MADRID NA DE CRISIS

Plaza de Colón, genoemd naar ontdekkingsreiziger Columbus die er een standbeeld kreeg. © Lieven Bulckens

Aan de westrand van Madrid, in Villanueva de la Cañada, woont VRT-correspondent Sven Tuytens al vijf jaar met zijn vrouw en twee dochters. De Belgische journalist toont zijn favoriete cultuurplekken, volksmarkten en het nieuwste wandelpark van de Spaanse hoofdstad. Madrid bewijst: er is leven na de crisis.

Villanueva de la Cañada is gelegen aan de westrand van Madrid. Sinds vijf jaar is dit de thuishaven van Sven Tuytens, die als Vlaams journalist voor het Nederlandse televisieprogramma Nieuwsuur werkt en bij ons als VRT-correspondent regelmatig te horen is op radio en televisie. In de buurt waar hij woont, wachten honderden bouwterreinen en een volledig ge-equipeerd stratennetwerk nog op bewoners. “Die lege straten dateren nog van voor de financiële crisis”, zegt Sven Tuytens. “De stadsplanners hadden een snelle uitbreiding van de hoofdstad op het oog. De verschillende onafgewerkte huizen herinneren aan de ambitieuze projecten van voor 2008.” Ondanks de crisis ontwikkelde Villanueva de la Cañada zich tot een gezellig stadje. Sven en zijn half- Palestijnse, half-Spaanse echtgenote Suzanna wonen er sinds 2010 met hun beide dochters. “Op een half uur ben je met de bus in het centrum van Madrid en toch is het hier rustig wonen.”

In Svens woonkamer zijn via de ramen in oostelijke richting de imposante torengebouwen op de voormalige trainingsvelden van Real Madrid te zien. Ze domineren de skyline van Madrid. In het westen schitteren de besneeuwde toppen van de Sierra de Guadarrama in de zon. Naast de mix van stadslucht en natuurschoon baadt Villanueva in een internationale sfeer, met een universitaire campus en internationale scholen. Japanse en Italiaanse restaurants liggen er naast typisch Spaanse eethuizen die mariscos serveren, of enorme sneden ribstuk.

CAFÉ GIJÓN: TREFPUNT VOOR INTELLIGENTSIA

Sven Tuytens neemt ons mee door ‘zijn’ Madrid en onze eerste afspraak vindt plaats aan de monumentale Paseo de Recoletos, de honderd meter brede laan tussen Plaza de Colón en de beroemde fontein van de Cibeles, de Romeinse godin op een door leeuwen getrokken strijdwagen. Op de melkwitte marmergevel van het stadhuis wappert een spandoek met de woorden Welcome Refugees. “Vluchtelingen komen echter niet naar Spanje. Ze vinden hier geen job”, relativeert Sven.

Op nummer 21 van de Paseo Recoletos verwelkomt Café Gijón al 128 jaar todas los ideologias, artistas, escritores, actores y bohemios. “Café Gijón was eind negentiende eeuw een hoofdkwartier van de zogenaamde Tertulias – legendarische intellectuele bijeenkomsten in bekende cafés. De sobremesa-debatten na de maaltijd zijn bekend in de hele Spaanssprekende wereld”, zegt Sven. “Spanje speelde in 1898 in één klap Cuba, Puerto Rico, de Filippijnen en meteen ook zijn volledige armada kwijt. Kunstenaars en denkers als Miguel de Unanumo voerden in Café Gijón regelmatig rumoerige discussies over de teloorgang van het vijfhonderd jaar oude imperium.” Tot vandaag is het restaurant een trefpunt van Madrileense intelligentsia. Op sommige dagen kun je er de stoofpot met kikkererwten Cocido Madrileño eten, of de Fabada Asturiana, een soort cassoulet, steevast ingeleid door een pittige vermut de grifo, van het vat. Voor twaalf euro heb je hier geluncht – met voorgerecht, gebak en een kruikje landwijn.

Platea, een verzameling tapasbars in het originele interieur van een bioscoop uit de jaren vijftig, is een andere favoriete ontmoetingsplek van Sven. Sierlijke lijnen neonlicht omspannen het retro interieur. Ter hoogte van de gigantische Spaanse vlag ligt tussen rekken groenten en fruit de toegang naar de buik van de oude filmtempel. Op parterre en balkons wordt Inedit 33 geserveerd, de nieuwste commerciële handigheid van de Catalaanse sterrenchef Ferran Adrià. Naar Belgische smaak een eerder slap biertje.

VOLKSMARKT EL RASTRO: RARITEITEN UIT DE HELE WERELD

Op zondagochtend voert Sven ons naar de barrio de Embajadores waar de Madrilenen samenstromen voor El Rastro, de grote volksmarkt die zich uitstrekt over tientallen straten. De vreemdste rariteiten uit de hele wereld zijn er te vinden. Naast memorabilia uit het Franco-tijdperk etaleren zigeunervrouwen er juwelen en traditionele, felgekleurde flamencojurken.

