De Italiaanse wijnboeren zijn ongerust. De Europese Commissie heeft een ‘voorstel ter herziening’ goedgekeurd van de regels op wijnetiketten (nr. 755/02). Literaire wijnnamen, die geen strikte geografische connotatie hebben, zouden daardoor veel minder bescherming genieten. Vinsanto of Vino Nobile bijvoorbeeld zouden evengoed door niet-EU-landen kunnen worden gebruikt, ook door grote groepen wijnbouwers uit Amerika of Australië. Giovanni Ricasoli-Firidolfi, voorzitter van het Consorzio del Marchio Storico Chianti Classico, haalde al zwaar uit naar die dreiging. Pikant detail : de historische naam van het Consortium, Gallo Nero, mogen de wijnmakers al niet meer gebruiken na de juridische oorlog die ze verloren van de Amerikaanse wijngigant Gallo. De internationaal opererende Amerikaanse en Australische groepen worden door de voorzitter met de vinger gewezen : zij hebben met succes bij de Commissie gelobbyd. Hij noemde het een volstrekt “bijziende en suïcidale beslissing.” Hij riep het beeld op van buitenlandse groothandelaren die in Italië hun wijnen kunnen komen verkopen met de historische Italiaanse termen op het etiket, terwijl ze alleen moeten voldoen aan eigen (lees minder strenge) productievoorwaarden. De Italiaanse wijnwereld staat op stelten en eist de verwerping van dat onaanvaardbare voorstel.

Voor het Commissievoorstel valt nochtans wel wat te zeggen. Namen zoals Vinsanto (heilige wijn) of Vino Nobile (edele wijn) klinken in Italië vertrouwd en typegebonden, in het Nederlands of een andere taal zijn ze wat belachelijk. Vergelijk met het Hollandse ‘sjudderans’ voor jus d’orange of met spa, spreek uit ‘es-pi-jee’, wat in Amerika staat voor eender welk spuitwater, maar bij ons verwijst naar het water van Spa. Soortgelijke naamverbredingen, waarbij de betekenis van geografische appellations veralgemeend wordt tot de gehele soort, zijn door Europa al lang afgewezen. Port, champagne, bourgogne, chablis, tokaj… mogen niet als typenaam worden gebruikt. Rechtbanken dulden geen Zuid-Afrikaanse port, geen Amerikaanse champagne, zelfs geen Franse zeep of Frans reukwater met de naam champagne erop. Maar met niet-geografische namen zal dat wellicht niet lukken.

We wachten met spanning op een ‘Heilige Wijn’ uit het Hageland.

Herwig Van Hove