Het swingt niet echt aan de Belgische kust, maar met een beetje zoeken vind je er toch meer dan de klassieke garnaalkroket of gebakken tong. Wij selecteerden vijftien goede adresjes voor een smakelijke trip aan zee.

Om de Belgische kust op een smakelijke manier te ontdekken en een daguitstap of vakantie onvergetelijk te maken, presenteren wij smakelijke adresjes van bijzondere, kleine en grote eethuizen en van winkeltjes gevuld met lekkers. Tijdens onze ontdekkingstocht viel het op hoe weinig nieuwe goede adressen er op een jaar tijd zijn bijgekomen : het ontbreekt de kust duidelijk aan dynamiek. Gelukkig zijn er tussen het schier oneindige aanbod aan horecabedrijfjes ook nog enkele eethuizen waar men banaliteit schuwt en winkels waar kwaliteit op de eerste plaats komt. Maar daarmee is niet gezegd dat het swingt aan de Belgische kust : zeker in het voor- en naseizoen worden onze badsteden voornamelijk bezocht door een gezapig, ouder burgerpubliek, dat zich tevreden stelt met een garnaalkroket, een in boter gebakken zeetong en een dame blanche.

De Panne

De Belgische kust is amper 70 kilometer lang en is toch gevarieerd. Onze culinaire trektocht begint in De Panne, waar de natuur prominent aanwezig is, de duinvlaktes rust uitademen en het uitgestrekte strand sportievelingen, zonnekloppers en uitwaaiers trekt.

Een vertrouwd adres voor lokale bewoners en voor weekendtoeristen met smaak is De Braise. Het restaurant is ondergebracht in de vroegere burgemeesterswoning. De witte villa met terras voor de deur ligt net buiten het centrum. Binnen wacht André Buyens. In zijn zwarte kokskleding ziet hij eruit als een ongevaarlijke samoerai. Het waren zijn ouders die het fijnkostrestaurant en hotel Le Fox in De Panne openden. Vandaag is het broer Stephan die het etablissement onder zijn beheer heeft. Le Fox is al heel wat jaren het beste restaurant van onze kustlijn. André was er vijftien jaar sommelier. In De Braise verdeelt hij zijn tijd tussen keuken en eetzaal. De kaart is beknopt en vermeldt smakelijke bereidingen, waarin oost en west samenkomen. De Aziatische invloeden zijn reflecties van de reizen die André maakte. Succesnummers zijn : mousseux van jonge bloemkool, gepocheerd eitje en in huis gepelde dagverse garnalen (15 euro) en kort gegrilde steak van bonito-tonijn met confituur van tomaat, bearnaise en basilicum (20 euro). De wijnkaart is ingedeeld in smaakgroepen en vermeldt een honderdtal wijnen, waarvan drie vierde van overzeese herkomst.

Het zonneterras van tearoom-restaurant De Witte Berg is een uitverkoren plekje om een magische zonsondergang mee te maken. De Witte Berg is genoemd naar de duin waarop het appartementsblok werd gebouwd en waarvan helaas nog maar weinig over is. Tearoom en restaurant zijn te bereiken met lift of trap vanaf de dijk. Vanop het terras en vanuit de met glas omgeven tearoom heb je een panoramisch uitzicht over boulevard, strand en zee. Voor hongerigen zijn er snacks en typische kustgerechten als garnaalkroket (10,50 euro) of vispannetje (19 euro).

Merlot ligt net buiten het centrum en begon als wijnbistro. Zes jaar geleden kwamen er nieuwe uitbaters die het accent meer op eten legden. Jean-Claude Vanden Ouden kookt en Dominique ontvangt. Merlot is een nostalgische en knusse bistro met veel donker hout en met nostalgische zwartwitfoto’s aan de muur. Rond de bistro werd een hedendaagse veranda gebouwd met veel licht natuurhout. Zo kan de bezoeker zelf de gepaste sfeer kiezen. De spijskaart is Franstalig en is samengesteld uit traditionele Franse bereidingen, zoals : bouillabaisse met rouille (25 euro of 35 euro met een halve kreeft), gebakken kabeljauw op bed van tomaten met pesto, deegwaren en gefrituurde uitjes (19 euro) en carbonade op z’n Vlaams (16 euro).