Tegen het einde van de markt wandelen we naar de Mercado de la Cebada, vlak bij metrostation La Latina. Op de banken rond de stadstuin keuvelen alternatievelingen, lang uitgestrekt in de zon. Affiches en graffiti maken duidelijk dat de politieke partij Podemos hier sterke aanhang kent, een beweging die Tuytens enorm boeit. “Intellectuelen, professoren en onderzoekers zijn buiten de veilige muren van hun universiteit getreden om de handen uit de mouwen te steken. Tegenover de socialistische en centrumpolitici die elkaar na Franco afwisselden, plaatste Podemos totaal nieuwe modellen. Omdat de media hun standpunten voortdurend verdraaiden, vormde Podemos een kleine regionale televisiezender om tot de nationaal bekeken internettelevisie La Tuerca. Podemos-voorzitter Pablo Iglesias presenteert er een wekelijkse praatshow waarin hij mensen van de meest diverse pluimage interviewt. En hij antwoordt op vragen van kijkers. Onlangs toonde hij voor de camera zijn maandelijkse loonfiche, van negenhonderd euro, nadat de hoofdredacteur van een rechtse krant hem een zakkenvuller had genoemd. Iglesias vroeg de man hoeveel hij bij de krant verdient. Het antwoord bleef uit.”

Aan de Plaza San Andrés barsten de tapasbars van het jonge volk. Even verderop schuift een processie over de Viaducto de Segovia. De brug biedt een weids uitzicht op de Manzanares-rivier en op het koninklijk paleis. De plek roept bij Madrilenen nare herinneringen op. Op het hoogtepunt van de financiële crisis weerklonken hier voortdurend sirenes van hulpdiensten die op het twintig meter dieper gelegen asfalt de sporen van de zoveelste zelfdoding moesten opruimen.

Op regenachtige dagen, of wanneer de zon te hevig schroeit, fungeren de overdekte markthallen van Madrid als alternatief voor de Rastro. De sjiekste is Mercado San Miguel die onder een stalen art-nouveauskelet een uit de voegen gebarsten delicatessezaak lijkt. Een ruim assortiment Iberische hespen en kazen, Spaanse truffels en kleurige paprika’s dingt er om de aandacht van deftige Madrilenen. Heel wat volkser gaat het er aan toe in de Mercado San Antón, bij metrostation Chueca. Een druk taterende schare artistiek geklede lui bevolkt de terrassen van de markthal, drie hoog boven de straat. Op de gaanderijen binnenin geurt de hele wereldkeuken. Op het menu staan croquetitas de rabo de toro a la Cordobesa, vleeskroketten van stierenstaart. Ontelbare schoenenwinkels voeren in de buurt een ware prijzenslag. Voor honderd euro kun je er authentieke handgemaakte Andalusische rijlaarzen op de kop tikken. Plaza de Chueca is een bekende alternatieve uitgaansbuurt. Met een lege fles kun je uit de enorme vaten van Taberna Angel Siena diverse soorten vermout kopen.

MADRID RÍO: WANDELEN LANS DE RIVIER

In de late namiddag bezoeken we Madrid Río. “In Antwerpen ruziën ze al twintig jaar over een plek als deze”, zegt Sven. “De grote stadsring loopt hier over tien kilometer ondergronds. De woonwijken op de oevers van de Río Manzanares leven niet langer onder de terreur van onophoudelijk voorbijrazende vrachtwagens. Tot vijf jaar geleden wandelde hier niemand langs de rivier. Tegenwoordig is dit een uitgestrekt park, met een voetbalschool voor jongeren, prachtige klimheuvels voor kinderen, fiets- en joggingpaden langs de rivier. ’s Avonds en tijdens de weekends is dit een fabelachtige wandeltuin.” De werken om de drukke M-30 onder het groen te stoppen, duurden van 2006 tot 2011. Kostprijs: zes miljard euro, tweeduizend euro per Madrileen.

We trekken richting Plaza de Legazpi, waar de oude slachthuizen nu cultuurcentrum El Matadero huisvesten. In de schaduw van de indrukwekkende watertoren, ooit nodig om het bloed van duizenden geslachte dieren weg te spoelen, liggen nu een cinematheek, een literatuurhuis, een biologisch restaurant, een concertzaal, een fietscentrum en expo-ruimtes. Onze tocht sluiten we af in het majestueuze stadspaleis van de Círculo de Bellas Artes, aan de Calle Alcalá. In het veeltalige geroezemoes smaakt de laatste vermut de grifo zoet op de tonen van zachte jazzmuziek.

Tekst Jan De Troyer & Foto’s Lieven Bulckens

“Tot voor kort liep er niemand langs de rivier. Nu zit de stadsring deels ondergronds en is hier een uitgestrekt park. In Antwerpen ruziën ze al lang over zo’n plek”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content