Zeven fotografen. Op zoek naar een beeld van liefde gingen ze graven in hun herinneringen of grasduinen in hun archief, trokken ze naar stranden en verre landen of stapten gewoon hun bad- of slaapkamer binnen. Een vleugje liefde in woord en beeld.

Annemie Struyf

WANT LIEFDE IS VAAK HERINNERING

Volgens Patrick De Spiegelaere kun je de liefde niet fotograferen. “Een liefdesdaad – een kus, een gebaar – natuurlijk wel, maar daar gaat het niet om. Alleen stille beelden kunnen van liefde spreken. Op zoek naar zo’n beeld ging ik naar zee. Zij is mijn minnares, bij haar ga ik graag uitwaaien. Maar die dag kon zij mij niet geven wat ik zocht. Ontmoedigd ging ik terug naar huis en vernietigde ik haar foto’s. En plots, als uit het niets, was er dat ene beeld. Die herinnering uit Peru. Want liefde is vaak herinnering. We zaten in de bus, hadden net de Machu Picchu overwonnen en waren tot in Aquas Calientes afgedaald. Daar hadden we een natuurlijk warmwaterbad genomen, ons laten drijven op dat heerlijke zwavelbed. Lekker uitgeteld, nog roezig van die sensatie, zaten we naast elkaar in de bus, met uitzicht op het Andesgebergte. Het was zo’n moment waarop je denkt: ‘Wat kan een mens nog meer verlangen?’ Onderuitgezakt zag ik de schaduw van de bus op de rotswand, en begon ik te fotograferen.”

BADKAMERINTIMITEIT

Is iemand ooit sneller ter zake gekomen dan Michel Vaerewijck? Ik sta nog in zijn deuropening, heb mijn jas en sjaal nog aan, als hij zich, prompt en hardop, zonder in- of aanleiding, afvraagt wat liefde is. “Het verlangen naar een zo groot mogelijke intimiteit. En waar vind je die? Niet in de slaapkamer terwijl je aan het vrijen bent. Wel in de badkamer, waar je je teennagels knipt, je lichaam verzorgt op een manier die zo bloot is dat je ze slechts in de grootste onverschilligheid of in de diepste intimiteit met iemand kan delen. Mijn professionele opdrachten zijn heel verscheiden, portretten, interieurs, landschappen, gebouwen; mijn vrije werk is bijzonder begrensd. Want alleen de intimiteit van de badkamer wil ik vastleggen. Ze fascineert mij, prikkelt en daagt uit. De rijkdom van deze plek zit in de beperking, de beperking in de rijkdom. Want alleen met mijn geliefde kan ik zulke foto’s maken. Geen model, geen actrice, geen behulpzame buurvrouw of vriendin kan mij hierbij helpen.”

ZE KOPEN MIJN LEVEN AF

Lieve Blancquaert twijfelt niet. Het beeld dat zij maken wil, zit al in haar hoofd. “Het zijn mijn slapende kinderen, in de arm van hun vader. Wie moeder is, weet wat het is: dat gevoel, als je ’s nachts naar je kinderen kijkt, en getroffen wordt door wat ik niet anders dan ‘liefde’ noemen kan. Die schoonheid, die eenvoud die zo vanzelfsprekend is. Helemaal niet ingewikkeld. Zij, mijn dochter, met haar mondje wat open. Hij, mijn zoon, met zijn bovenlijfje bloot, knuistje op de buik. Tegelijkertijd zo mannelijk, en toch zo baby-mollig. En hun vader, natuurlijk. In beeld, en toch ook niet. Ze zijn nog zo klein, mijn kinderen. Hun aanblik, hun huid is zo uitnodigend dat ik er haast niet af kan blijven. Wangen om in te bijten, billetjes om in te knijpen. In deze fase kopen ze mijn leven helemaal af. Met hun ogen, hun blikken, hun lachje. Haast professioneel pakken ze mij in, eisen mij fysiek op. Soms probeer ik mij terug te trekken, wil ik dat mijn lichaam weer ruimte krijgt en alleen mezelf toebehoort. Dan weer laat ik mij opnieuw door hen opvrijen. Omdat ik weet dat elk moment met hen zo tijdelijk is, zo razendsnel voorbijgaat.”

