Blijkt dat in België het aantal weigeringen van familieleden fel stijgt om organen van een overledene voor transplantatie af te staan. Er zouden de jongste jaren vijftien procent minder donororganen ter beschikking zijn. De wetgeving bepaalt tot nu toe dat wie bij leven niet vastlegt dat hij absoluut weigert organen af te staan, donor is. Maar er moet nog steeds toelating gevraagd worden aan de naaste verwanten bij het vaststellen van de dood.

Beseffen mensen eigenlijk wat de consequenties zijn van dit soort weigering? Of liever, positief bekeken, wat het wegschenken van organen kan teweegbrengen in het leven van mensen die zeer ziek zijn of zelfs ten dode opgeschreven?

Een paar weken geleden nog ontmoette ik op een van onze lezersrendez-vous een vrouw van in de veertig die wachtte op een long- en harttransplantatie. Een van de 32 Belgen op de wachtlijst voor een harttransplantatie. Ze zag er zeer fragiel uit en had de halve dag geslapen om met haar vriendinnen, die als lieve kloekhennen voor haar zorgden, een gezellige avond te kunnen doorbrengen. Aan haar ceintuur draagt ze een bieper. Als die gaat, weet ze dat ze als de bliksem naar het ziekenhuis moet, want dat haar kans op redding onderweg is. Elke dag weer hoopt ze dat die bieper aan haar wachten op een nieuwe levenskans een einde maakt. Ik hoop voor haar dat het verlossende signaal snel komt.

Een van mijn dierbaarste vrienden kreeg op zijn 39ste een nieuw leven doordat hij een nier kreeg van een jongeman die omkwam in een verkeersongeluk. Als ik kijk naar de afgelopen dertien jaar en overdenk wat hij privé en professioneel allemaal intens heeft meegemaakt, ben ik erg dankbaar dat op dat voor hem beslissende moment iemand niet “neen” heeft gezegd. Als nierdialysepatiënt die een paar keer per week enkele uren in het ziekenhuis moest doorbrengen, had hij nooit het actieve, avontuurlijke leven kunnen leiden dat hij nu heeft geleefd. Had hij niet de energie gehad om zo volop te genieten als hij nu heeft gedaan en doet. Had hij misschien niet meer de tijd gehad om zijn dochter te zien opgroeien.

Normaal weet men niet van wie het levensbelangrijke donororgaan afkomstig is, maar sommige mensen gaan op zoek en willen weten wie hen gered heeft. Mijn vriend deed dat. Dit slechts om te illustreren hoe dankbaar iemand kan zijn voor een nieuw leven. Hoe wezenlijk het donorschap is. Hoe het ook zin en betekenis kan geven aan de dood van iemand.

Mensen zijn bang dat dokters niet tot het uiterste zullen gaan om het leven van hun dierbaren te redden. Daarom zeggen ze vaak neen. Een ongegronde angst in de ziekenhuizen, hier en nu. Maar vooral beseffen mensen niet genoeg wat het afstaan van hart, lever, nieren, huid, bloedvaten, hoornvlies aan goeds kan teweegbrengen in het leven van de ontvangers.

Dat familieleden in de verwarring en grote emotie weigeren in naam van de overledene om organen voor transplantatie ter beschikking te stellen, kan vermeden worden. Iedereen kan naar het gemeentehuis stappen en daar een formulier invullen waarbij uitdrukkelijk toestemming wordt gegeven om na het overlijden organen weg te nemen voor transplantatie. Als meer mensen dat zouden doen, worden verwanten niet opgezadeld met de moeilijke en delicate beslissing en zouden er allicht meer donororganen voorhanden zijn.

En wat is een mooiere en zinvollere gedachte dan dat de dood van iemand die je lief is toch nog het leven van een paar anderen kan redden of hun levenskwaliteit kan verbeteren?

Tessa Vermeiren Info op Internet: www.donorgaan.be