Van een Woody Allenfilm tot een toneelstuk met Isabelle Huppert… De Australische actrice Cate Blanchett rijgt de boeiende projecten aan elkaar. Daarbij komt nog de campagne van Anne Fontaine voor Sì, het nieuwe parfum van Armani. Een gesprek met een zelfbewuste vrouw die het leven omarmt.

Ze zegt dat ze moeilijk nee kan zeggen. Wat ongetwijfeld een zegen is, zowel als een vloek. In de loop van haar carrière werkte Cate Blanchett onder meer samen met Steven Spielberg, David Fincher, Martin Scorsese en Terrence Malick, regisseurs die vast blij waren dat ze zo makkelijk ja zegt. Ook in haar privéleven is er trouwens geen spoor te vinden van ook maar enig afwijkend gedrag. Cate Blanchett is 44, heeft geacteerd met en voor de grootsten uit de filmwereld en is moeder van drie levenslustige kinderen. En alsof dat nog niet genoeg is, leeft ze zich ook nog uit op de scène met de Sydney Theatre Company, het gezelschap dat sinds 2009 wordt geleid door de vader van haar kinderen, schrijver, toneelauteur en scenarist Andrew Upton.

Moeilijk om de lat hoger te leggen ? Voeg er nog een langbenig silhouet van 1,74 meter aan toe, subtiele blonde haren, een teerbleke gelaatskleur en hier en daar enkele kraaienpootjes rond de ogen als ze lacht. En ze lacht vaak, wat de goddelijke actrice, wier agenda tot eind 2015 is volgeboekt met tal van boeiende projecten, meteen wat menselijker maakt. Zo zal ze in januari 2014 druk bezig zijn met de opnames van The Monuments Men, een verhaal over de redding van kunstwerken uit de handen van de nazi’s, onder leiding van George Clooney. In juli dit jaar stond ze op de planken in Sydney, samen met Isabelle Huppert in een ijzingwekkende uitvoering van Les Bonnes van Jean Genet. Voorts is er nog Blue Jasmine, de nieuwste Woody Allen, waarin ze een depressieve, volledig geruïneerde burgervrouw speelt. Een echte karakterrol, zoals alle rollen die ze aanvaardt én waarin ze uitblinkt.

Maar wanneer ze die ochtend haar slanke lichaam, gekleed in een onberispelijke broekpak, neervlijt in de glanzende suite van een Milanees palazzo, gaat het om een heel ander verhaal. Het verhaal van de bewondering die ze al jaren voelt voor het werk en de persoon van Giorgio Armani. Het verhaal van mevrouw Sì, de wonderlijke incarnatie van een bepaald idee van vrouwelijk geluk dat te beurt valt aan hen die het leven durven te omhelzen, zonder bang te zijn voor zichzelf. Met vaste stem en op ernstige toon, zonder enige aarzeling, spreekt ze over parfums, vroege ochtenddrukte, creatieve energie en Monica Vitti. En over geweldige schoenen. Dat ook.

Wat roept het woord ‘parfum’ bij u op ?

Een parfum is voor mij, misschien nog meer dan een foto, het krachtigste wat er bestaat. Want een parfum is in staat om een plaats, een specifiek moment, een persoon op te roepen. Misschien wel van iemand die je mist en die je hoopt terug te vinden, de geur van iemand die je dierbaar is. Parfums zijn voor mij beladen met herinneringen. Bijvoorbeeld de geur van mijn moeder, mijn grootmoeder, mijn vrienden. Ze maken deel uit van het verleden, maar een verleden dat voortdurend verandert. Ik denk dat de heerlijkste parfums zich transformeren in de loop van de periode dat ze zich op je huid bevinden. Alles is herinnering.

Herinnert u zich nog welke parfums uw moeder en uw grootmoeder gebruikten ?

Ik herinner me de geuren. Mijn grootmoeder rook altijd naar rijstpoeder en viooltjes. Bij mijn moeder was het anders : zij hield van muskusachtige, wat mannelijke parfums. Dus van zodra ik dat soort geuren in mijn omgeving ruik, word ik teruggevoerd naar mijn kinderjaren.

Van welk soort parfums houdt u zelf ?

Ik heb een voorliefde voor de traditioneel meer mannelijke, houtachtige geuren en ook chypre. Ik hou van de geur van een open vuur, leer, sandelhout. Maar ik hou ook van hesperidengeuren. Bloemengeuren daarentegen liggen me niet. Ik hou net van Sì omdat de vrouwelijke kanten ervan, de zachtheid, niet te overheersend zijn. De fresia’s, waar ik dol op ben, worden gebruikt zoals zwarte bessen, in lichte toetsen. Dat is wat ze zo speciaal maakt. Een beetje mysterieus zelfs. O mijn God, wat dragen jullie alletwee geweldige schoenen !

