Le beaujolais nouveau est passé

Beaujolais kent ook topkwaliteit : de wijngaarden van Chiroubles, een van de tien cru's. © Corbis

Beaujolais doet aan zelfverminking door zo luidruchtig uit te pakken met zijn ‘vin nouveau’. “Het wordt hoog tijd dat de cru’s het roer overnemen en zo beaujolais terug als wijn positioneren”, noteren we bij ernstige wijnboeren.

In Engeland zegt men dat beaujolais close to the toilet is, in Frankrijk wordt dit payé, bu et pissé en une heure. Deze niet zo fraaie toespelingen wijzen op een wijn met een extreem laag imago. Daar is dan weer de jaarlijkse primeurrage in oktober verantwoordelijk voor. Die primeurwijn of vin nouveau is opgefokte en platgefilterde standaardwijn, geproduceerd met thermovinificate (alle gisten dood) en dan ingezaaid met gepreselecteerde gist, wat onder meer het banaanaroma oplevert. De promotie van het hele beaujolaisgebied (120 miljoen flessen) steunt hoofdzakelijk op die primeurversie (30 tot 50 miljoen flessen). Het is meteen de enige wijnregio ter wereld die voor zijn promotie de laagste kwaliteitsklasse inzet : het wijntje dat bij alle wijnboeren identiek smaakt, voedt de wijdverspreide opvatting dat beaujolais niet meer is dan gealcoholiseerde limonade.

Deze desastreuze promotiepolitiek drukt de betere wijn in de schaduw. De ernstige wijnboeren vergisten traditioneel, met hele niet-ontriste druiventrossen, kiezen voor enkele weken maceratie en de nodige lagertijd. Die traditionele methode vereist perfect rijpe en zuivere druiventrossen, dus veel meer zorg in de wijngaarden.

De betere beaujolais is meestal te vinden in het noordelijke gedeelte van de appella-tion, de villages of cru’s op granietbodems (zie kadertje). Daar realiseerde men een excellent 2009, het klimaatsverloop was dan ook optimaal. Maar door de windstilte op de markt halen de uitstekende cru’s nauwelijks tien euro. Een buitenkans.

Het imago is overigens niet alleen slecht, het is ook nog verkeerd. Beaujolais afdoen als een gemakkelijk vluggertje ? Wat is er verkeerd met een wijn die onmiddellijk lekker en toegankelijk is ? Zeker als die bovendien nog enkele jaren op fles kan verfijnen.

Vele redenen om ter plaatse eens een kijkje te gaan nemen.

Ommetje langs Bourgogne

Vooraf gaan we ons licht opsteken bij Benoît Goujon, de dynamische directeur van Pierre-André op het kasteel van Corton, met de vraag waarom in 2009 beaujolais excellent zou zijn en rode bourgogne enkel middelmatig.

Benoît Goujon : “2009 in Bourgogne is een groot jaar voor wit, voor rood is het nogal onregelmatig. Vooral het oogstmoment was zeer delicaat: te vroeg bracht schraalheid, te laat rottigheid en confituur. Voor een goed jaar moet de wijngaard perfect zijn, daarna de gisting en dan de lagering. Als een van de drie tegenvalt, is alles verloren. Voor beaujolais was alles perfect.

In 2009 is het vooral de frisheid brengende zuurheid die het voor wit een groot jaar maakt : er is geen elegantie of finesse ten gevolge van verdunning, maar echte ingebouwde kracht en concentratie Vanaf 2003 al maken we meer wit (60 procent) dan rood.”

Hun grote witte wijnen van het jaar 2009 – nog op vat – zoals de Meursault Charmes, de Chassagne Maltroie, de Puligny Les Pucelles en Corton Charlemagne zijn ronduit verbluffend.

Domaine du Clos du Fief

Michel Tête is niet te verwarren met Louis Tête, een grote handelaar uit Bourgogne. Michel : “Ik ben een wijnbouwer en maak wijn van mijn eigen domein, 7 ha in Juliénas, 1 in Saint-Amour en 5,5 in Beaujolais Villages.”

Onlangs werd Tête ook door Delhaize geselecteerd om een belangrijke hoeveelheid van zijn Juliénas 2009 te leveren. Hij bejubelt het jaar 2009 : “Het toegelaten maximumrendement voor de appellation is 52 hl/ha, maar in 2009 hebben we maar 38 hl geoogst. Verder was het in alle opzichten perfect : voldoende regen in de herfst en een droge zomer zonder al te grote hitte, met vooral koele nachten waardoor de frisse vruchtenzuren behouden bleven. In 2009 was het wijn maken een plezier. Onze betere cuvées werden traditioneel vergist met hele trossen en hele druifjes in de kuip met voldoende maceratieduur en veel omroeren van de schillenkoek. In de loop van de gisting barsten de druifjes dan open, door de enzymenwerking binnenin. Ik streef naar fruit, maar ook naar bodemexpressie. Daarvoor heb je voldoende rijpe druiven nodig, velen oogsten nog te vroeg. Dan gaat het kersenkarakter van de Juliénas verloren en meteen ook de wonderbare manier waarop hij bij eend kan passen.”

