Aan het eind van het jaar, en zeker van een millennium, is het tijd voor hitlijstjes. Wat vond u de belangrijkste gebeurtenis, de mooiste plaat, de spannendste film? En waarom niet: het beste parfum? Weekend Knack vroeg parfumkenners naar hun favoriete geuren. Ze kregen een hele eeuw om uit te kiezen en mochten er zelfs een top-3 van maken.

David Depuydt, zaakvoerder van parfumerie Place Vendôme in Wevelgem

1. N° 5 van Chanel (1921)

“Ernest Beaux, een parfumeur-chemicus uit Grasse, is volgens mij de componist van de geur van deze eeuw. N°5 is een abstract bloemenboeket: ylang-ylang van de Comoren, meiroos, jasmijn uit Grasse, sandelhout uit het Indiase Mysore, vetiver bourbon… Allemaal zeldzame grondstoffen. Chanel zorgt overigens zelf voor de instandhouding van een aantal ervan. Ze kweken Braziliaans rozenhout, de Turkse Centifolia-roos, ylang-ylang in Madagascar en de jasmijn in Grasse. De tijdloze flacon van N°5 werd in 1959 opgenomen in de permanente collectie van het Museum of Modern Art in New York.”

2. Shalimar van Guerlain (1925)

“Jacques Guerlain had het geniale idee om ethylvanilline toe te voegen aan Jicky. Hij nam het hout en de rozemarijn weg en Shalimar was geboren. Dit parfum werd opgedragen aan sjah Jahan en zijn echtgenote, prinses Muntaz Mahal. Shalimar betekent “Tempel der Liefde” in het Sanskriet en is het eerste zacht oriëntaals parfum.”

3. Joy van Jean Patou (1930)

“Als reactie op de economische crisis na de beurskrach in 1929, wilde Jean Patou een parfum dat even rijk en verbluffend was als haute couture. Henri Almeras had al verschillende geuren voorgesteld, maar geen enkele kon Patou overtuigen. Ten einde raad liet hij een somptueus boeket van meiroos en jasmijn uit Grasse ruiken, dat eigenlijk te duur was om gecommercialiseerd te worden. Patou dacht daar anders over: hij liet de concentratie zelfs verdubbelen. Er zijn 10.600 jasmijnbloemen en 336 rozen nodig voor een flesje van 30 ml parfum, wat van Joy het duurste parfum ter wereld maakt.”

Linda Raats, beautyjournaliste

1. N°5 van Chanel

“Niemand kan om het succes van Chanel N°5 heen. Het parfum is de eerste aldehydegeur. Ook qua verpakking en naam was het een geur die brak met de tradities. Coco Chanel nam het initiatief om de door vastgoedspeculatie bedreigde bloemenkwekers van Grasse en omgeving te beschermen, om op die manier de toelevering van meirozen en Franse jasmijn veilig te stellen.”

2. Eau Sauvage van Christian Dior (1966)

“Edmond Roudnitska had het lef bloemen te gebruiken in een herenparfum. Deze schitterende geur steekt ook nu nog met kop en schouders boven andere mannengeuren uit. Aan Roudnitska danken we tal van originele parfums uit de jaren ’40 en ’50.”

3. Shalimar van Guerlain (1923)

“Een bijzonder parfum door het contrast tussen de frisse, citroenachtige opening en de zwoele sensuele geurnoten van de basis. Shalimar was de aanzet voor interessante ontwikkelingen in de oriëntaalse geurenfamilie, die nu weer erg actueel is.”

Colette Coenegrachts, Parfum-O-theek en directeur van het Modemuseum in Hasselt

1. N°5 van Chanel (1921)

“Deze aldehyde is het toppunt van vrouwelijke verleiding. Het gedurfd en ruim gebruik van synthetische geuren, in combinatie met natuurlijke essences geven niet alleen aan N°5 een exclusief karakter, maar ook aan de vrouw die deze geur draagt. Dit parfum hoort volgens mij bij een stabiele, onafhankelijke vrouw en maakt van de draagster een subtiele en discrete verleidster.”

2. Angel van Thierry Mugler (1992)

“Mijn persoonlijke favoriet. Deze paradoxale oriëntaalse geur heeft tegelijkertijd iets hemels en iets aards. Eerst is de geur zuiver, wordt dan gulzig door aroma’s van orchidee, vruchten en honing, en laat tenslotte een wulpse indruk achter van patchoeli vermengd met vanille, chocolade en karamel. Angel is een zeer atypische en echt revolutionaire geur, een moderne klassieker die de glamourwereld verenigt met jeugdherinneringen. Dit parfum geeft een finishing touch aan de onafhankelijke maar toch passionele vrouw, en maakt haar mysterieus, teder en emotioneel.”

3. Vent Vert van Balmain (1945)

“Balmain doorbrak de banale bloemenparfums door er natuurgeuren in te verwerken. Planten, kruiden, mossen en citrusvruchten gaven bloemengeuren een totaal nieuwe dimensie. Vent Vert is het eerste lid uit deze ‘groene’ familie en bleef twintig jaar lang enig in haar soort. Ondertussen heeft het parfum navolging gekregen: Eternity en Escape van Calvin Klein en L’eau d’Issey van Issey Miyake. Vent Vert is fris sensueel en charmant en met haar ondertoon van eikenmos ideaal voor de vrijgevochten vrouw, die niet wil ruiken zoals iedereen.”

