeerde huizen als Gucci en Prada.

In het licht van dit nieuwe elan moet ook de nieuwste tassenlijn worden gezien: Samsonite by Starck. Een gamma met een twaalftal modellen: een kleine toilettas, een handtas die je ook op de rug kan dragen, een computertas, tot en met een grote reistas op wielen. Alles even sober, zonder overbodige opsmuk, in lichtgrijs of donkerbruin. Minimalisme tot het uiterste doorgedreven? “Nee”, zegt Philippe Starck met klem. “Minimalisme is een trend waar ik niet aan meedoe. Het is trouwens voorbijgestreefd. Maar ik zoek wel naar de grootst mogelijke eenvoud.” Hij noemt het dématérialisation: het object ontdoen van al wat overbodig is, zonder dat het aan functionaliteit verliest. Zoeken naar een puurheid die voor hem de basis is van elegantie. “Vroeger was het niet moeilijk om elegant te reizen. Die zware, prachtige koffers waren gebaseerd op het slavendom: overal kon je een beroep doen op dragers. Maar vandaag draag je om economische en filosofische redenen zelf je bagage.” Starck vindt dat er wat dat betreft een leemte is gegroeid: mooie en dure koffers zijn vaak niet te hanteren, terwijl de praktische exemplaren dikwijls robuust en lelijk zijn. Hij heeft dus gesteefd naar tassen die zowel mooi als praktisch zijn: “Ik wilde een gamma creëren dat neigt naar de haute couture in zijn aspiraties en tegelijk extreem handig is. Een soepele tas op wielen met een soliditeit gegarandeerd door Samsonite, dat bestond nog niet.”

En Starck noemt namen als Cary Grant en Audrey Hepburn. Waarom zouden wij vandaag niet even elegant kunnen reizen? En waarom zou niet iedereen dat kunnen? “Deze tassen zijn niet gemaakt om naar te kijken”, voegt hij eraan toe. “Wel om naar de man of vrouw te kijken die ermee reist.”

Over de manier waarop de samenwerking met Samsonite tot stand kwam, blijft Starck wat vaag. Zocht hij zelf contact met het bedrijf, of ging het andersom? Het lijkt er niet toe te doen. En neen, buiten de S hebben ze niets gemeenschappelijks. Integendeel: “We zijn complementair: ik zorg voor de creatie, Samsonite voor de technologie en de productie. Precies daarom is het een zeer logische samenwerking”, aldus Starck.

Bij Samsonite spreekt men van een boeiende samenwerking: “Starck is een visionair man,” zegt Rita Debou, “veel meer dan hij een technicus is. Het was dus aan ons om zijn ideeën om te zetten in een functioneel product dat beantwoordt aan de strenge kwaliteitseisen van een Samsonite. En soms betekende dat voor onze mensen een totale omschakeling.”

Met deze lijn mikt Samsonite niet in de eerste plaats op hypermodebewuste klanten, maar veeleer op mensen die zowel kwaliteit weten te waarderen als een discrete elegantie, die houden van design zonder dat het al te veel opvalt en tegelijk hoge eisen stellen aan comfort en functionaliteit. Trendy tassen: absolutely Starck, absolutely Samsonite.

“Samsonite by Starck” is verkrijgbaar vanaf half september.

Ter gelegenheid van Samsonite by Starck wordt “Starck” (uitgegeven bij Taschen) in beperkte oplage bijgedrukt met een insert over deze tassenlijn. Weekend Knack geeft twintig gesigneerde en gedateerde exemplaren weg. Stuur een kaartje naar de redactie met uw naam, adres en de vermelding “Starck by Samsonite”. De twintig eersten krijgen het boek thuisbezorgd.

Hilde Verbiest