Overnachten op een overschotbed van vreemden, in een vreemde stad ? Er waren tijden dat het een griezelig vooruitzicht zou zijn. Of een radicaal alternatief voor avontuurlijke hippies. Vandaag is het de gewoonste zaak van de wereld. Dankzij Airbnb, die populaire logeerwebsite die intussen is uitgegroeid tot een gigantische speler op de reismarkt.
We logeerden al in Parijs, Londen, Boedapest, Ljubljana, Wenen, Lissabon, Porto, Montreal, Toronto, het Canadese platteland, NY. (Bijna) allemaal leuk ! Je slaapt bij leuke mensen, je krijgt tips voor de buurt. Met ons minibudget zouden we zonder Airbnb nooit zo lang op reis kunnen. Tenzij we in een stapelbedje in een hostel zouden slapen. Dan is Airbnb aangenamer. Er is wel eens een slecht bed hier en daar, of een erg zeldzame keer een niet zo sympathieke host. Maar de leuke ervaringen en de plaatsen waar je anders nooit zou komen houden ons fan !”
Sarah uit Antwerpen logde twee jaar geleden voor het eerst in op Airbnb, de digitale applicatie die het mogelijk maakt om bij particulieren te gaan logeren. Het concept is eenvoudig : een privépersoon biedt een bed, een kamer, een appartement of een volledig huis aan. Een huurder zoekt en boekt. Een koopjeskrant met alle hedendaagse troeven : een intuïtief gebruik en hippe lay-out, foto’s van huurder en verhuurder en van de plek. Een duidelijk en handig boekingssysteem. Wie met de smartphone aangesloten is op het gps-systeem, kan de dichtstbijzijnde vrije plek voor diezelfde dag vinden. Kortom, het doet wat sociale netwerken beloven : vreemden snel samenbrengen die elkaar op straat niet zomaar zouden aanspreken.
WARM EN GEZELLIG
“De verhalen en vrijgevigheid van jullie gastheren en -vrouwen zijn de reden waarom zovelen Airbnb gebruiken. Jullie geven miljoenen mensen het gevoel dat ze overal op deze planeet thuis mogen zijn. Jullie maken vrienden van vreemdelingen door jullie huizen en harten open te stellen.” Chip Conley, hoofd van de Airbnb Global Hospitality and Strategy, spreekt in een blogpost eind september de hosts aan, helemaal in de toon van het bedrijf : warm en gezellig. Hun nieuwe logo, een soort omgekeerd hartje (sommigen zien er het vrouwelijke geslachtsorgaan in), heet Belo, een afkorting van belonging. Ergens bij horen dus. Welkom thuis, lacht de homepage van Airbnb u toe.
Terwijl velen een hotel of jeugdherberg kiezen met rationele argumenten in het achterhoofd (locatie, service, comfort en wifi op de kamer), kies je een Airbnb-logeerplek emotioneler en intuïtiever. Je zoekt immers naar een tijdelijke room-mate. De app toont de aantrekkelijkste en populairste gastheren en -vrouwen via speciale links, en er zijn zogenaamde Superhosts, die aan specifieke kwaliteiten voldoen : ze annuleren zelden en krijgen goede recensies, waarvoor ze beloond worden met Airbnb-reisbonnen en -goodies. Tijdens het weekend van 21 november zullen de allereerste Host Awards uitgereikt worden, voor de allerbesten dus. De feestdiners worden georganiseerd in de woningen van de werknemers van Airbnb.
De privacy van huurders en verhuurders wordt min of meer beschermd tot er geboekt is. In het open systeem blijven enkele poorten gesloten : zo zie je enkel voornamen, geen contactgegevens, en betaalt de huurder aan Airbnb en zij aan de verhuurder. Pas bij boeking komt u de exacte gegevens van de verblijfplaats te weten. Het is dus de kunst voor verhuurders om aantrekkelijk maar vaag te zijn in de omschrijving van het pand. “Op vijf minuten wandelen van het station”, “vlak bij het park”, etcetera. U dient wél in te loggen met foto en (onzichtbaar blijvend) e-mailadres en telefoonnummer, en met een socialenetwerkprofiel (LinkedIn, Facebook, Google, Weibo) en eventueel een foto van een geldige identiteitskaart. Zodat u dus een échte persoon bent. En de verhuurder ook.