Domaine Terres Dorées

Jean-Paul Brun van het domein Terres Dorées in Charnay was twintig jaar geleden zijn tijd ver vooruit. Hij streefde toen al naar zuivere, perceelgerelateerde wijnen zonder chaptalisatie (verzoeting) of hevige filtering. Ironie : zijn wijnen werden toen door de proefcommissie van de AOC dikwijls geweigerd omdat ze niet pasten in het plaatje van de heersende simpelheid. Hij zag toen al het gevaar voor banalisering door de primeurwijnen. Hij koos tegendraads voor een Bourgondische manier van werken : alleen ontriste druiven, twee tot vier weken maceratie met zacht omroeren van de schillenkoek en lagering op gebruikte vaten van minstens drie jaar oud. In de wijngaard werkt hij met een eigen versie van biodynamische teelt met korte vruchttakken waarvan kleine druifjes komen met veel kleur en tannine in de schillen.

In een zee van primeur-onnozelheid, de 23.000 ha van de zuidelijke appellation, maakt hij op 30 ha zeer authentieke beaujolais met een expressieve smaak, veel nuance en een bewaarpotentieel : Cuvée L’Ancien, Beaujolais 2009, ongeveer 7 euro aan de kelder.

Invoer : De Kok, Tramweglei 27, Lier, 03 480 85 95.

Caves des Oblats, rue Basse-Wez, 339B, Luik, 04 342 68 92.

Domaine de la Madone

Het Domaine de la Madone, 18 ha op een van de beroemde heuvelhellingen in Fleurie, heeft een ondergrond van graniet en een speciaal microklimaat, uiterst geschikt voor gamaydruiven. Jean-Marc Despres voert een redelijke, niet-fanatieke biocultuur in de wijngaard en opteert voor een traditionele manier van wijn maken. Op de vraag of er ook vin nouveau gemaakt wordt komt van mevr. Maryse Despres een krachtig : ” Non, pas du tout“. En zij vervolgt : “De ernstige bewaarwijn zoals wij die maken is uit de promotieboot gevallen ten voordele van de primeurwijn. Zo denkt iedereen dat er na de derde zondag van november niets anders meer is.”

De Fleurie, cuvée tradition 2009 is mooi soepel en gekenmerkt door diepte en nuance.

Invoer : Justin Monard, Industrieweg 2087, Zonhoven, 011 82 18 11.

Clos de la Roilette

Het paard op het etiket verwijst naar het lievelingspaard van een van de vroegere eigenaars. De wijngaard, 12 ha op een hoogte van ongeveer drie- tot vierhonderd meter, is gekenmerkt door een mangaanrijke granietbodem en beplant met gamay van gemiddeld veertig jaar oud.

Alain Couderc maakt zijn wijn op een traditionele manier met hele, niet-ontriste trossen in de gistkuip : veertien tot achttien dagen onder strikte temperatuurscontrole met daarna zes maanden lagering op oude vaten. Hij streeft naar finesse en bodemexpressie : “De naam van onze wijngaard, Clos de la Roilette staat niet voor niets op het etiket. Ik kan me niet voorstellen dat een echte wijn niet het karakter zou meedragen van zijn akker. Het werken met niet-ontriste trossen in de gistkuip kan wat verwondering brengen, maar met voldoende rijpheid is de rist verhout, grassige smaken geeft die niet meer af. De Clos de La Roilette is bekend om zijn mooie rijpheid.”

De Fleurie 2009 Clos de la Roilette heeft aan de neus veel diepte en nuance en een prachtige fijne zijdeachtige smaak met de mooie concentratie van de grote wijnen.

Invoer : Mostade, Saule Godaux 10, Erquelinnes, 07 155 52 49. Portovino, Ringbaan 32, Maldegem, 050 71 87 57. De Kok, Tramweglei 27, Lier, 03 480 85 95.

Château des Jacques

Guillaume de Castelnau beheert op Château des Jacques in Romanèche-Thorins het beaujolaisgedeelte van het grote Bourgondische huis Jadot. Het chateau is een reusachtig, negentiende-eeuws gebouw op een even reusachtig, zestiende-eeuws, gewelfd kelderwerk. Waar de wijn van 30 ha Moulin à Vent en 31 ha Morgon ligt te rijpen. Hij is maatschappelijk geëngageerd, zowel in de organisaties van de cru’s als in de ruimere Interprofession, waar handel en productie elkaar ontmoeten. Hij is ook verantwoordelijk voor het inspectiewerk, in het INAO kijkt hij toe of de AOC-regels gerespecteerd worden. Voor zijn eigen wijn werkt hij in de wijngaard biodynamisch : geen insectenverdelgers, geen onkruidbestrijders en geen kunstmest. In de kelder werkt hij traditioneel : oogst van hele trossen, ontristen in de kelder, lange gistingtijden, eigen perceelgisten en tien tot elf maanden lagering op eiken Bourgondische barriques.

“We oogsten met de hand, nooit met de machine, ook omdat de gamaydruif zeer delicaat is en gemakkelijk oxideert. De snelle vinificatiemethode van gisten onder koolzuur, macérationcarbonique, met hele druifjes is maar ontstaan in het begin van de twintigste eeuw na de druifluisplaag. In haar extreme vorm voor de vin nouveau wordt ze nu nog gebruikt voor de helft van de gewone beaujolais en voor een derde van de villages, maar de markt ervoor droogt op. Het wordt hoog tijd dat de cru’s het promotievaandel overnemen en zo beaujolais terug als wijn positioneren.”

De Morgon en de Moulin à Vent 2009 van Château des Jacques (nog uit het vat) schitteren door structuur en een zekere gestrengheid, maar dan wel met soepele tannines. Grote wijn.

Invoer : Palais du Vin, P. Van Humbeekstraat, 5, 1080 Brussel, 02 412 70 60

DOOR HERWIG VAN HOVE

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content