Uw schoenen zijn anders ook best indrukwekkend !

Armani (ze glimlacht en heft de handen ten hemel).

Sinds wanneer voelt u zich zo verbonden met zijn creaties ?

Als tiener was ik al geïnteresseerd in zijn werk, en ik was ook onder de indruk van zijn invloed op de filmwereld. Ik hield van zijn mannelijke tailoring, die ik heel charmant vond. Ik droeg in die tijd vaak mannenpakken, die mijn moeder voor mij aanpaste. In de loop der jaren heb ik mijn look wel wat verzacht. Net zoals Mr Armani : hij geeft kracht en elegantie aan de vrouwelijkheid. Na mijn studie aan de toneelschool, ging ik werken en met mijn allereerste gage kocht ik een Armanipak. Ik heb het nog altijd en ik draag het nog steeds. Ik ontmoette Giorgio Armani voor de eerste keer een paar jaar geleden, backstage na een defilé van Armani Privé. Ik beefde van de stress ! Als je iemand met zo’n grote esthetische invloed bewondert, is het best eng als je plotseling oog in oog met hem staat ! Maar hij is ongelooflijk hartelijk en stelde me meteen op mijn gemak.

U hebt ooit gezegd, na de verfilming van de trilogie van Peter Jackson, The Lord of the Rings, dat je pas weet dat je als actrice geslaagd bent als er een plastic pop naar je beeltenis is gemaakt. U bent nu het gezicht van een groot parfum. Is dat ook een teken dat je geslaagd bent ?

Het ging om Legofiguurtjes, ik herinner het me nog goed ! Maar het had ook een barbiepop kunnen zijn. In dit geval heeft mijnheer Armani mij een ongelooflijk compliment gemaakt door te vragen of ik het gezicht van zijn signatuurgeur wilde zijn. Zijn nicht Roberta vertelde me gisteravond : “We beginnen nu aan een nieuw hoofdstuk in onze relatie.” En dat is ook zo ! Hij heeft al kostuums ontworpen voor het theater dat ik leidde samen met mijn man in Sydney. Als actrice kreeg ik de kans kleren te dragen die hij speciaal voor mij had ontworpen. Dat is een echt voorrecht. En wat me vandaag overkomt, is daar een voortzetting van.

Als we zouden zeggen, op zijn Australisch : ‘go bush’ (met andere woorden, trek de natuur in, ga op avontuur), wat zou u dan doen ?

Ik laat graag de stad achter me. Bijvoorbeeld om naar het strand te gaan. Zoals Whale Beach in de buurt van Sydney, waar de campagnefilm voor Sì werd gedraaid. Of verder, naar IJsland of Italië. Volledig los van alle tijdsdruk. Helemaal niets moeten doen !

Is het ook een manier om afstand te nemen van de overdosis glamour die bij uw werk hoort ?

Als je het hebt over een film- of theaterpremière, of de vernissage van een vriend, ja, bij dat soort evenementen komt heel wat glamour kijken. Maar bij het creatieve proces dat aan die première of die tentoonstelling voorafgaat is er helemaal geen sprake van glamour. Achter al die glitter zit een wereld van werken en zwoegen. Pina Bausch verwoordde ooit heel mooi dat vreemde gevoel van permanente opwinding en onvoldaanheid bij elke creatie.

Naar het schijnt droomt u ervan meer geduld te hebben. Wat is er eigenlijk mis met ongeduldig zijn ?

Je kunt soms verlangen naar nieuwe ervaringen. Maar als je te ongeduldig bent, loop je het risico dat alles te snel gaat. Terwijl het goed is om voor iets je tijd te nemen. Om de dingen naar je toe te laten komen en te accepteren dat iets gebeurt als het moet gebeuren en wanneer het moet gebeuren. In de grond ben ik eerder fatalistisch van aard. Ik vraag aan mijn jongens om geduldig te zijn, dus is het allicht normaal dat ik dat zelf ook probeer te zijn.

Klopt het dat u zich tijdens het draaien van de campagnefilm hebt geïnspireerd op Monica Vitti ?

