Het ‘internationale’ fascineert mij, vooral sinds mijn wereldreis. Pas op mijn dertigste heb ik die ondernomen. Op mijn achttiende zou ik daar minder van hebben opgestoken. Nu maak ik nog elk jaar een reis buiten Europa en verdwijn dan even, om me te onthechten en nieuwe culturen te ontdekken. De telefoon en de pc gaan dan voor een maand uit.
Op wereldreis dompelen velen zich onder in één continent. Dat is niets voor mij. Ik heb afwisseling nodig en wil culturen in mij opnemen als een spons. Ik trok op van het indiaanse Guatemala over de uitbundige Caraïben naar het rauwe en verfijnde Argentinië. Daarna onder andere naar Tibetaans China en het dictatoriale Birma. Ik zoek geen musea, maar wil zien hoe men leeft.
Een multiculturele meltingpot kun je niet forceren. Dat besefte ik in Sidney waar de Aziatische, Arabische en westerse gemeenschappen relatief vredig, maar gescheiden naast elkaar leven. Op straat hoor je alle talen door elkaar, geen kat kijkt daarvan op. Je staat dan stil bij welke reacties dat zou oproepen hier in Vlaanderen.
Belgen hebben te weinig de drang om de wereld te ontdekken. Die drang verrijkt je als uitgever, je denkt na hoe je iets internationaal kunt uitbouwen. Als uitgeverij zijn we dat verplicht. En we doen het met succes, met namen als Dries Van Noten kun je overal deuren openen.
Je moet alert zijn om relevant te blijven. Je enkel oriënteren op het publiek dat je makkelijk bereikt, is voor mij je terugtrekken in de comfortzone. Het gevaar bestaat dat anderen het terrein innemen. Dat ik zo denk, komt ook doordat ik bij Microsoft heb gewerkt. Daar gold : “think global, act local” en “think local, act global”. Een boeiende strijd tussen identiteit, eigenheid en de realiteit van de geglobaliseerde wereld.
Het leven is te kort om slechte wijn te drinken. Ik ben een beetje geobsedeerd door kwaliteit. In mijn vak moet dat, ons team maakt boeken voor mensen die gevoelig zijn voor kunst en hoge eisen stellen. Ik hou zelf meer van een authentiek product dan van gewone functionaliteit.
Boeken uitgeven is een godsgeschenk. In dit vak blijf je je zeer bewust van het feit dat alles voortdurend verandert : panta rhei. Als uitgever beleef je dat intens. Dat is heerlijk, maar niet iedereen houdt daar zo van. Velen hebben nu bijvoorbeeld voor verandering gestemd, maar merken een hunkering naar wat voorbij is.
Ik ben niet nostalgisch, maar kan genieten van iets uit het verleden. Wat waardevol is moeten we koesteren, maar we moeten onze cultuur niet krampachtig beschermen. Het is geen statisch gegeven en het evolueert.
Met Brussel heb ik een haat-liefdeverhouding. Hier wonen heeft me veranderd. Het is een stad vol opportuniteiten, maar ze mist een verenigende factor, ambitie en visie. Het is meer dan velen vermoeden een ondernemende regio, maar met een te sterke scheiding tussen rijk en arm. Gelukkig vervagen de grenzen door cultuurbeleving met onder meer Nuit Blanche, Festival Kanal, Bozar, AB en andere. Ooit wou ik terug naar A, maar nu blijf ik bewuster in B. Deze stad voedt de geest en verplicht je naar de toekomst te kijken.
Niels Famaey (41) is uitgever Kunst en Stijl van de uitgeverij Lannoo.
DOOR PIET SWIMBERGHE & PORTRET WOUTER VAN VAERENBERGH
“Ik heb afwisseling nodig en wil culturen in mij opnemen als een spons”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
