Lissabon

Redactie Knack

30-10-2007, 23:00 Bijgewerkt op: 07-12-2020, 21:57

Vijftien jaar geleden leidde Teresa Salgueiro de cineast Wim Wenders door haar stad, toen die er ‘Lisbon Story’ maakte. Nu doet de zangeres van Madredeus de wandeling nog eens over met ons.

Portugal is een klein land en de kansen zijn beperkt”, zegt Teresa Salgueiro in de taxi. “Dat het toch mogelijk is om internationaal iets te betekenen, hebben we met Madredeus bewezen.” De 38-jarige zangeres is trots op wat ze met de Portugese groep heeft bereikt. Wereldwijd verkocht het kwintet meer dan drie miljoen platen.

Madredeus bestaat nog, maar heeft een sabbatjaar (of twee) ingelast. Salgueiro bracht voor de zomer de bossanovaplaat Você e Eu uit, vorige maand verscheen het album Silence, Night & Dreams, dat ze samen met de gevierde Poolse componist Zbigniew Preisner opnam, en straks is het de beurt aan La Serena, haar samenwerking met het Lusitânia Ensemble.

Voor iemand die het zo druk heeft, loopt Teresa Salgueiro er ontspannen bij. Al kan het wellicht geen kwaad dat haar assistente, wier telefoon constant rinkelt, achter ons aanhuppelt. “Ik loop hier graag rond”, zegt de zangeres, terwijl we door de piepkleine straten van Alfama stappen. “Er is geen verkeer, mensen hangen gezellig hun was uit het raam en het licht is buitengewoon. Is het je trouwens opgevallen dat de stoep uit witte stenen is opgetrokken ? Ze reflecteren het zonlicht en zorgen ervoor dat de wijk constant baadt in een hemelse sfeer.” Ze is verliefd op deze wijk, zoveel is duidelijk. En toch geeft ze toe dat ze zich nog altijd het meest thuisvoelt in Chiado, de buurt waar ze terechtkwam, toen ze op 21-jarige leeftijd het huis uittrok om op eigen benen te staan. “Het conservatorium ligt in Chiado, de meeste artiesten wonen daar en er zijn massa’s leuke cafés en goede restaurants in de buurt.” Als we er na een wandeling van amper twintig minuten arriveren, trakteert ze ons in Café a Brasileira op een koffie. Het standbeeld van Fernando Pessoa op de stoep verraadt dat hij tachtig jaar geleden wellicht hetzelfde zou hebben gedaan.

“Ik ben verzot op poëzie”, vertelt de zangeres als we over Pessoa beginnen. Ze neemt ons mee naar een boekwinkel en stopt ons een exemplaar toe van Os Lusíadas, het chef d’oeuvre van Luís de Camÿes, haar favoriet. “Het is een episch gedicht over de ontdekkingsreizen en de culturele identiteit van de Portugezen. Vandaag is dit boek eigenlijk nog belangrijker dan vierhonderd jaar geleden, want na het omwerpen van het dictatoriale regime, midden jaren zeventig, keerde de bevolking zich af van alles wat met traditie te maken had. Het was alsof onze culturele identiteit met het regime mee moest worden begraven, zodat we eindelijk normaal konden zijn, zoals de rest van de wereld. Onzin natuurlijk. Alsof Pessoa betere gedichten had geschreven in het Spaans. Of Madredeus meer platen had verkocht in het Engels. Onze kracht zit hem in het feit dat we door onze ligging en behoorlijk gespannen relatie met Spanje altijd een eiland hebben gevormd binnen Europa. We hebben onze eigen tradities ontwikkeld en zijn op eigen kracht de wereld in getrokken. Dat rijke verleden mogen we niet zomaar aan de kant schuiven. We moeten er ons door laten inspireren, terwijl we gelijk ook onze vleugels uitslaan. Zoals we altijd hebben gedaan.”

Zo vurig als ze over de Portugese cultuur spreekt, zo vurig houdt ze van Lissabon. “Ik zou gerust een tijd in São Paulo kunnen wonen, maar ik keer gegarandeerd terug naar Lissabon. Ik hou van de Taag, ons venster op de wereld. Ik hou van de mensen, Lissabon is geen anonieme grootstad. Maar het meest hou ik van het mysterie. De stad is gebouwd op zeven heuvels, er blijft dus altijd een deel verborgen, hoeveel zon er ook is. Poëtisch, niet ?”

Shops

Bairro Alto, een kluwen van kleine straatjes, is zonder twijfel de gezelligste winkelbuurt van Lissabon. Ga zeker eens langs bij ‘Happy Days’ (vintage handtassenwinkel), ‘Sensim Loja’ (cocktails, platen en maffe accessoires) en ‘Sneakers Delight’ (waar je een stukje muur mag inkleuren, als je een paar sneakers koopt). Elke shopuitbater heeft een gratis brochure van de wijk liggen met alle adressen erin, want de straten zijn vaak zo klein dat ze niet eens op een stadsplan staan. De duurdere zaken, zoals ‘D&G’, liggen op de Avenida de Liberdade. Ten slotte nog een tip van Salgueiro : in ‘A Vida Portuguesa’ (Rua Anchieta 11 ; avidaportuguesa. com) vind je traditionele producten uit alle uithoeken van Portugal. Vlakbij ligt overigens ook het shoppingcenter van Chiado.

Eten & Drinken

Nergens zo goed gegeten als in ‘Yasmin’ (Rua da Moeda 1A, yasmin-lx.com). Een deur verder ligt ‘La Moneda’ (Rua da Moeda 1c ; lamoneda.pt). Bica do Sapato (Av. Infante D. Henrique, Armazém B, Cais de Pedra) is bijna even verrukkelijk als Yasmin, maar prijziger. Een paar huizen verder ligt de alweer wat goedkopere, maar nog altijd uitstekende pizzeria ‘Casanova’. Wie zin heeft in een tradi-tionele maaltijd, overgoten met fado, trekt naar ‘A Baiuca’ (Rua de São Miguel 20) in Alfama, waar ook het gezellige brunchcafé ‘Pois’ (Rua São João da Praça 93) ligt. Voor een toost op het Lissabon van Pessoa schuif je je benen onder tafel in ‘Café a Brasileira’ (Rua Garrett 120) of ‘Martinho da Arcada’ (Praça do Comércio 3).

Nachtleven

Elke club in Lissabon verbleekt bij ‘Lux’ (Av. Infante D. Henrique, Armazém A, Cais de Pedra ; luxfragil.com). In Bairro Alto vind je, naast enkele tientallen andere clubs of veredelde bars, ook de legendarische ‘Frágil’ (Rua Atalaia 126-8). In de jaren 80 was dit het kloppende hart van de stad. Vandaag doet het vooral de harten van gays sneller slaan.