Hugo Collumbien, parfumeur-chemicus

1. N°5 van Chanel (1921)

“Deze creatie betekende in zekere zin een keerpunt in de parfumerie. Op het einde van de 19de eeuw gebruikte men al synthetische reukstoffen, maar in N°5 werd voor de eerste keer vetaldehyde geïntroduceerd. Een leek die het aldehyde in geconcentreerde toestand ruikt, zal zich moeilijk kunnen voorstellen dat ‘zoiets’ gebruikt wordt om parfum te maken, maar dat is het geval met veel andere reukstoffen. Men moet ze op een zeer subtiele wijze doseren, iets wat voor de geniale Ernest Beaux geen enkel probleem was.”

2. Arpège van Lanvin (1927)

“De niet na te maken originele formule was voor veel vakmensen een obsessie. Parfumeurs uit de hele wereld beschouwden Arpège als het toppunt van componeerkunst. Algemeen wordt aangenomen dat de geur gecreëerd werd door André Fraysse, een knappe parfumeur die ook successen als Scandal, My Sin en Prétexte op zijn naam heeft staan.

Toch bestaat daarover discussie. Sommigen beweren dat de basisformule van Paul Vacher was, en dat Fraysse er daarna wat wijzigingen in aanbracht. Iets wat mij geloofwaardig lijkt.”

3. Sortilège van Le Gallion (1937)

“Dit bloemige aldehydeparfum van Paul Vacher was het enige dat kon wedijveren met de Arpège uit de glorietijd. Het is, in tegenstelling tot Arpège en N°5, niet meer op de markt.”

Olivier Decoster, parfumeur

1. N°5 van Chanel (1921)

“Voor mij is dit het eerste grote moderne parfum en het is nog altijd een van de meest verkochte in de wereld. Het onimiteerbare aldehyde-bloemenakkoord geeft het een zeer opvallende vrouwelijkheid.”

2. Shalimar van Guerlain (1925)

“Deze oriëntal schiep een nieuwe richting in de parfumerie. Erg vooruit op zijn tijd, duurde het vele jaren voor het parfum volledig geaccepteerd werd. Parfums als Coco van Chanel, Opium van Yves Saint Laurent en Must van Cartier zijn veel aan Shalimar verschuldigd.”

3. Angel van Thierry Mugler (1992)

“Dit parfum was de start van een nieuwe stroming in de moderne parfumerie: die van de gourmetgeuren. Het fruitig-smakelijk aspect geeft het een originele identiteit en inspireert vele nieuwe parfums.”

Philippe Dekindt, verzamelaar van en handelaar in parfumflacons

1. N°5 van Chanel (1921)

“De grootste sterren uit de showbusiness hebben bijgedragen tot de bekendheid van N°5. Veelvuldig gekopieerd zonder succes en verwikkeld in een groot proces in 1926 met het huis Molyneux omwille van de naam “cinq de”.

2. L’Heure Bleue van Guerlain (1912)

De kristallen Baccarat-flacon is nog altijd actueel. Net als de zoete bloemengeur, die ook vandaag nog wordt verkocht.

3. Jean Paul Gaultier (1993)

“Dat was bij mij liefde op het eerste gezicht. Ik hou zowel van de geuren als van de originele flacons van Jean Paul Gaultier. Naar aanleiding van kerstmis en Valentijn steekt hij zijn vrouwen- en mannengeur ( Le Mâle, 1995) telkens in een ander kleedje. Maar de mooiste flacons zijn die van Lalique, die onder meer L’air du Temps heeft gemaakt, een van mijn persoonlijke favorieten.”

Els Debruyn, verkoopster van parfumerie Parfuma

1. L’eau d’Issey van Issey Miyake (1992)

“De vormgeving van deze flacon was in echt vernieuwend. Evenals de geur, dat hadden we nog nooit gezien.”

2. Chanel N°5 (1921)

“Chanel N°5 moet er absoluut bij, zo’n klassieker van formaat zal altijd worden verkocht. Ik vind het een goed parfum, hoewel ik het zelf nooit zou dragen.”

3. Feminité du Bois van Shiseido (1992)

“Voor Feminité du Bois heb ik altijd al een boontje gehad, het is een buitenbeentje dat niet te vergelijken is met een ander parfum. Een zeer typische geur waarin cederhout domineert.”

Nathalie Lorson, parfumeur

1. Grey Flannel van Geoffrey Beene (1976)

“Indertijd was dit parfum echt vernieuwend, heel anders dan wat er bestond. Ik hou van dit soort mannengeuren: frisse chypre-parfums.”

2. Trésor van Lancôme (1990)

“Trésor is een absolute favoriet, want dat parfum weerspiegelt de echte vrouwelijkheid. Ik hou van zachte geuren, niets dat agressief is of hard. Trésor is een geur die ik wel zelf had willen maken.”

3. Casran van Chopard (1999)

“Al je eigen creaties zijn natuurlijk favorieten, maar Casran is iets speciaals omdat het mijn eerste mannengeur is. Ik heb geen voorkeur voor vrouwelijke parfums, ik hou evenzeer van mannelijke geuren op voorwaarde dat ze zacht zijn, niet te agressief. Casran heeft die zachtheid, dat raffinement dat ik zoek. Misschien omdat het een oriëntal is: de grens tussen een vrouwen- en een mannenparfum is daar soms heel dun, voornamelijk omdat de ingrediënten meestal dezelfde zijn.”

Sofie Albrecht / Foto’s Lieve Blancquaert