ONGEREPT PARADIJS

Een jaar lang heeft Annabel Sougné in de Ardennen gefotografeerd. ” “Vier seizoenen lang nam ik foto’s van dezelfde plekken, dezelfde tuin, hetzelfde huis. Altijd anders gekleurd door de wisseling van de jaargetijden, het moment van de dag, de inval van het licht. Als ik nu die Ardense foto’s bekijk, valt het me op hoe elk beeld, los van mijzelf, een eigen leven en symboliek ontwikkeld heeft. Neem nu deze tuin, vol van lente en rozen. Hoe langer ik dit beeld bekijk, hoe meer het voor mij de liefde symboliseert. Het paradijs. De hof van Eden. De open deur is de toegangspoort, de weg van de duisternis naar het licht. Witte voile onthult – of versluiert – een wereld die zo licht en mooi is dat ik er alleen maar van dromen kan. Het is de zevende hemel die je slechts langs een ladder kan bereiken. Zeven treden wijzen de weg. De laatste trede is van goud, valt samen met de zon en het licht. Tuin, rozen, licht, deur, voile, ladder… Voor mij mengt alles zich in een paradijselijk beeld van eeuwige lente en liefde.”

DAGBOEKVERHAALTJE

Jasmine Van Hevel bladert in haar dagboek, vol beelden die verhaaltjes zijn. “Fotograferen is kijken en zoeken, details verzamelen om in mijn boek te plakken. Ik hou van sfeerbeelden en melancholie, gordijntjes en oude hotelkamers, bedden en lakens. De sporen van een lichaam, de naad van een overtrek, toevallige plooien fascineren mij. Veel bedden in ouderwetse kamers zijn niet echt aantrekkelijk om in te slapen, maar wondermooi om te fotograferen. Vaak vertellen ze een verhaal, zoals deze kamer in Baskenland die onlangs, gedurende één week, mijn wereldje was. Dit zijn geen drie foto’s, dat is maar één beeld. Het is de slaapkamer van mijn tante in San Sebastian. Het roze gebloemde behang, de rieten bedrand, de familiefoto aan de muur voeren mij terug naar mijn jeugd, op vakantie bij mijn grootmoeder. Met licht en kleuren, cadrage en onscherpte wil ik filmisch fotograferen. Niet om een reportage te maken, maar om een beetje poëzie te brengen. Mysterie en romantiek. Een verhaaltje van liefde misschien.”

ALLES NOG ONGECOMPLICEERD

Liever dan naar zijn camera te grijpen, ging Marc Goldchstein grasduinen in zijn archief. “Daar vond ik foto’s van mijn ’toekomstige ex’. Aan de manier waarop zij naar mij, en ik, door de lens, naar haar keek, voel en weet je dat er liefde in het spel was. Het zijn vakantiekiekjes, herinneringen aan mooie tijden, maar veel te persoonlijk om aan een anoniem publiek te tonen. Daarom verkies ik een foto waar ik buitenstaander ben. Een teder en eenvoudig beeld. De romantiek van de adolescentie. Alles is nog ongecompliceerd. Even natuurlijk en ongedwongen als de beweging van die meisjesarmen. Die sigaret zo losjes tussen haar vingers. Je ziet die meid niet, en toch vertellen haar armen alles. Aan haar vingers lees je haar gevoelens. Ik heb dit paartje niet betrapt, niet onverhoeds overvallen. Ik heb hen ook niet gevraagd voor mij te poseren. Ik trok gewoon met enkele jongeren op. Twee dagen in Parijs, achter de coulissen van een theaterfestival. Alles was even vanzelfsprekend. Dit moment. Mijn aanwezigheid. Hun omhelzing.”

ZIJN VROUWELIJKE KANT

Jean-Pierre Gabriel wil gewoon de straat op en beelden in zich opnemen. “Doodgewone mensen, zonder enige opsmuk of make-up, kunnen zo ontzettend mooi zijn. Soms gebeurt het dat ik één seconde lang verliefd word. Op een vrouw, maar soms ook op een man. Eén eindeloos moment kan ik dan ziek van verlangen zijn. Ook in Sint-Petersburg heb ik tien dagen lang door de straten gedwaald. En mensen gefotografeerd, zonder pose, argeloos. Russische vrouwen zijn opvallend mooi. Heel romantisch en hartstochtelijk ook. Tijdens de white nights trekken de verliefde paartjes naar de oevers van de Neva om in het midzomerlicht naar de boten te kijken. Daar zag ik hen, drie koppeltjes op een bank. En deze keer was het de jongen die mij raakte. Weet je, er zijn twee soorten verleiders. De casanova’s, stoer en mannelijk. En de andere soort: zij die verleiden door, heel even, hun vrouwelijke kant te tonen. Deze jongen behoort tot de tweede soort. Om zijn liefje te behagen, begeeft hij zich, heel even, in een kwetsbaar en broos moment, op háár terrein.”