SPOOKGASTVROUW
“Het zoekertje zei dat het appartement van een zekere Nora was. Maar we hebben haar nooit gezien. De sleutels pikten we op bij de parkeerwachter aan de overkant, en we lieten ze bij vertrek gewoon op tafel liggen. Het appartement was bijna leeg, behalve een tandenborstel en een haarborstel. Het was een beetje bizar. Bestaat dat meisje wel écht, vroegen we ons af. Maar ergens was het ook handig dat we de plek helemaal voor onszelf hadden natuurlijk.” De spookgastvrouw waar Mathieu uit Brussel mee te maken kreeg in New York kwam hem goed uit. Maar ze toont aan dat die warme thuis niet overal aanwezig is.
De air in Airbnb komt van luchtmatras. Oprichters Brian Chesky, Nathan Blecharczyk en Joe Gebbia verhuurden uit noodzaak luchtmatrassen in hun appartement aan zakenreizigers tijdens een beurs. Ze besloten het concept te herhalen tijdens andere beurzen en verder uit te breiden naar andere steden. Hun officiële lancering in 2008 was eigenlijk al de vierde versie van de website. Het bedrijf draaide in 2013 een omzet van 250 miljoen dollar en is zo’n 10 miljard dollar waard.
Maar de luchtmatras is soms ver weg. Niet alleen kun je nu kastelen, iglo’s of boten huren via het systeem, je komt ook steeds meer in een leeg appartement terecht. Dat komt omdat mensen hun tweede verblijf op deze manier verhuren, hun pied-à-terre, of een tijdelijk leegstaand appartement.
Lawrence, mijn enige Airbnb-host ooit, lijkt zo’n semiprofessionele gastheer, want hij heeft zo’n vijf appartementen in verschillende Japanse steden aan zijn profiel hangen. Ik vermoed dat hij als een soort agent fungeert tussen niet-Engels sprekende verhuurders en toeristen. Als ik check of hij thuis zal zijn, antwoordt hij dat hij juist “eventjes in de bergen zit”. Wat ik dan weer uiterst charmant vond. En hopla, daar ging de booking confirmation. Maar ik heb hem nooit gezien. Ik geraakte zijn appartement in Osaka binnen nadat ik foto’s kreeg van de gevel, vlak bij een onuitspreekbare metrohalte. Ik kreeg een cijfercode voor de brievenbus waar je “normaal gezien een sleutel moet vinden”. Hij lag er. En er stonden pantoffels klaar binnen. Ik vond een kamer, een futon en twee meisjes uit Taiwan die kwamen om uit te gaan. En de dochter van gastheer Lawrence, die zich uren stond op te maken in de minibadkamer. Maar om nu te zeggen dat ik die tijdelijke room-mates in mijn hart gesloten heb ?
“Leen boekte min of meer op de dag van aankomst, maar alles verliep goed. Ze heeft goed contact gehouden en stelde vragen wanneer iets niet duidelijk was. Hoewel we elkaar niet persoonlijk ontmoetten, voelde het dankzij haar goede communicatie alsof dat wel het geval is geweest.”
Onzichtbaar, maar
Lawrence schreef wél een review over mij. Een goed rapport krijgen op basis van beleefde e-mails, stil zijn in huis en altijd flink pantoffels aandoen ? Van een man in de bergen ? Op mijn leeftijd ? En dat rapportje nog als soort badge moeten dragen op mijn profiel ? Blijkbaar vind ik dat niet erg en geef ik dit soort privacy vlot weg om gebruik te kunnen maken van deze dienst.
En eerlijk is eerlijk : ik lees eerst reviews voor ik iets boek. Verhuurders zeggen me dat de zaakjes pas beginnen lopen als er boekingen gebeurd zijn én reviews geschreven. Pas dan volgen er meer logees. Misschien vertrouwen we vandaag de dag gewoon meer op een “Just great” van Jutta uit Noorwegen dan op een klassiek classificatiesysteem met sterren, scores en vergunningen van onafhankelijke instanties ?
