‘Herfst’ is verwant met het Engelse ‘harvest’; de naam heeft alles met oogst te maken.

Septemberkoning

Sedum spectabile bloeit in september en wordt vaak in boeketten gebruikt.

HET LICHT VERDWIJNT

Ongeveer vanaf 21 september vermindert de daglichtperiode met 4 minuten per dag. In oktober is dat 3 minuten, in november 2 en tot 21 december 1 minuut. In totaal is de dag op 21 december ongeveer 4.30 uur korter dan op 21 september.

PADDESTOELEN

De meeste paddestoelen, maar lang niet allemaal, verschijnen in de herfst. Ze gedijen het best in een warm en vochtig klimaat. Het weer bepaalt in grote mate wanneer de vruchtlichamen opduiken. Dat gaat snel, omdat de knoppen klaarliggen. Ze moeten alleen nog water opnemen en de cellen moeten zich uitzetten. Het doel van de paddestoel is het verspreiden van de sporen via de wind of langs dieren die ervan eten. Uit die sporen groeien witte draden, het mycelium, dat met ander mycelium in contact moet komen om nieuwe vruchtlichamen te vormen.

In Noordwest-Amerika werd een 2400 jaar oude Armillaria ostoyae gevonden waarvan het mycelium ondergronds ongeveer 880 hectare inneemt.

(Een boeiende website: www.zwam.net)

Als in september de donder knalt, met Kerstmis sneeuw met hopen valt

Vorst in september, zachte december

Trekvogels in de septembernacht maken de Kersttijd zacht

FOLKLORE

Er wordt gezegd dat je een maand geluk hebt als je erin slaagt een herfstblad te pakken voor het op de grond landt. Als je er twaalf kunt pakken, heb je dus twaalf maanden geluk, maar het meest geluk heb je als je het allerlaatste blad van een boom kunt opvangen.

WAAROM VERKLEUREN HERFSTBLADEREN?

Naast het levensbelangrijke groene chlorofyl, waarvan de productie langzaam stopt als de dagen korten en de temperatuur daalt, bevat het blad ook andere pigmentstoffen. Het oranjegele caroteen en de bruine tannine zijn allebei al in het blad aanwezig, maar hun kleur blijft amper zichtbaar tot het chlorofyl verdwijnt. Anthocyanine zorgt voor het rose, rode of paars in de bladeren van Amerikaanse eik en een hele reeks houtige planten. Het is meestal niet op voorhand aanwezig, maar wordt in de herfst in het sap gevormd. De kleur is rood in een zurige omgeving en kan purper tot blauw worden als de pH van het celsap toeneemt.

HET JACHTSEIZOEN: NIET ALLE DIEREN ZIJN GELIJK

Het jachtseizoen begint op 1 juli en loopt tot 30 juni van het volgend jaar, maar begint en eindigt niet op dezelfde dag voor alle soorten. Zo mag er bijvoorbeeld op patrijzen worden gejaagd van 1 oktober tot 30 november, op hazen van 15 oktober tot 31 december, op reebokken van 1 juli tot 15 september en op wilde eenden van 15 augustus tot 31 januari. Als een jager een dier schiet buiten de voorgeschreven periode, is hij strafbaar.

KWEEPERENLIKEUR

Van kweeperen maakt u heerlijke jam of stroop, maar ook de schillen moet u niet weggooien. Stop ze in een glazen pot, giet er brandy over en laat zes weken staan. Filter, voeg per liter vocht 500 g suiker toe en laat nog eens drie weken staan. Schud er af en toe mee. Kweepeerlikeur is lekker en goed voor maagkwaaltjes – als u er niet mee overdrijft.