Koksijde

Van De Panne trekken we naar Koksijde, waar de natuur wordt aangevuld met cultuur. Met het Delvaux-museum en de hoogste duin, de Hoge Blekker, is Koksijde letterlijk en figuurlijk een ’topper’. Frederic Blondeel is chocolademaker. Zijn atelier bevindt zich in Beauvoorde en de winkel met Santos-koffie, thee, koekjes en een uitgebreid assortiment pralines is in Koksijde. Frederic Blondeel verkoopt aan particulieren en levert ook aan de betere bakkers en de horeca. Zijn assortiment bevat een zestigtal pralines, die gevuld zijn met ganache met de parfums van kruiden, thee, specerijen of exotische smaakmakers, zoals chili, cayenne en limoengras. Frederics persoonlijke voorkeur gaat naar de praline Sao Thomé, gemaakt van donkere chocolade van de Golf van Guinea, gevuld met ganache met het parfum van kardemom en citroen. Deze praline gaat zelfs goed bij rode wijn. De meest gevraagde praline is Eloise, met het parfum van groene kardemom en cassis. Met de Slak met Franse walnoot en karamel werd een eerste prijs in Engeland gewonnen. Een ballotin van 250 gram kost 8 euro.

Als je aan de kust bent, eet je vis. Om superverse vis te kopen is er Mare Nostrum. Deze mooie, moderne viswinkel heeft een U-vormige toog. Voorin liggen de vissen te blinken van versheid en aan de zijkanten lonken de bereide gerechten uit de traiteursafdeling. De familie zit al vijf generaties in de vis. Vandaag is het vader die geprivilegieerde contacten met de vismijnen van Nieuwpoort en Oostende onderhoudt, moeder staat in de winkel en de zoon heeft de leiding over de keuken. Mare Nostrum is gekend voor zijn dagverse vis, delicatessen als roggenlever en roggenbolletjes, mooi rode tonijn uit Indonesië, wilde Schotse zalm (tot half augustus beschikbaar en vijf keer zo duur als gekweekte), levend-verse langoustines, krabben en kreeften, handgekuiste maatjes en handgepelde garnalen.

Wat verder aan de Strandlaan bevindt zich een merkwaardig estaminet : taverne en kunstgalerie L’Atelier en Folie. Kunstenaar Marcel Lizon gaf les aan de Academie voor Schone Kunsten in Doornik, voordat hij een bijzondere cottage uit 1930 kocht. Het huis werd opgetrokken door een bouwmeester die er heel wat overgebleven restjes in verwerkte. Zo werd de façade met balkons en dakerkers gebouwd uit verschillende stenen. De ingang is een door planten overwoekerde groene tunnel. Binnen wachten mooie vertrekken, die door Marcel Lizon van boven tot onder werden beschilderd. Fresco’s, trompe-l’oeils en Italiaans gekleurde muren vormen de achtergrond voor Marcels tentoongestelde abstracte kunst. Het is boeiend te zien hoe klassiek barok en modern abstract samengaan ! In L’Atelier en Folie kom je om te genieten van de omgeving, van een glas ambachtelijk gemaakte wijn of om de honger te stillen met ambachtelijk bereide pasteien en stoofpotjes. Marcel Lizon en zijn vrouw Chantal Feys doen alles zelf. Voor durvers is er hâte levée, een specialiteit uit Henegouwen, gemaakt van spek met knoflook en kruiden, opgediend met uienconfituur. Het atelier van de kunstenaar is gebouwd op een dakterras in het achterhuis.

Oostende

De ‘stad aan zee’ is met zijn opengebroken straten en de werf rond het casino momenteel één grote bouwput. Als de steigers en het stof zijn verdwenen zal er een nieuw Oostende verrijzen. Ondertussen zijn hongerigen aangewezen op het bestaande aanbod. Bistro Mathilda is een van de weinige vaste waarden in de ‘Koningin der Badsteden’. Deze hedendaagse brasserie wordt perfect uitgebaat door de innemende Luc Deklerck die tekent voor een vlotte bediening. In deze in- en uitloopbrasserie met lage drempel ben je oprecht welkom voor een drankje en een klein of een uitgebreider hapje. Grote trekpleister is de ‘steak tartaar’, aan tafel naar smaak samengesteld (16 euro). Luc Deklerck heeft er misschien al vijftigduizend van klaargemaakt, maar heeft er zelf nog nooit van geproefd. Hij kan het niet helpen, maar rauw vlees gaat er bij hem niet in ! Andere succesnummers zijn : salade met grijze garnalen en frieten (10 of 18 euro), gebakken roggenvleugel met kappertjesboter (19 euro) en kalfsnieren met mosterdsaus (20 euro). De keuken is non-stop geopend van 12 tot 22.45 uur.