Ja, Anne Fontaine, die het campagnefilmpje regisseerde, en ik hebben er veel over haar gepraat. Ze is ook een ongelooflijke actrice, heel vrij en grappig. Wanneer ik een personage creëer, ben ik een spons. Alles wat ik zie, wat ik doe, wat me wordt verteld, kan een deur openen naar een rol, een verhaal. De inspiratie kan van overal komen.

Die vrouw in de film : bent u dat zelf ? Of is het een fictief personage ?

Misschien ben ik het. Of ook niet ! De film gaat niet alleen over Italiaanse vrouwen. Overigens, nee, ik ben het niet. Het gaat over de universele vrouw. Ik voel me nauw betrokken bij wat de film vertelt, wat hij oproept. Maar voor zo’n rol kun je je niet voorbereiden. Je moet zorgen dat je goed wakker bent, dat je op de dag van de opnames vervuld bent van positieve energie. Het volstond dat ik tot mezelf zei : “O mijn God, vandaag zal ik worden geregisseerd door Anne Fontaine, die ik buitengewoon vind. En bovendien voor een parfum van mijnheer Armani!” Het kon alleen maar een stralende dag worden. En het was ook een geweldige dag. Toen ik aankwam op de set, had ik geen idee van wat er zou gebeuren. Ik heb me helemaal overgegeven aan wat er op me afkwam, en ik hoop dat dat ook afstraalt op het resultaat.

Wat is voor u de betekenis van elegantie ?

Elegantie is pretentieloos. Elegant zijn, dat is stijlvol zijn op een persoonlijke manier. Op je eigen manier. Sereen.

Is het dan nooit vermoeiend als je altijd weer moeite moet doen om elegant te zijn ?

Als je elegant bent, moet je nooit ‘moeite’ doen. Je bent het gewoon (ze barst uit in een luide schaterlach). Maar ik geef toe : op sommige dagen lukt het beter dan op andere. Als ik om zes uur ’s ochtends mijn drie jongens moet klaarmaken voor ze naar school vertrekken, of moet zorgen dat ik op tijd op de repetitie ben, dan zie ik er niet op zijn elegantst uit. Je moet proberen te leven met gratie. Daar gaat het om.

Zijn er zaken wat betreft beauty die u niet kunt missen, zelfs als u onder stress staat ?

Behalve het hydrateren van mijn huid, wat ik elke ochtend en avond doe, zonder uitzondering, breng ik altijd parfum en mascara aan. Ik moet bekennen dat ik daar zeer handig in ben, bijvoorbeeld met behulp van de achteruitkijkspiegel van mijn auto, als de verkeerslichten op rood staan. Tja, ik behoor tot dat soort vrouwen…

Blijft u trouw aan hetzelfde parfum of verandert u van geur in functie van het personage dat u op dat moment speelt op de scène of voor de camera ?

Dat hangt ervan af. Ik heb soms zin om een parfum te verbinden aan een rol, maar soms ook aan de stad waar ik acteer of aan het seizoen. Maar ik blijf wel trouw aan dezelfde familie van geuren : sinaasappel, sandelhout, hout, leer.

Ziet u uzelf als een model voor andere vrouwen ?

Het is niet aan mij om dat te zeggen. Iedereen moet zijn eigen leven leiden. Ik heb zeker niet de bedoeling om het leven of de carrière van wie dan ook te beïnvloeden. Maar er zijn wel vrouwen die mij inspireren. Ik denk bijvoorbeeld aan de Australische kunstenares Del Kathryn Barton. Of iemand zoals Christine Lagarde. Een zeer eerlijke, directe en heldere vrouw. Ik hou van de manier waarop zij leeft, als een man in een mannenwereld. Ook het sterke karakter van mijn moeder en van mijn grootmoeder zijn altijd voorbeelden voor mij geweest.

Denkt u dat een vrouw altijd sterk en tegelijk fijngevoelig moet zijn, naar het voorbeeld van het parfum Sì ?

Als je ‘moet’ vervangt door ‘kan’, zou ik zeggen : ja. Dat is het grote probleem van veel vrouwen : ze zeggen altijd maar “Ik moet dat doen” of “ik moet dat niet doen”. Laten we aanvaarden wie en wat we zijn, en dat in ere houden.

DOOR LENE KEMPS EN ISABELLE WILLOT

“Een parfum is voor mij, misschien nog meer dan een foto, het krachtigste wat er bestaat. Het kan een plaats, een moment, een persoon oproepen”

“Sterke vrouwen inspireren mij. Zoals Monica Vitti, de Australische kunstenares Del Kathryn Barton, of Christine Lagarde”