ONEERLIJKE CONCURRENTIE
“Airbnb ? It sucks.” Een goed draaiende klassieke bed and breakfasteige-naar is duidelijk wanneer ik haar naar het fenomeen vraag. “Waarom zou ik mijn gasten een review geven als ze de kamer vuilmaken ? Dat is hun recht toch ? Ze betalen toch voor de schoonmaak ?” Het is maar één van haar problemen met de applicatie. “Het is oneerlijke concurrentie. Punt. Ik moet aan allerlei regels inzake brandveiligheid, hygiëne en belastingen voldoen. Dat is logisch, en is een kwaliteitsgarantie voor mijn klanten.”
Bij de Vlaamse Dienst Toeristische Vergunningen kennen ze het probleem. “In principe moet wie kamers verhuurt aan toeristen zich melden bij ons”, aldus directeur Geert Martin. “Maar we weten dat niet iedereen dit doet, we gaan actief op zoek naar overtreders.” En bij de belastingen weten ze ook dat sommigen flink aan de kamers verdienen. De federale overheidsdienst financiën is duidelijk. “Airbnb is in essentie te herleiden tot het (professionele) medium of platform dat vraag en aanbod faciliteert. De eigenlijke transactie gebeurt uiteindelijk tussen huurder en verhuurder. In de praktijk zal voornamelijk geval per geval onderzocht moeten worden of de verhuring plaatsvindt in het kader van de uitoefening van een beroepswerkzaamheid of niet, of het om gemeubelde kamers of verblijven gaat, en of er bijkomende diensten geleverd worden zoals ontbijt, schoonmaak, beddengoed, enzovoorts”, aldus woordvoerder Francis Adyns.
Overheden breken zich ondertussen het hoofd over hoe ze met dit soort deeleconomie moeten omgaan. Berlijn heeft privéverhuurders verboden om kamers te verhuren aan toeristen. De gemeente Amsterdam legde net nog een boete van 12.000 euro op aan een man die via Hostelworld.com zijn appartement verhuurt. In New York loopt er een rechtszaak tegen een Airbnb-verhuurder. In Brussel is er al enige tijd sprake van aanpassingen van regels om transparantie in te voeren, en ook in Vlaanderen zijn nieuwe regels in de maak wat betreft de nieuwe soorten logeerplekken. In het regeerakkoord van de Vlaamse Regering 2014-2019 vindt u bijvoorbeeld deze passage : “Vertrekkend van de recente ambtelijke evaluatie, evalueren we het logiesdecreet, met het oog op aanpassingen aan de nieuwe ontwikkelingen in de markt, aan nieuwe logiesvormen, administratieve vereenvoudiging en waar mogelijk deregulering.”
WIE WORDT ER BETER VAN ?
“Het was erg verleidelijk om te zeggen dat deze plek crap is, zodat ik zeker kon zijn dat het vrij is als ik volgend jaar in juli weer terug wil komen. Maar om eerlijk te zijn is deze plek perfect. Beter nog dan de foto’s.”
Connie is zo tevreden over een appartement in Barcelona dat ze het geheim wil houden. Maar ze doet het toch niet. Een lovende kritiek volgt. Sharing is caring ? Of heerst de wet van de eerste ? Van de snelste, de mooiste, de populairste, de goedkoopste, de duurste, en de sterkste ? De vraag klinkt steeds luider : wie profiteert er eigenlijk echt van al dat kamerdelen ? Wij allen die nieuwe Facebookvrienden maken en unieke onbetaalbare reiservaringen opdoen ? Verhuurders die een extra zakcent opstrijken ? Airbnb zelf ? Steden die meer logeerplekken ter beschikking hebben maar dan weer toeristenbelastingen mislopen ? Wordt zeker vervolgd…
DOOR LEEN CREVE
Aanvankelijk verhuurden de oprichters van Airbnb luchtmatrassen in hun appartement
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