Blankenberge

Blankenberge is ‘de bruisende badplaats’ voor jongeren die willen uitgaan. Maar er is meer dan discotheken en bars. Voor een authentieke Italiaanse ambiance is er het huiskamerrestaurant La Lampara. Moeder is een Brugse, die op het strand in Italië in de armen viel van een Latijnse redder. Nu hebben de twee tortelduifjes een bescheiden familierestaurant waar vader Mino Di Marco en dochter Melissa aan het fornuis staan en moeder Marie-Helene Vercruyse bedient. Boven de schouw hangt de muntenverzameling van de kok en op de piano staan flessen wijn in aanslag. La Lampara kwam er als protest tegen het onrecht dat de Italiaanse keuken in ons land wordt aangedaan. Koken heeft Mino Di Marco geleerd van moeder en grootmoeder. Op zijn repertoire staan traditionele gerechten uit de keuken van de Abruzzen, bereid volgens de regels van de Slow Food-beweging. In de smaak vallen : ossobuco uit Milaan met witte wijn, risotto met saffraan en gremolata van salie, citroenschil, peterselie en knoflook of pasta abruzzese van in huis op de chitarra gemaakte spaghetti met ricotta, saffraan en zelf gemaakte worst van biologisch varkensvlees. Deze smakelijke gerechten worden ondersteund door mooie Italiaanse wijnen. Op de dure flessen wordt slechts een beperkte winstmarge genomen !

De Haan

Aan de kust is jong culinair talent zeldzaam. Gelukkig is er Bistro Rabelais in De Haan. Twee jongelui installeerden er zich in een gewezen bar-restaurant met opzichtig decor. Tussen het bladgoud en de pluche presenteren zij hun verfrissend moderne gerechten. Het zijn eetbare miniatuurtjes die bijna te mooi zijn om op te eten. Achter de coulissen roert de 28-jarige David Delys in de pannen. Hij was voorbestemd om architectuur te studeren, maar prefereerde uiteindelijk een plaats in de keuken. Zijn vriendin Sarah De Baere studeerde Latijn-Moderne Talen en benadert de bezoeker met spontaniteit en oprechte vriendelijkheid. De spijskaart is beknopt en de menu’s zijn troef (drie gangen 50 euro of 65 euro met wijnen, vijf gangen 60 euro of 80 euro met wijnen).

Zeebrugge

In de haven van Zeebrugge staat alles in het teken van de zee en van vis. Er bestaan concrete plannen om de haven aantrekkelijker te maken, maar veel is daar nog niet van te bespeuren. Wim Vandamme, eigenaar en chef-kok van het bekende gastronomische restaurant Maison Vandamme, loopt vooruit op deze veranderingen. Op de eerste verdieping, boven een elektrobedrijf en op enkele passen van zijn fijnkostrestaurant, bouwt hij Channel 16 ( Channel 16 is op schepen over de hele wereld de naam van het radiokanaal dat wordt gebruikt voor noodoproepen). Het moet een vlotte formule worden met bar en restaurant en met panoramisch zicht over de jachthaven. Er is zelfs ruimte voorzien om te dansen. Chef-kok is Patrick van Hoorn. Hij zal de producten uit de zee telkens op twee manieren verwerken : op een traditionele manier en op een gepersonaliseerde, meer hedendaagse manier. De opening is gepland begin juli. Daarna gaat het bouwteam naar een pand aan de andere kant van het blok, dat zal worden omgebouwd tot het nieuwe Maison Vandamme. De transfer van het fijnkostrestaurant is voorzien voor begin 2005.

Knokke-Heist

Van Zeebrugge zakken we verder af naar het mondaine Knokke-Heist, waar de stranden uitnodigen tot recreatief genieten en de winkelstraten tot paraderen. Jong talent is ook te vinden in Heist-aan-Zee, waar Bart Desmidt met zijn actuele kookkunst de meest verwende lekkerbek weet te epateren. In zijn elegant ingerichte restaurant Bartholomeus kijk je uit over de boulevard, het strand en de eeuwig af- en aanrollende zee. De meeste bezoekers kiezen voor een van de twee menu’s. Het Menu Bartholomeus biedt een glaasje champagne en drie gerechten voor 50 euro (70 euro met aangepaste wijnen) en het menu Terre et Mer is samengesteld uit een glaasje champagne en vijf gangen en kost 100 euro. Bartholomeus bestaat zo’n tien jaar en is in die jaren gestaag geëvolueerd. Vraag je Bart wat hem in de keuken boeit, dan antwoordt hij : herkenbaar eten bereiden met mooie producten. Bart kookt met respect voor tradities, maakt zoveel mogelijk zelf (brood, pralines enz..) en maakt daarbij gebruik van moderne keukenapparatuur, zoals een teppanyaki-plaat. Hij is trots op zijn dagverse, met de hand gepelde, ongepoederde garnalen en op bereidingen als gegrilde koningskrab met zoetzuur van gember, pimentolie, soja en koriander (42 euro) of cocotte van tarbot met prei, Bianchetti-truffel, comté-kaas en gevogeltebouillon (40 euro).

Ook in het Knokse restaurant Jardin Tropical hebben de jonge eigenaars de lat beetje bij beetje hoger gelegd. Het eethuis behoort nu tot de top van onze kust. Wat op het bord komt is uitermate smakelijk, verfijnd en boeiend qua presentatie. Daarbij komt een vriendelijke en attente bediening. Door al deze verdiensten is het nauwelijks verwonderlijk dat het Knokse publiek zich verdringt voor een vrij tafeltje. Evy Van den Berghe is de innemende gastvrouw. Haar echtgenoot Christophe Van den Berghe kookt en voelt zich het best in de keuken tussen zijn jonge keukenbrigade. Hij is gestart bij zijn ouders, in de Ensor Inn, een drukke zaak op de dijk van Wenduine. Daar leerde hij Evy kennen, die als jobstudente kwam bijklussen. De twee wilden fijner koken en zijn een eigen zaak begonnen. Christophe Van den Berghe is een selfmade kok die erin slaagt om met de tijd mee te gaan. Hij is simpel begonnen en meegegroeid met zijn publiek. Jardin Tropical situeert zich nu in de hogere prijsklasse. Wil je de prijs binnen de perken houden, dan is er het Menu Jeunes Restaurateurs d’Europe, dat voor 55 euro een keuze biedt uit twee voor-, hoofd- en nagerechten.

Matisse Bistro ligt in het straatje dat onder het oude Plazza-hotel loopt en het winkelgebied verbindt met het strandgebeuren. De Wielingen wordt ook wel de Beenhouwersstraat van Knokke genoemd. In een van de huizen zijn maar liefst drie restaurants ondergebracht : L’Echiquier, Mer L’Eau en Bistro Matisse. Het is de jonge Olivier Woussen die het laatst kwam. Hij prepareert in zijn Bistro Matisse gerechten uit de Franse keuken, aangevuld met een repertoire van sushi en sashimi (vanaf 17,50 euro). Het zijn vooral de lekkere Japanse hapjes die aanslaan bij het verwende publiek. Olivier heeft zichzelf de Japanse keuken aangeleerd en het succes van zijn exotische gerechten is de drijfveer om verder te gaan. Sinds kort prijken er andere Aziatische gerechten op de spijskaart, zoals kip uit Bresse met yakitorri-saus (21 euro) of scampi’s op z’n Thais met teriyaki-saus (14 euro).

Le Boudin Sauvage ligt tegenover een veld met papavers in het verlengde van de Boslaan, de chicste laan van Knokke-Heist. Op het gelijkvloers van het witgeschilderde hoekhuis met pastelblauwe luiken is een ruime en gezellige bistro. De vertrekken werden hedendaags landelijk ingericht. De muren zijn wijnrood geschilderd en vloeren en tafels zijn van natuurhout. In het voorste gedeelte is de bar, waar de mensen voor of na het eten iets komen drinken. Daarachter is het eetgedeelte met zicht op de keuken. Eigenaar Jean Deloddere kookt. Specialiteiten zijn : Chinese fondue, waarbij je aan tafel ingrediënten in een groentebouillon doopt (17,50 euro), scampi’s op z’n Indisch (12 of 18 euro) en gamba’s van de grill (19 euro).

Traiteur Souvereyns ligt tegenover het dominicanenkerkje en werd recentelijk verbouwd. Van onder het stof kwam een mooie winkel voor bereide gerechten met achterliggend degustatiesalon. Het geheel is gestileerd, zoals men dat van de zoon van de bekende restaurateur Roger Souvereyns kan verwachten. Christian Souvereyns deed het op zijn manier en koos voor een uitgezuiverde inrichting met vloeren en toog van terrazzo, gemaakt van gepolijste marmerschilfers. De boekenplank langs het plafond draagt de verzameling kookboeken van de patron, en langs de molgrijze muur is een hoek met trendy tijdschriften. Aan de straatkant staan achter het uitstalraam schalen met meeneemgerechten, zoals : mozzarellasalade, waterzooi en paella. Het leien bord vermeldt een beperkt repertoire van gerechten die ter plaatse geconsumeerd kunnen worden, zoals : pasta alle vongole (21,50 euro), ravioli met vis (15 euro), ossobuco (23,50 euro) enz. Bij de lunch eet je rechtstreeks van de eikenhouten tafelbladen, ’s avonds komt er een kleedje tussen bord en tafel. Omdat Christian Souvereyns enkele dagen in Spanje aan het rusten was, poseren Melanie (chef traiteur), Carmelo (chef keuken) en Marjan (chef toog). n

Tekst Pieter van Doveren l Foto’s Tony Le Duc